İstanbul Planlama Ajansı (İPA), İstanbul’un 2050 Vizyonu’nu tanıttı. İstanbul Büyükşehir Belediye Lideri Ekrem İmamoğlu, Vizyon-2050 strateji evrakı kapsamında geleceğin İstanbul’unu Cumhuriyet’e anlattı.
2050 vizyonunu daha yeşil, daha adil, daha yaşanılabilir bir İstanbul hayaliyle oluşturduklarını belirten İmamoğlu, amaçlarının ise “adil bir kent” oluşturmak olduğunu söyledi. İmamoğlu, “Bugün her beş vatandaşımızdan birinin fakir olduğu bir İstanbul’u adil bir kente dönüştüreceğiz. İstanbul ömrün her alanında adil bir kent olmalıdır” dedi.
- İPA Vizyon 2050-Geleceğin İstanbul’u Sunumu’nda, 28 yıl sonrasının “İstanbul hayalini” kamuoyu ile paylaştı. Bu strateji evrakını hangi maksatlar doğrultusunda oluşturdunuz?
2019 yılında İstanbul yeni bir hikaye yazmak istedi. Biz o isteğin ve değişim gücünün modülü olarak görüyoruz kendimizi. Bu değişimin ve yazılacak yeni hikayenin stratejisi işte Vizyon 2050’dir. Daha adil, daha yeşil, daha yaratıcı ve yaşanabilir bir İstanbul için İstanbul’un 2050 Vizyonu’nu belirledik. Demokratik bir ömrü İstanbul’da ve Türkiye’de tesis edecek, geleceğimizi kendi ellerimizle kazanmamızı sağlayacak bir planı ortaya çıkardık. Maksadımızı bir söz ile anlatmak istesem “mutluluk” derim. Biz insanlarımızın memnun olmasını istiyoruz, memnun kentleri hayal ediyoruz.
- Strateji evrakını tanıtırken “Başka bir İstanbul hayalimiz var” dediniz. Nasıl bir İstanbul bu? Şimdiki İstanbul’dan en değerli farkı ne olacak?
Hayalini kurduğumuz İstanbul’un en kıymetli farkı odağına “adil bir kent” olmayı koymuş olmasıdır. Adaletten yana, yoksullukla gayret eden, es¸itlikçi ve kentteki herkes için eris¸ilebilir imkanlar sunan bir anlayıs¸ bu adalet hissinin omurgası. Yeterli yas¸amın bir zümrenin ayrıcalığı olmaktan çıkıp tüm kenti kapsadığı bir planlamayla İstanbul, adil bir kent olacaktır. Neredeyse her beş vatandaşımızdan birinin fakir olduğu bir İstanbul’da, tüm İstanbullular kentin birikiminin ve fırsatlarının kesimi olmalı. Bu adalet motivasyonumuz yalnızca ekonomik düzlemli değildir. İstanbulluların kentin idaresine iştirakinden, ayrımcılığa ve görmezden gelmeye karşı kararlı bir çaba yürütmeyi de içine alan “hak odaklılık” problemidir. İstanbul ömrün her alanında adil bir kent olmalıdır.
YARATICI GİRİŞİMLER
- Vizyon belgenizde gençlerin ve bayanların pozisyonu nedir? Onlar için nasıl bir İstanbul hedefliyorsunuz?
İstanbul’da genç ve nitelikli nüfusa sahip olmasına rağmen her dört gençten birinin işsiz olduğu bir noktaya gelmiş bulunuyoruz. Bu önemli bir kriz hususudur. Buna karşı çabucak ve güçlü adımlar atmalıyız. Gençler için kentin her yerinde kendini gelis¸tirme, birlikte üretme, ortak fikir gelis¸tirme ve söz etme imkânı ve alanı sagˆlanmalı. Kurduğumuz Gençlik Platfomu ile değerli adımlar attık. Vizyon 2050’yle birlikte İstanbul’u yenilikçi ve yaratıcı teşebbüsler için cazibe merkezi haline getireceğiz. Öncelikle genç ve bayan girişimcilerimizi destekleyeceğiz. Üniversite-İstanbul Projesi, Tekno-Semt, Tekno-Çatı, Yeni Jenerasyon Kütüphaneler ve İBB Teknoloji Atölyeleri üzere öncü projelerimiz ile gençlerimize İstanbul’un yaratıcılık ve yenilikçilik ekosistemini tüm kesimlerle buluşturacak, etkileşimi sağlayacak arayüzleri sunacağız. 2050 yılında İstanbul’da yaşayan her genç, çağın gerektirdiği bilgi ve irtibat teknolojilerini etkin ve faal bir formda kullanma yetisine sahip olacaktır.
