Enflasyonun yüzde 80’e yaklaşmasıyla bankaların emeklilere verdikleri promosyon sayısı 7 bin liranın üzerine çıkarken, hesaba yatan paraya haciz konulduğu istikametindeki şikayetler de artmaya başladı. e-haciz kaydı olan emeklilerin bankaya yatırılan promosyonuna otomatik olarak el konulduğu belirtiliyor. Yargıtay’ın kararına nazaran emekli maaşına haciz getirilemezken promosyona konulması tartışmaları da beraberinde getirdi. Kimi hukukçular emekli maaşının eklentisi olduğu için promosyona haciz konulamayacağına dikkat çekerken, kimileri ise maaştan farklı kar olduğu için haczin mümkün olacağını savunuyor. Kesin olan şu ki, önümüzdeki devirde bu hususta açılmış birçok yeni iade davasına şahit olacağız.
İade davaları açılacak
Ekonomist ve bankacılık uzmanı Erol Taşdelen, promosyona haciz konulabileceğine dair emsal karar bulunmadığına dikkat çekerek, “Promosyon stili ödemeler maaş dışında ek gelir statüsünde olduğu için yasal olarak haciz konulabilir ancak promosyon maaşa bağlı bir ödeme olduğu için şimdi örnek yargı kararı yok. Önümüzdeki devirde bu çeşit promosyona el koymalara yönelik iade davaları açılması beklenen. Yargının bu cins olasılıklara karşılık emeklilerin de mağdur olmaması için örnek olabilecek görüş bildirmesi gerekir” dedi. Hesabı krediye bağladıkları için kimi bankaların emekli maaşının taşınmasına zorluk çıkardığını belirterek, şunları söyledi:
“Bazı bankalar emekli maaş hesabını kredi hesabına bağlıyor. Sistem otomatik kredi taksitini alsın diye bu tüm bankalarda yaygın bir uygulama fakat hesaba bağlanması maaşının öteki bankaya taşımasına mahzur olmaması gerekir. Kamu dahil kimi bankalar kredi kullanımında bu istikamette hareket ediyor. Emeklilerden taahhütname de almalarına karşın tek taraflı bankanın menfaatine bir durum olduğu için bu mukaveleler hukuken eksik kontratlardır. Çünkü kredi şahsa verilir, ödenecek kredinin kaynağı emekli maaşı olmayabilir, emeklinin kira üzere öbür gelirleri de olabilir. Banka olarak kredi bitene kadar maaşınız bize yatacak diye bir taahhütname alamazsınız. Çünkü alınan bu cins taahhütname genel tüketici kredi mukavelelerinde geçerlidir.”
Sandık emeklilerinin mağduriyeti sürüyor
Diğer bir mağduriyeti de başta bankacılık olmak üzere sandık emeklilerinin yaşadığını vurgulayan Taşdelen, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“En mağdur durumda olan kesim sandık emeklileri. Çünkü bu emeklilere sandıklar ne bayram ikramiyesi ne de maaş promosyonu verdi. Üstelik öbür bankaya maaş taşımasına da müsaade verilmiyor. Sandık emeklileri yıllardır çalışıp emekli oldukları kurumlardan bu ödemeleri alamadı. Banka idare konseyleri ve sandık idare konseyleri kendi arkadaşlarına ihanet içindeler. Haydi bayram ikramiyesini Hazine karşılıyor, halbuki maaş promosyonunu bankalar kendi bünyelerinden veriyor. Maaş promosyonlarını kendi emeklilerine bankalar vermeli. İş Bankası yıllardır kendi emeklilerine maaş promosyonu veriyordu. 2022’de öncülük yaparak bayram ikramiyesini de vermeye başladı. Garanti BBVA bayram ikramiyesini geçmişe yönelik verdi. Gelen reaksiyonlar üzerine 2022’de maaş promosyonu vermeye başlayacağını duyurdu fakat şimdi emeklilere yatan bir promosyon yok. Yapı Kredi maaş promosyonunu veriyordu, son artışlardan sonra mühleti dolanlara yenileme yapmadı. Artık bayram ikramiyesi vermiyor. Şekerbank promosyon veriyor lakin bayram ikramiyesi vermiyor. Akbank üzere bankalar bayram ikramiyesi de, maaş promosyonu da vermiyor. Ortada binlerde mağdur sandık emeklisi var.”
Hangi banka ne kadar promosyon veriyor?
Garanti: 7.250
Yapı Kredi: 7.250
ING Bank: 7.000
Akbank: 7.000
QNB Finansbank: 7.000
TEB: 5.500
İş Bankası: 5.000
Türkiye Finans: 5.000
Şekerbank: 2.000
KuveytTurk: 2.000
DenizBank: 1.000
Ziraat: 750
Vakıfbank: 750
Halkbank: 750