Üzüm, bağ, şarap, kedi, karga, gün batımı, gün doğumu, kültür ve sanat adası Çanakkale Bozcaada geçtiğimiz günlerde manalı bir aktifliğe konaklık etti, 21 yıldır aralıksız sürdürülen “Ozanın Günü ve Homeros Okumaları”na. Klasikleşip kültür bedelimiz haline gelmiş buluşmanın başta mimarı Haluk Şahin, yontucu Belgin Şahin, Cevat Çapan, Rüstem Aslan olmak üzere katkıcıların emeğine Bozcaada Belediyesi ve konutlarını, yerlerini konuklara istekli açan ada halkının takviyesiyle.
Buluşmanın ana teması “Troya ve Göçler”, ozanı ise Mustafa Köz’dü. Temanın ve yılın ozanının konuşulduğu Salhane’deki açıkoturumda, bu yıl 90. yaşından gün alan Çevat Çapan’a ve seyircilere beğenilen bir sürpriz yapıldı. Haluk Şahin’in sihirli “Bir maruzatı olan var mı” sorusuna seyirciler ortasındaki Atilla Alpar ben bu satırların müellifi, sonra da konuşmacılar “Evet, var” diye karşılık vererek Çapan’dan birer şiir okudular.
HOMEROS İLE VİRJİL’İN ÂŞIK ATIŞMASI
Ertesi sabah seher vakti kalkıp Art Deniz’e gelen Homeros okuyucuları, dinleyicileri şiirle gün doğumunu karşıladılar. Bu yıl Sema Sandalcı’nın Eski Yunancadan seslediği, tekrar birçok lisanda okunan Homeros’a, epik şiiri Aeneid’le Virjil eşlik etti. Tahta at hilesiyle düşürülmüş Truva’dan yurttaşlarıyla göç etmek zorunda kalıp, İtalya’ya giderek Roma’yı kuran Truvalı Aeneas’ın hikayesini içeren Aeneid’in birinci kısmını Oktay Rifat çevirisinden ben, ikinci kısmını Türkân Uzel çevirisinden Atilla Alpar seslendirdi. Yurtsuz kalmış, ailesini vefata ya da artta bırakmış bir insanın, yurt hasreti bir yana yeni bir yurt kurmanın savaşımının lisana getirildiği bu okuma, gün doğumu karşılayıcılarında dokunaklı tesirler bıraktı. Avrupa soylularının kökeninin Truva’da olduğu söylencesinin dayandığı bu yapıtıyla Virjil ile İlyada’sında öte yakadan gelenlerin Truva düşmeden evvelki hikayesini söyleyen Homeros’un birbirini tamamlayışına, ortalarındaki âşık atışmasına şahit olunmaya bedeldi.
ÖNERİ: GÜN DOĞUMUN BİRLEYİCİ DİLİ
Böylesine birleyici bir aktiflik yurdun her yerinde yapılabilir. Nemrut Dağı, İshak Paşa Sarayı, Kız Kulesi vb. herkesin bildiği bedeller üzere her köyün kasabanın gün doğumunu karşıladığı dağı, zirvesi, su kıyısı illa ki vardır. Oralarda da en azından yılda bir defa gün doğumunu şiir, masal, türkü, halk oyunu, dans üzere o yörenin önde gelen sanat bedeli ne ise onunla ve/veya hepimizin ortak lisanı Yunus Emre ile esenleyebiliriz. Dünyanın giderek gerginleşiyor göründüğü şu günlerde, seçimler de yaklaşırken birlik beraberliğimizi hatırda tutacağımız bu türlü bir aktiflik dizisi niçin olmasın. Gün hepimizin üstünedir, sanat da hepimizin içine. Sanata evet.
ÜZÜMLÜ KIZ YONTUSU
Adaya yolu düşenler Belgin Şahin’in yonttuğu “Üzümlü Kız”a uğramadan geçmemeliler. Feribottan iner inmez, adanın meşhur üzümü elinde, omzunda adanın yeniden meşhur kargalarından biri sizi bekliyor olacak. Şanslı iseniz, tekrar ada meşhurlarından bir kediyi kucağında uyukluyor bulabilirsiniz.