Toplumsal cinsiyet eşitliği vazgeçilmez önceliklerimizden biri olacak. 2021 yılında İstanbul’da 100 binin üzerinde bayan iş bulma ümidi olmaması nedeni ile işgücüne katılmamış. 2050 yılına geldiğimizde İstanbul’daki işsizlik oranını yüzde 5’in altına indirmek ve bayanların işgücüne iştirak oranını yüzde 70’in üzerine çıkarmak vazgeçilmez amaçlarımızdır. Bayanların kentin idaresine, üretimine ve paylaşımına iştirakinin önünü açacağız.
‘BİRİLERİNİN CEPLERİ DOLDURULMUŞ’
- Katıldığınız bir televizyon programında 85 milyar dolarlık devasa bir imar rantından bahsettiniz. Nedir bu mevzu, biraz açar mısınız?
Plancı arkadaşlarımız ağır bir çalışmayla, imar oyunlarıyla İstanbul’a monte edilen 130 projenin ve kente yaptığı tesirin röntgenini çekti. Kamusal kullanımlara ayrılmış, okul, hastane, yeşil alan üzere toplumsal donatıların imar planı değişiklikleri ile özel kullanıma açıldığı durumlara bakıldı. Gördük ki çok katmanlı bir adaletsizlik ve adeta yağmacılıkla karşı karşıyayız.
‘GÖÇMEN VERİLERİ GERÇEK DEĞİL’
“Kontrolsüz, öngörüsüz ve plansız bir formda işletilen hudut siyaseti sebebiyle İstanbul çok büyük bir demografik dönüşümden geçti. Biz bugün 20 milyona yakın beşere hizmet ediyoruz. Münasebetiyle, İstanbul’a dair resmi kurumlarca açıklanan göçmen dataları kentin gerçeğini yansıtmıyor. Bu kentte iki buçuk milyona yakın göçmen yaşadığını rahatlıkla söyleyebilirim. Dengeli ve planlı bir göç siyasetinin uygulanmaması İstanbul’da konut piyasasını da işgücü piyasasını da tersyüz etti. İstanbul, Türkiye’de her statüden yabancıların dörtte birini barındırıyor. Nitelikli bir ahenk siyasetini hayata geçireceğiz. Şahsileştirilmiş İstanbul Kart’lar ile İstanbul’daki sağlıklı göçmen verisine ulaşacağız. Burada konaklama hakkı almış bayanların, çocukların, fakirlerin insanca yaşaması için elimizden geleni yapıyoruz ancak sistemsiz ve kayıtsız göçmenlere dair kesinlikle yönetimsel bir karar vermek gerekiyor.
KONUT POLİTİKASI
“İstanbullular yaşayacak mesken bulamazken, plansızca yapılmış kullanılmayan, boş tutulan konut sayısı günden güne çoğalıyor. Öncelikle ‘İstanbul Konut Ofisi’nin kurumsal yapılandırmasını tamamlayarak süratle ilçeler bazında bilgiye dayalı, gerçek muhtaçlığa yönelik bir konut siyasetini hayata geçireceğiz. ‘Kiralık Toplumsal Konut’ yaklaşımıyla konuta erişim sorunu yaşayan vatandaşlarımıza yönelik yaşamaya elverişli ve uygun şartlarda konut sağlarken, o bölgelerde kira fiyatlarının dengelenmesinde kamu gücü faal bir rol oynayacak. Çalışmalarımızı yaptık, toplam konut stoku içerisinde toplumsal konut ve toplumsal kiralık konut oranını yüzde 25’in üzerine çıkaracağız.”
