Mayıs ayında buğday ihracatını yasaklayan Hindistan, tüm tenkitlere karşın kararının ardında duruyor.
Almanya Tarım Bakanı Cem Özdemir, yasağın açıklanmasının akabinde, “Herkes ihracat kısıtlamaları uygulamaya başlarsa… Bu krizi daha da kötüleştirir” demişti.
Uluslararası Para Fonu (IMF), Hindistan’ın, Ukrayna’daki savaştan en çok etkilenen ülkeler için mevcut buğday arzı krizini hafifletmede kıymetli bir rol oynayabileceğini söyleyerek Delhi idaresinden yasağı yine gözden geçirmesini istedi.
Ancak Hindistan Ticaret Bakanı Piyush Goyal büyük bir buğday ihracatçısı olmakları için bu yasağın global piyasaları etkilememesi gerektiğini söyledi.
KÜRESEL BUĞDAY FİYATLARI ARTTI
Hindistan’ın yasağı, çok sıcak havaların buğday üretimini etkilemesi ve lokal fiyat artışlarına yol açmasının akabinde 13 Mayıs’ta duyuruldu.
Hindistan kıymetli bir buğday ihracatçısı olmasa da, bu hareket, Chicago’da süreç gören buğday fiyatlarının yaklaşık yüzde 6 artmasıyla global piyasaları huzursuz etti.
Bazı ana buğday çeşitlerinin fiyatları günlerce yükselmeye devam etti ve 17-18 Mayıs’ta tavan yaptı.
Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinden sonra öbür besin hususlarında olduğu üzere buğday fiyatları da Mart ve Nisan aylarında yükselmişti.
Savaş sebebiyle, milyonlarca ton buğday dünyanın en büyük ihracatçılarından biri olan Ukrayna’dan çıkarılamıyor.
Tarım dataları araştırma kümesi Gro Intelligence’dan Kelly Goughary, Hindistan’ın yasağının daha fazla fiyat artışına yol açtığını zira “küresel alıcıların Karadeniz bölgesinden yapılan ihracatın düşmesinden sonra Hindistan’dan gelen tedariklere bağımlı olduğunu” söylüyor.
HİNDİSTAN’IN YASAĞINDAN KİMLER ETKİLENDİ?
Hindistan dünyanın en büyük ikinci buğday üreticisi olsa da global buğday ticaretindeki hissesi yüzde 1’den daha az. Fakirlere yiyecek sağlamak için üretimin birçoklarını elinde tutuyor.
Ancak Hindistan yasağı ilan etmeden çabucak evvel, geçen yıl yalnızca iki milyon olan sevkiyatını bu yıl rekor düzeyde, 10 milyona çıkararak ihracatı artırmayı hedefliyordu.
Hindistan Asya ve Afrika’daki yeni pazarlara tedarik sağlıyordu ve yasağın akabinde bile birçok ülke, ihracatı sürdürmek için onunla temas halinde olduklarını söylüyor.
Getty Images Hindistan dünyanın en büyük ikinci buğday üreticisi. Hindistan, birtakım ülkelere buğday ihracatına devam edeceğini ve “komşularına gereksinim duydukları anda yardım etmeye devam edeceğini” söyledi.
Hindistan’ın en büyük ihracat pazarları Bangladeş, Nepal ve Sri Lanka’nın yanı sıra Birleşik Arap Emirlikleri (BAE).
Ticaret bilgileri sunan OEC’e nazaran 2019-2020’de Sri Lanka ve BAE buğdaylarının yüzde 50’den, Nepal yüzde 90’dan fazlasını Hindistan’dan ithal etti.
Bu ülkelerin mevcut kontratlar kapsamında Hindistan buğdayı almaya devam edip etmeyecekleri şimdi aşikâr değil.
Ancak dünyanın en büyük buğday ithalatçılarından Mısır, Hindistan’dan buğdayı alımlarının devam edeceğini duyurdu.
KÖTÜ HAVA ŞARTLARI VE GÜBRE FİYATLARI
Ukrayna’daki savaşın yanı sıra, hava şartları da kimi büyük buğday ihracatçısı ülkeleri makûs tarafta etkiledi.
Gro Intelligence’dan Kelly Goughary, “Kuraklık, sel ve sıcak hava dalgaları öbür birtakım büyük üreticilerdeki (ABD, Kanada ve Fransa) mahsulleri tehdit ediyor” diyor.
Getty Images Çin dünyanın en büyük buğday üreticisi. ABD hükümetinin bir raporuna nazaran, 2022-2023 periyodunda global buğday üretimi dört yılın en düşük düzeyinde olması ve stoklar da altı yıl boyunca en alt düzeylerde kalması kestirim ediliyor.
Gro Intelligence ayrıyeten, global gübre fiyatlarının geçen yıl üç katına çıktığını ve bu yıl mahsul randımanında “önemli” bir düşme riski olduğuna dikkat çekiyor.
Diğer faktörlerle birlikte bu durum global buğday stoklarının 2008 mali krizinden bu yana görülen en düşük düzeye düştüğü manasına geliyor.
Dünyanın en büyük buğday üreticisi Çin, 2021’deki ağır yağış nedeniyle Mart ayında kış mahsulünün “tarihin en kötüsü” olabileceğini söyledi.
Gelişmelerin hasatı nasıl etkileyeceği hala belgisiz.
Ancak makûs ihtimalde Çin, stoklarını artırmak, global arzı daha da sıkılaştırmak ve fiyatları yükseltmek için global piyasalardan buğday satın almak isteyebilir.