Hicret, Aşure ve Kerbelâ üzere İslam dünyasında ortak hisleri ve manaları taşıyan Muharrem ayı 30 Temmuz cumartesi günü başlayacak. Hicri takvimde yılbaşı olarak görülen Muharrem ayı içerisinde yer alan Aşure günü de 8 Ağustos Pazartesi günü idrak edilecek.
Hicri takvime nazaran yılın 12. ve sonuncu ay olan Zilhicce ayı yarın itibariyle sona eriyor ve Muharrem ayı başlıyor. Hicri yılbaşı olarak kabul edilen Muharrem ayında Hicret, Aşure ve Kerbelâ üzere tüm İslam alemi için kıymetli hisleri barındıran olaylar yer alıyor.
MUHARREM AYI BAŞLADI MI?
30 Temmuz Cumartesi günü hem Hicri Yılbaşı olacak hem de Muharrem ayı başlayacak.
Aşure günü 8 Ağustos pazartesi günü idrak edilecek.
MUHARREM AYININ MANASI NEDİR?
Muharrem Hicri takvime nazaran yılın birinci ayıdır. Muharrem Arapça bir söz olup, söz kökü prestijiyle “haram”dan türemiştir. Sözcük karşılığı, haram olan, yasaklanan manasındadır. Araplar, İslamiyet öncesi devirde (Cahiliye döneminde) dahi, kabile yaşantısının bencilliklerinden kaçınarak, Arabi birinci ay olan “muharrem” ayında birbirlerine savaş açmak üzere “yasaklanan” fiillerden kaçınır ve uzaklaşırlarmış.
Muharrem Matemi’nin hedefi: Bu türlü acıların bir daha yaşanmaması için gerekli olan insanlık kıymetlerini ve Alevî öğretisini özümsemektir. Matem müddetince bıçağa ve kesici aletlere el sürülmez, kurban kesilmez ve et yenmez. Matem boyunca hiçbir canlıya eziyet edilmez.
Kimsenin kalbini kırmamak, lisanı ile kimseyi incitmemek, kimse hakkında dedikodu yapmamak Mâtem Orucu’nun temel unsurudur. Sıhhati yerinde olanlar oruç meblağlar. Matemden emel, kendine eziyet yapmak değil, kötülük ve katliamların bir daha olmaması ismine anmak ve unutmamaktır. Kerbelâ katliamında hasta olması nedeniyle İmam Zeynel Abidin’in kurtulması ve Ali’nin soyunun devam etmesi nedeniyle de Allah’a şükredilir. Bu nedenle Muharrem mâtemi, aşûre geleneği ile biter. 12 gün orucun akabinde Aşûre Günü yapılır. 12 değişik gereçten oluşan aşûre yenilir ve dağıtılır.
MUHARREM AYINDA NE VAKİT ORUÇ TUTULUR?
Muharrem ayı içerisinde oruç tutmak ise, müstehabtır. Bu ayın başında, sonunda yahut ortasında yani 13, 14, 15’inci günlerinde ya da 9, 10 yahut 10 ve 11’inci günlerinde oruç tutulabilir.
Ramazan orucu farz kılınınca Hz. Peygamber (s.a.s.), isteyenlerin âşûrâ orucu tutup isteyenlerin tutmayabileceğini belirtmiştir (Buhârî, Savm, 69; Müslim, Sıyâm, 113-126).
MUHARREM AYINDAN ORUÇ TUTULUR MU?
Resûlullah (s.a.s.) bir hadisinde şöyle buyurmuştur: “Ramazan’dan sonra en faziletli oruç, Allah’ın ayı olan Muharrem’de tutulan oruçtur. Farz namazlardan sonra en faziletli namaz da gece namazıdır.” (Müslim, Sıyâm, 202-203; Ebû Dâvûd, Savm, 55; Tirmizî, Savm, 40)
Muharrem’in onuncu günü âşûrâ günüdür. Bu gün oruç tutmak da kimi âlimlere nazaran sünnettir (Serahsî, el-Mebsût, III, 92). Çünkü Resûlullah (s.a.s.), âşûrâ gününde oruç tutmuş ve bunu müslümanlara tavsiye etmiştir (Buhârî, Savm, 69).
Hz. Peygamberin (s.a.s.) musevilere muhalefet için sonraki sene âşûrâ orucunu Muharrem’in dokuzuncu günü de tutacağını söylemesi (Ebû Dâvûd, Savm, 66); bu orucun Muharrem ayının dokuzuncu ve onuncu yahut onuncu ve on birinci günlerinde tutulmasının daha yanlışsız olacağına işaret etmektedir (Bkz. Ahmed b. Hanbel, el-Müsned, IV, 52; Abdürrezzâk, el-Musannef, IV, 287).
Şu da bilinmelidir ki, Ramazan orucu farz kılınınca Hz. Peygamber (s.a.s.), isteyenlerin âşûrâ orucu tutup isteyenlerin tutmayabileceğini belirtmiştir (Buhârî, Savm, 69; Müslim, Sıyâm, 113-126).