115 BİN ÖĞRENCİYE BURS
“Üç yılda 115 bin gence 3 bin 200 TL burs verildi, bu sene 75 bin gence verilecek. Halk süt hizmeti ile 172 bin çocuğumuza 16.5 milyon litre süt sağlıyoruz. “Askıda Fatura” hizmeti ile gereksinim sahibi ailelere 90 milyon TL dayanak sağladık. Üç yılda toplam 700 bin haneye kurban eti ulaştırıldı. Lakin asıl olarak gurur duyduğumuz çalışmalar toplumsal adaletin, toplumsal istikrarın kalıcı olarak sağlanabilmesi için yürüttüğümüz hizmetler. Anne Kart ile 382 bin anneye sağlanan fiyatsız ulaşım imkanı, sayıları 2024’te 150’yi bulacak olan kreşler, erişilebilir düşük fiyatlı öğrenci yurtları, öncelikle gereksinim sahibi fakir mahallelere açtığımız 32 noktada hizmet veren kütüphanelerimiz, 10 bin noktada beş milyon fiyatsız wifi kullanıcısına erişen teknolojik hizmet… Bölgesel İstihdam ofisleri ile 60 bin kişiyi özel kesimde çalışma ömrüyle buluşturduk. Ve ucuz sağlıklı besin için güçlü adımlar attık. Ahmet İsvan Halk Ekmek Fabrika’mızı açtık. Günlük ekmek üretim kapasitemiz 4.3 milyona erişti. Ekmeği 2 liradan satmaya devam ediyoruz.”
‘DEĞİŞİM ÜÇ YIL EVVEL BAŞLADI’
- Bahsettiğiniz değişimin anahtarı nerede? Bu denli sorun ve kasvet içinde İstanbullular bu amaçları uzak görebilir. Ne vakit başlayacak değişim?
Değişim 2019 Mart ve Haziran seçimlerinde başladı. Üç yıl evvel ‘yeni bir başlangıç’ yapmak üzere yola çıktık. Bu seyahati, kimseyi geride bırakmadan, 16 milyon İstanbullu ile yapacağımızı ve birlikte başaracağımızı daha birinci günden söylemiştik. Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün bizlere bıraktığı maksatları bir an olsun bile aklımızdan çıkarmadan, onun ışığı ve rehberliğinde bu değişimi ülkemize armağan edeceğiz. Karşımızdaki vahim tablonun farkındayız. Ancak şunu söylemeliyim ki, bu vahim tablo İstanbul’da olduğu üzere Türkiye’mizde de çok yakın vakitte gerçekleşecek esaslı ve heyecan verici iktidar değişimi ile süratle iyileştirilecektir. Değişim anahtarını biraz da orada görmek gerekiyor.
- Vizyon 2050’yi hazırlayan İPA bu sürecin neresinde yer alacak?
Göreve geldiğimiz süreçte bugün İPA Yerleşke olarak kullanılan yaklaşık 100 bin metrekarelik alan ayrıcalıklı kümeye tahsis edilmiş ve İstanbulluların erişiminin olmadığı kapalı bir alandı. Bu pahalı alanı İstanbul’a, gençlere ve düşünenlere, üretenlere açtık. İstanbul 2050 Vizyonu bir niyet beyanından öte, global dünyadan semt ölçeğine kadar mekânsal referansları da içerecek biçimde projelerini ortaya koyması ve onu hayata geçirecek, gerçekçi kılacak, “İstanbul Planlama Ajansı” üzere gerçek bir çatıya sahip. Bu manada İPA bu sürecin odağında olmaya devam edecek.
(İPA Yerleşke, gençlerin ve üretenlerin erişimine açıldı.)
- İPA’nın İstanbul Barometresi raporuna nazaran kentin birinci üç sorunu: Sığınmacı ve mülteciler, ekonomik sıkıntılar, konut fiyatları… 2050’de bunlarla ilgili neler konuşuyor olacağız?