Son yıllarda hüsnühat, tezhip, ebrû, minyatür, cilt üzere klasik sanatlara olan ilgi arttı. Kökleri geçmişe dayanan bu sanata yeni başlayan sanatkârlar da yaptığı işin tarihini bilmek istiyor. Yalova Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Süleyman Berk’in 2013 yılında İnkılâb Yayınları’ndan çıkan kitabı genişletilmiş baskıyla yine okurlarla buluştu. “Devlet-i Aliyye’den Günümüze Sınır Sanatı Tarihçe-Malzeme-Örnekler” isimli 304 sayfalık eser, hüsnühat için temel oluşturacak bilgileri içeriyor.
Meraklısına yazı sanatıyla ilgili bilgiler veren yapıtın birinci kısmında Arap yazısının kaynağı, yazının sanata evrilme süreci ve çizgi sanatının oluşumuyla ilgili bilgiler var. Yazının Emevî, Abbasî ve Selçuklu devrindeki kullanım halleri de anlatılıyor. Osmanlı’daki ekoller ise devrin öne çıkan isimleri üzerinden okuyucuya aktarılıyor. Osmanlı’nın bu sanata verdiği katkılar ve kullanım biçimleri de kitapta geniş bir formda ele alınıyor.
TUĞRALAR DA DEĞERLENDİRİLİYOR
Kitabın ikinci kısmında ise yazı çeşitleri işleniyor. Toplam on bir yazı çeşidinin anlatıldığı kitabın öbür kısmında hüsnühat sanatında kullanılan gereçler tek tek açıklanıyor. Kalem açmada kullanılan kalemtraştan, kalem ağzının şekillendirilmesi, mürekkep ve hokkası örnekleriyle irdeleniyor. Peygamber Efendimiz’in yazıyla anlatıldığı Hilye-i Şerîf ve padişah imzası olan tuğra hem tarih hem de sanat açısından bedellendiriliyor. Çizgi sanatının diploması olan icazetnâmeler, çeşitli koleksiyonlardan örneklerle okura sunuluyor.
Hat için gerekli temel bilgiler verildikten sonra bir yazı levhasının nasıl ortaya çıktığı, yedinci kısımda derinlemesine anlatılıyor. Değerli hattatların seçme yapıtlarına de yer verilen kitapta, farklı Hilye-i Şerîf, kıt’a, mushaf ve kitâbelerinden örnekler ve günümüz sanatkârlarından çalışmalar ilgililere sunuluyor. Sondan bir evvelki kısımda bu sanata yeni başlayacakların kendisini geliştirmek için kullanacağı meşkler yer alırken, kitap Sâmi Efendi ve Mehmed Nazif Bey’in yazı kalıpları örnekleriyle son buluyor. Kitaba bir de “Lugâtçe ve Deyimler” başlığıyla çizgi sanatında başvurulabilecek kaynaklar listeli bir formda okuyucuya sunuluyor.