Erik Sowinski, Şubat ayı ortalarında New York’ta yapılan Millrose Oyunları’nda piste çıkarken, yapması gereken tek bir şey vardı: 800 metreyi 1 dakika 53 saniyenin altında koşabilmek…
Yarış öncesi her zamanki üzere gergindi. Birazdan tüm gözlerin üzerinde olacağını biliyordu.
Beklentileri boşa çıkarmadı ve büyük bir heyecanla yarışı izlemekte olan seyircilerin bakışları altında start verilir verilmez 13 kişilik atletler topluluğunun liderliğine yerleşti.
200 metreyi tamamlamak üzereyken her vakit yaptığı üzere omzunun üzerinden geriye baktı; gerisinden koşmakta olan Olimpiyat ve dünya şampiyonaları finalistlerini gördü. Hepsi kendisini izliyordu. Hepsi Sowinski’nin liderliğinin süreceğine güveniyordu.
Sowinski, 800 metreyi 1:52.99’la birinci sırada geçti (daha sonra New York Times’a yaptığı açıklamada olması gerekenden biraz daha süratli olduğunu söyleyecekti). Ancak yarışın sonunda ipi göğüsleyen atlet o değildi. Hatta Sowinski yarışı bitirmedi bile. Ne olur ne olmaz diye bir çeşit daha koştuktan sonra dikkatli adımlarla pistin kenarına yanlışsız yöneldi ve spot ışıklarının altındaki yerini, gerisinden gelen öbür atletlere bıraktı. Onlar 1600 metreyi tamamlamak için koşmaya devam etti.
Peki ancak 33 yaşındaki atlet neden en önde gittiği yarışı yarısında terk etti?
SOWINSKI’NİN İŞİ BU
Çünkü Sowinski’nin işi bu… O bir tavşan atlet. Vazifesi orta ve uzun ara koşularının birinci ya da son çeşitlerinde öteki atletlerin suratlarını belirlemek. Üstelik bu işi dünyada en güzel yapanların başında geliyor.
Atletizmin parlayan yıldızlarından Yared Nuguse de birebir fikirde. Millrose Oyunları’nda Sowinski’nin gerisinden koşan atletlerden biri olan Nuguse, “Tavşan ne kadar süratli giderse sorun çıkma ihtimali o kadar artar. Tavşanın işinin ehli olması çok önemlidir” dedi. (Nuguse, Millrose Oyunları’nda salon 1600 metrede ABD rekoru kırdı.)
Sowinski işinin en uygunu olduğundan, daima dünyayı dolaşıp yarışlara katılıyor. Bir gün Almanya’da, birkaç gün sonra İsveç’te, bir hafta sonra İspanya’da koşuyor. Birebir gün Boston’da iki yarışa katılmışlığı, akabinde memleketi Colorado’da koşmuşluğu, sonraki gün de New York’a dönüp bir yarışa liderlik etmişliği var. Bundan dört gün sonra Fransa’ya gidip halihazırdaki Olimpiyat şampiyonu Jakob Ingebrigtsen’in kazandığı bir 1500 metre yarışında tavşanlık yaptığını da atlamayalım.
Sowinski, “Bence annem şu anki işimden daha çok keyif alıyor” sözlerini kullandı ve ekledi: “Yarıştığım periyotta karşılaşmaları izlemeye gelir ancak gerginlikten piste bile bakamazdı. Artık sonunda ne olacağını aşağı üst iddia edebiliyor.”
HEP EN ÖNDE KOŞUYOR ANCAK BİR SPONSORU BİLE YOK
ABD’nin Wisconsin eyaletinin Waukesha kentinde büyüyen Sowinski, Iowa Üniversitesi ismine ulusal karşılaşmalarda yarıştı. Üç ulusal şampiyonluğu bulunan Sowinski, 2016 yılında dünya salon atletizm şampiyonası 800 metre finallerinde bronz madalya elde etti. Race Results Weekly’nin bilgilerine nazaran, seçkin atletleri belirleme sonu olan 1:48’lik müddetin altına 166 defa inmeyi başardı.
Orta aralık koşucularının geneline bakıldığında bu kadar dengeli performanslar sergileyen atletlerin sayısı epeyce az. Özel uyku öncesi rutini sayesinde, piste çıkmasına mani olacak ağır sakatlıklardan kaçınmayı başardığını da kelamlarına ekleyen Sowinski’nin en büyük gereksinimi ise bir sponsor.
Bir ayakkabı firmasıyla olan muahedesi 2020 yılında sonlanan Sowinski, o günden beri bir sponsor aradığını belirtti. Ana gelir kaynağının katıldığı yarışlardan aldığı ödemeler olduğunu vurgulayan Sowinski, sayı vermedi lakin tavşan atletliğin çok çıkarlı bir iş olmadığını söyledi. Sowinski, “Bu işi bir iki yıl daha yapmayı çok isterim fakat sonrası için bir tahlil bulmam gerek” diye konuştu.
