Son periyotta kalp, tansiyon ve şeker hastalarının yaşadıkları ilaca erişim sorunu daha da arttı. Birtakım ilaçlarda da SGK’nın karşıladığı fiyatın daha fazlasını hastalar kendi cebinden ödemek zorunda kalıyor. İflasın eşiğine geldiklerini belirten eczacılar ise aksiyon hazırlığında.
Son aylarda sıhhat kesiminde genel bir kriz hali var.
Haklarında kâfi düzgünleştirme sağlanamadığı için greve çıkan doktorlar ve sıhhat çalışanlarından sonra artık de eczacılar aksiyon hazırlığında.
Eczane kapatma da dahil, kademeli aksiyon hazırlığında olan eczacıları buna iten ana neden ise 13 yıldır değiştirilmeyen ilaç fiyat kararnamesi.
Kira, elektrik, doğalgaz, işçi sarfiyatı üzere rutin ödemeleri dahi yapamayacak noktaya geldiğini belirten eczacılar borç sarmalına girdiklerini; en temel işletme masraflarını dahi karşılayamaz duruma geldiklerinden ve iflasın eşiğine geldiklerini söylüyor.
Bu kararnamenin hastalar tarafında yarattığı sorun ise, ilaç yokluğunun daha da büyümesi.
Sene başından bu yana evvel yüzde 25’lere çıkan, daha sonra yapılan kur artırımlarıyla yüzde 10’lara inen ilaç yokluğu, yine tırmanışa geçti.
RUTİN HALİNE GELDİ: 5 İLAÇTAN 1’İ YOK
Sozcu.com.tr’ye konuşan Ankara Eczacı Odası Lideri Taner Ercanlı, ilaçlardaki bulunurluk probleminin tekrar yüzde 20’ye dayandığını, yani neredeyse her 5 ilaçtan biri bulunamaz hale geldiğini ve bunun artım bir rutin haline geldiğini söyledi.
“Bunun yanı sıra hastaların cebinden çıkan ilaç fiyat farkları da inanılmaz artmış durumda” diyen Ercanlı, “Reçetesiyle gelen bir hasta 15 gün evvel 30 TL öderken, artık 45-50 TL ödüyor. Kamunun ödediği sayılarda değişiklikler var” diye konuştu.
Özellikle kanser, diyabet, tansiyon hastalarını ilgilendiren ilaçlarda sorun yaşansa da bu sorunun tüm ilaç kümelerini kapsadığı belirtiliyor.
YENİ JENERASYON İLAÇLAR DA TÜRKİYE’YE GELEMİYOR
Hem eczacıları ekonomik darboğaza sokan hem de hastayı tedavi sürecinde ilaç bulamayarak mağdur eden temel nedenin mevcut ilaç fiyat kararnamesi olduğu belirtiliyor.
Bu fiyat kararnamesinin artık değiştirilip, Türkiye’nin gerçekliğiyle bağdaşan yeni sistemlerin oluşturulması gerektiğini söyleyen Ercanlı, “Ülkedeki eczacıların hayatlarını devam ettirmesinde ıstırap yaratan bu kararname, tıpkı vakitte hastaların ilaca erişiminde de büyük bir engel” dedi.
Ercanlı, “Türkiye’de uygulanan bu siyasetler sadece ilaç yokluğuna neden olmuyor dünyada keşfedilen, tedaviye sunulan yeni moleküllerin yüzde 80’e yakınının da Türkiye’ye gelememesine yol açıyor. Bu da hastaların tedaviden mahrum kalmasına neden oluyor” diye konuştu.
‘HASTALARA FİYAT FARKI ÇIKARMAYAN İLAÇ KALMADI’
İki gün evvel, ülke genelindeki 54 bölge eczacı odasının lideri ortak bir açıklama yapmış ve Ercanlı’nın bahsettiği meselelere ait şunları demişti:
“Hastalarımızın yaşadıkları bu mağduriyetin sorumlusu eczacılar değildir. Yaşanan bu meseleye kalıcı ve gerçekçi bir tahlil bulunmazsa, vatandaşlarımızın ilaca erişimi her geçen gün daha da zorlaşacaktır. Bu durum önemli sıhhat problemleri yaratacaktır.
“Ayrıca, hastalarımıza fiyat farkı çıkarmayan ilaç neredeyse kalmadı. Kimi ilaçlarda, Toplumsal Güvenlik Kurumu’nun karşıladığı fiyatın daha fazlasını hastalarımız cebinden ödemek zorunda kalıyor.”
‘ECZANELERİN YARISI İFLASIN EŞİĞİNDE’
Mevcut fiyat kararnamesinin eczacılar tarafında yarattığı aksiliklere dikkat çeken İstanbul Eczacı Odası Lideri Pınar Özcan ise, sozcu.com.tr’ye yaptığı açıklamada şöyle dedi:
“Eczaneler tarafında 13 yıldır güncellenmeyen oranlar var. Biz de bu enflasyon ortamında masraflarımızı karşılayamamaya başladık. Sistem bizim açımızdan çöküş manasına gelmeye başladı. Eczanelerin yarısı kapanma tehlikesiyle karşı karşıya.”
NE YAPILMALI?
Sorunun tahliline ait neler yapılması gerektiği ile ilgili Ankara Eczacı Odası Lideri Taner Ercanlı şunları söylüyor:
“Kura dayalı sistemin yürüme bahtı yok. Türkiye’nin gerçekliğiyle bağdaşan yeni sistemlerin oluşturulması lazım. Fiyat kararnamesiyle yılda bir defa şubat ayında yapılan kur güncellemesi, yılda en az 2-3 sefer yapılmalı.
Bunun yanı sıra depolardaki ilaçlar kritik düzeyin altına düştüğünde ikaz veren bir sistem oluşturulmalı. Uzun vadede ise tahlil net: Gerek ilaç gerek ham unsurda dışa bağımlılığımızı azaltmadığımız, yeni ilaç molekülü geliştirmediğimiz ve ARGE’ye yatırım yapmadığımız surece ilaçlardaki yokluğu çözmemiz mümkün değil.”
ECZACILAR HAREKET HAZIRLIĞINDA
Öte yandan, Türk Eczacıları Birliği ve 54 bölge eczacı odası liderlerinin bir ortaya geldiği toplantıda aksiyon kararı da çıktı.
Ancak şimdi hareket planı oluşturmadıklarını anlatan eczacılar, ilerleyen günlerde eczane kapatma hareketleri yapabileceklerini söz etti.
Ekonomik krizin kendilerini tükettiğini belirten ve “Eczane iflaslarının başlaması an meselesidir” açıklamasında bulunan eczacılar, ortak açıklamalarında “Meslek onurumuzu korumak için gerekirse eczane kapatma da dâhil olmak üzere kademeli hareket planımız hemen hayata geçirilecektir” tabirlerine yer verdi.
DOKTORLAR GREVDE, AİLE DOKTORLARI İŞ BIRAKTI
Türk Tabipleri Birliği (TTB) ve sıhhat emek-meslek örgütleri de TBMM’ye sunulan, tabipler ile sıhhat çalışanlarının haklarına ait yasa teklifine karşı 15 Haziran 2022 Çarşamba günü grev kararı almıştı.
Bunun yanı sıra, aile tabipleri de Aile Hekimliği Kontrat ve Ödeme Yönetmeliği’nin geri çekilmesi, özlük haklarının uygunlaştırılması talebiyle dün 2 günlük iş bırakma hareketine başlamışlardı.