2022’yi tek sözle tanımlayın anketi yapsak çıkacak sonuç muhtemelen ‘enflasyon’ olurdu. Tün dünyanın yaşadığı ve hatırladığı enflasyon sorunu Türkiye’de daha da tesirli oldu. Bu klişe cümlelerden geçen yıl çok sıkıldığımızdan bu yıl yeni bir şey söylemek gerekiyordu ve baz tesiri imdadımıza yetişti. 2023’e düşen bir enflasyonla başlamanın harika gururunu duymak isterken çılgın sorular beynimizi tırmalamaya devam etti. Her şeyin fiyatı yükselirken enflasyon nasıl düşüyordu?
Önce uzmanlara kelam verelim istedik. Ekonomim’de Alaattin Aktaş, aylar evvel başlamıştı baz tesirini yazamaya.
Uzun mühlet anlattı da anlattı. Aralık 2021’de yüzde 13,58 gidecek dedi, Aralık 2022’de yüzde 2 gelecek dedi. Çok kolay dört süreçte de büyük sayı çıkar küçük sayı girerse toplamda küçülür mantığıyla kolay bir halde durumu anlattı. 2022 enflasyonunun açıklandığı gün de durumu sıhhat üzerinden açıkladı. Biz de şöyle özetleyelim: Birtakım rahatsızlıklar için halk ortasında bir tabir vardır. ‘İlaçla 7 gün, ilaçsız 1 hafta sürer’ formunda olan tabir yani bu hastalığın dinlenmeden ilaç da içseniz 1 hafta süreceği, ilaç içmeyip dinlenseniz de 1 hafta süreceği biçimindedir. Kısaca Aktaş diyor ki; bu enflasyon kimse bir şey yapmasa da kendi kendine bu düzeye gelecekti lakin yaptıklarınız bünyede ya da iç organlarda hasara neden oldu.
Peki Mahfi Eğilmez ne diyor? Aslında hesaplamayla karşılık veriyor. Bundan sonra her ay yüzde 2 ya da yüzde 3 enflasyon artışıyla dahi yıl sonunda görülecek düşüşü matematiksel gösteriyor ve bunun fiyatların artmasına karşın olacağını bu tabloyla anlatıyor.
blogger.googleusercontent.com
Kaynak: Kendime Yazılar
Enflasyondaki düşüşü Merkez Bankası nasıl anlatıyor?
‘Temel mal ve besin kümeleri enflasyondaki düşüşe dayanak olmuştur derken, aralık ayındaki ÖTV matrah düzenlemesinin tesiriyle araba fiyatlarında gerileme olmuştur’ diyor. Lakin ilaç fiyatlarında kur ayarlaması ve beyaz eşyayla mobilya fiyatlarında yükselişin enflasyondaki düşüşü sınırladığı da söyleniyor. Güç tarafında akaryakıt fiyatlarındaki düşüşün üretici fiyatlarını da etkilediği belirtiliyor.
Peki o denli mi? Evet öyle! Fakat bu yalnızca Aralık 2022 ya da yalnızca 2022 için geçerli olurken, 2021’den bu yana ne yaşıyoruz diye bakalım mı?
TÜİK’in endeks kıymetleriyle 2020 Aralık – 2022 Aralık enflasyonunu toplamda ve besin özelinde alalım istedik. Formül çok kolay:
(2022AralıkEndeksi– 2020AralıkEndeksi) / 2020AralıkEndeksi x 100
2020 Aralık ayından 2022 Aralık ayına kadar genel fiyatlarda enflasyon oranı yüzde 123,54 olurken, yalnızca besin özelinde yüzde 155,78 oranında artış görülmüş durumda.
Kısaca fiyatlarda artış TÜİK’e nazaran bu formda. Aslında artmış olan fiyatların artış suratının azaldığını gördüğümüzde de enflasyon düştü diyoruz. İTO da bunu İstanbul için yüzde 92,97 olarak açıklarken, ENAG yüzde 137,55 olarak açıklıyor.
Merkez Bankası eski Başekonomisti Prof. Dr. Hakan Kara da durumu şu formda açıklıyor.👇
Siz nasıl açıklarsınız? Yorumlara bekliyoruz👇👋