Aslına bakılırsa, Sowinski (ve öbür tavşan atletler) dünyanın en göz önündeki atletleri ortasında en başta yer alıyor. Çünkü Sowinski katıldığı her yarışın neredeyse yarısını en önde koşuyor ve bu süreçte kameralar onun üzerinde oluyor.
Sowinski bronz madalya aldığı yarışta sonra kutlama yaparken
TAVŞAN ATLETLER ÖBÜR SPORCULRIN YÜKÜNÜ HAFİFLETİYOR
Diğer yandan tavşan atlet uygulaması tenkitlere de gaye oluyor. atletizm sporunun en büyük arenaları olan Olimpiyatlar’da ve dünya şampiyonalarında tavşan atlet uygulaması yok. Yani temponun belirlenmesi yarışmacıların sorumluluğu. En öne fırlayıp başka yarışmacıların da suratını belirleyecek kişi olmak yürek istiyor. Bu cins yarışlarda kazananı belirlemek ya da ferdî rekorları kırmakta süratten çok taktikler rol oynuyor.
Bazı yorumcular, gerçek bir yarışta tavşan atletlere yer olmadığını savunuyor. Lakin orta ara koşucularının daha da hızlanmasını sağlayan teknolojiler geliştikçe tavşan atlet uygulaması da sürecek üzere görünüyor. Zira atletler rekor kırmak, izleyiciler de atletlerin insan üstü performanslar sergilediğini görmek istiyor. Karşılaşma organizatörleri ise bu beklentileri karşılamakta bir sakınca görmüyor.
Olimpik maraton koşucusu Mark Coogan, tavşan atletlerin tesirini, “Hem zihinsel hem de fizikî yükü sırtlayan birinin gerisinde koşmak çok daha kolay” kelamlarıyla özetledi ve ekledi: “Eğer katıldığınız yarışta âlâ bir tavşan varsa, yarışa sahiden girmeden evvel mümkün olduğunca uzun mühlet gevşeyebilirsiniz.”
ÜNÜ KISA VAKİTTE KULAKTAN KULAĞA YAYILDI
Sowinski’ye dönersek… tavşan atlet olmayı aklından bile geçirmemiş olan Sowinski, üniversiteden sonra tıp fakültesine devam etmeyi planlıyordu. Lakin Mart 2019’da o vakitler sponsoru olan spor giysi markası, Boston Üniversitesi’nde yapılacak salon 1600 metre dünya rekoru teşebbüsünde tavşan olarak koşmasını teklif edince Sowinski kabul etti. 800 metreyi 1:53’le koşan Sowinski’nin performansı beğeni topladı. (Aynı yarışta Etiyopyalı Yomif Kejelcha, 3:47.01 ile rekor kırdı.)
Ancak 2020 yılında Covid-19 pandemisi nedeniyle neredeyse tüm yarışlar iptal edilince, Sowinski’nin mesleği de sekteye uğradı.
2021 yılında pistlere dönen Sowinski’nin maksadı 800 metre kategorisinde yarışa devam etmekti. O yıl Mayıs ayında New York’ta yarışan Sowinski’ye İngiltere’nin Gateshead kentinde iki gün sonra yapılacak itibarlı bir tertipten erkekler 1500 metre yarışında tavşanlık yapma teklifi geldi.
Teklifi kabul eden Sowinski, uçaktan indiğinde yarışa yalnızca birkaç saat kalmıştı. Buna karşın epeyce yeterli bir performans sergileyen Sowinski, bir hafta sonra bu defa Katar’da yapılacak bir karşılaşmaya davet edildi. Bu esnada Sowinski’nin yarışın suratını belirleme marifetleri de kulaktan kulağa yayılıyordu. O yaz Sowinski 10 kadar ülkede yarışlara katıldı.
SORUMLULUĞU ÇOK BÜYÜK
Tam vakitli bir 800 metre koşucusu olan Sowinski, bu yarışlar aslında biraz uzatılmış sprint olduğundan hayatı boyunca hiç tempoyu ya da yarış taktiklerini düşünmek zorunda kalmamıştı. Beynini kapatabilme maharetine sahip olduğunu belirten Sowinski, “Piste çıktığınızda bir nevi ölmüş oluyorsunuz” diye konuştu.
Ancak 1600 metre koşularında durum bu türlü değil. Nuguse ve Ingebrigtsen üzere atletler, istikrarlı ve istikrarlı cins müddetleri elde etmek istiyor. Bu dengeyi tutturma yükü de tavşanın üzerinde. Tavşanın çok süratli koşması pistteki öteki atletlerin nefessiz kalıp yarıştan düşmesine neden olabileceği üzere çok yavaş koşması da yarışın bir trafik sıkışıklığına dönüşmesine yol açabiliyor.
Sözün kısası tavşan olmak büyük bir sorumluluk. Sowinski ise son katıldığı yarışta İngiliz, İrlandalı ve İspanyol atletlerin ulusal rekorları kırmalarına müsaade verdiğini belirterek, “Yaptığım şey bana hiç iş üzere gelmedi, hâlâ da gelmiyor” diye konuştu.
The New York Times’da yayımlanan “Meet the Runner Who Leads Every Pack and Then Vanishes” başlıklı haberden derlenmiştir.