Beklenen EYT düzenlemesi Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından açıklandı. Herkes Google’da aramaya başladı hatta bir kesim SGK’nın yolun tuttu, önünde kuyruk oldu. ‘Emekli olacak mıyım?’, ‘EYT kapsamına giriyor muyum?’ sorularının yanında EYT’li olan da ‘Ne vakit emekli olurum?’ kederine düştü. 17 hususta hem çalışan hem patron bu sorulardan kurtulacak!
1. EYT düzenlemesinden kaç kişi faydalanacak?
2 milyon 250 bin kişi EYT kapsamında 2023’te emekli olmaya hak kazanıyor.
2. Türkiye’de emekli ve çalışan sayısı ne?
Normal kurallarda Türkiye’de yılda ortalama 400-600 bin kişi emekli olurken, EYT ile bu sayı 2023’te 4-5 katına çıkacak.
Türkiye’de istihdam haline 31 milyon kişi bulunurken, yaklaşık 14 milyon emekli bulunuyor.
3. EYT kapsamında kimler var?
4447 sayılı kanunla getirilen kademeli düzenleme, 8 Eylül 1999 ve öncesinde sigorta girişi yapılan bireyleri kapsadığından bu kesim EYT kapsamına giriyor. Artık bu bireyler prim ve hizmet müddeti şartını sağladıkları halde emekli olmaya hak kazanacak.
4. EYT’de prim günü farklı mı? Prim gününün kaç olması gerekiyor?
EYT’de prim günü farklı değil. Ödenen prim gününün 5 bin olması gerekiyor.
5. Erkek ve bayanlar EYT farklı mı uygulanacak?
Erkeklerde çalışma mühletinin 25 yıl, bayanlarda ise 20 yıl olması gerekiyor.
6. EYT’de yaş kuralı var mı?
EYT’de prim ve yıl şartı sağlandığı halde yaş koşulu bulunmuyor.
7. Eksik primi olanlar ne yapmalı?
8 Eylül 1999 ve öncesi sigortalı olanların erkeklerde 25, bayanlarda 20 yıl hizmet müddetini tamamlamasına karşın 5 bin primi tamamlamadıysa doğum ve askerlik borçlanmasıyla emekli olabilecek.
8. En düşük emeklilik yaşı kaç olacak?
18 yaşında, 8 Eylül 1999 ve öncesinde sigortalı olan ve 5 bin gün prim ödemiş olan bayanlarda 20 yılı tamamlayanlar 38 yaşında, 25 yılı tamamlayan erkekler 43 yaşında emekli olabilecek.
9. SSK, Bağ-kur ya da Emekli Sandığı uygulamaları farklı olacak mı?
Sistemsel olarak Toplumsal Güvenlik sisteminde, EYT’de mühlet ve prim gününü tamamlayarak 8 Eylül 1999 hudut tarih koşulları bulunduğu sürece bir farklılık olmayacak.
10. EYT düzenlemesi yurt dışında çalışıp Türkiye’de emekli olmak isteyenleri de kapsıyor mu?
Tarih, prim ve müddet uygun olduğu takdirde yurt dışı çalışanları da kapsıyor.
11. EYT ile emekli olup çalışmaya devam edenlerin maaşları değişecek mi?
Maaş düzenlemesi çalışan ve patron ortasındaki muahedeye bağlı olacak. Lakin patrona sigorta prim teşviki verilecek.
12. EYT ile emekli olanlar kamuda memur olabilir mi?
Kamuda çalışan memurlar EYT’den faydalandıkları takdirde emekli statüsünde olacaklarından kamuda çalışmaya devam edemeyecekler. Fakat özel bölümde çalışmalarında bir mahzur bulunmuyor.
13. Emeklilik müracaatları ne vakit ve nasıl yapılacak?
Bugün prestijiyle Toplumsal Güvenlik Kurumu ya da e-devlet üzerinden emeklilik müracaatları yapılabilecek.
14. EYT’liler ne vakit emekli olabilecek?
EYT koşullarını sağlayanlar Ocak 2023 prestijiyle başvurdukları takdirde emekli olabilecekler.
15. EYT kapsamında olmayanlar ne vakit emekli olacak?
EYT kapsamına giremeyen yani 9 Eylül 1999 prestijiyle sigorta girişi yapılanların emeklilik hakkını kazanması için bayanlarda 50, erkeklerde 55 yaşını doldurmuş ve 5 bin prim gününün ödenmiş olması gerekiyor.
16. EYT’de primi tam olup yıl eksiği olanlar nasıl emekli olacak?
5 bin prim gününü dolduran 8 Eylül 1999 öncesi işe girenlerde bayanlar 20 yıl, erkekler de 25 yılı tamamlamış olmaları gerekiyor. Tamamladıkları takdirde süreyi tamamlamaları gerekiyor.
17. Patrona kıdem tazminatları için ek bir uygulama olacak mı?
İşverenlere devlet tarafında kıdem tazminatları için Kredi Garanti Fonu (KGF) dayanağıyla uygun kredi verilecek.
18. Kamuda taşerondan takıma geçenler için EYT düzenlemesi nasıl olacak?
Kamuda taşerondan takıma geçenlerde emekli olmak istemeyen ve EYT kaidelerini sağlayanlar için geçiş düzenlemesi yapılacak.