Bildiğiniz tüm zerzevatları unutmaya ya da zerzevat sandıklarımızın aslında meyve olabileceği gerçeğini duymaya hazır mısınız? Zerzevat sanılan pek çok yiyecek, aslında zerzevat değilmiş. Gelin, zerzevat ve meyvenin ne olduğuna değindikten sonra hangi sebzelerin aslında meyve olduğunu inceleyelim. Bildiklerinizi unutmaya hazırsanız başlıyoruz!
Kaynak: 1
Peki, zerzevat ve meyve nedir?
Meyve, çiçekleme sonucunda bitkinin özel dokularında gelişen ve içinde bitkinin üreme organlarından kesimler bulunduran besinlere verilen isim. Yani çiçekli bitkilerin yumurtalıklarından gelişen bir organmış. Zerzevatın ise bilimsel bir tanımlaması yok. Halk ortasında kullanılan, daha doğrusu toplumsal bir tanımlamaya sahip zerzevat kavramı, ‘bitkinin yenilebilen kısımları’ olarak biliniyor. Tekrar de bu son derece yanlış bir tanımlama. Zira her canlı, bitkinin tıpkı bölgelerini yemez. Bitkinin yenilebilir kısımları, her canlıya nazaran farklı ve bunun sonucunda bitkinin yenilmeyen bir kısmı kalmaz. Yani, çabucak herkesçe bilinen zerzevat tanımlaması da böylece kendini çürütür.
Halk ortasında hangisi zerzevat, hangisi meyve olarak tanımlanıyor?
Peki, yediğiniz besinin meyve mi, yoksa zerzevat mi olduğunu nasıl anlayabilirsiniz? Aslında bu sorunun cevabı, çok kolay bir sınıflandırmaya dayanıyor. Yediğiniz besinin içinde üreme gayesiyle döllenmiş çekirdekler mevcutsa yediğiniz şey bir meyve, şayet bu çekirdekler yoksa yediğiniz besin aslında bir zerzevat. Şaşırtan örneklere hazırsanız bir alt satıra geçebilirsiniz!
Yıllarca zerzevat sandığımız domates aslında meyveymiş!
Evet evet yanlış görmediniz! Aslında zerzevat olarak bildiğimiz ve zerzevat olarak tükettiğimiz domates, meğerse bir meyveymiş. ‘Bu nasıl mümkün olabilir ki?’ dediğinizi duyar üzereyiz. Şöyle ki domates, içinde bahsettiğimiz çekirdekleri barındırdığı için, yapılan sınıflandırmaya nazaran meyve sayılıyor. Salçasını yaptığımız besinin meyve olması, her ne kadar inandırıcı gelmese de bilimsel tanımlamalar, domatesin meyve olduğu konusunda hemfikir.
Patlıcan meyvesine ne dersiniz?
Sebze sandığımız lakin aslında meyve olan besinlere bir öteki şaşırtan örneğimiz: patlıcan. Tekrar bilimsel tanımlamalara nazaran patlıcan, içinde çekirdekler bulundurduğu için meyve olarak kabul ediliyor. Yemeği yapılan bir besinin meyve olması, zihninizin kabullenmekte zorlanacağı bir durum olabilir.
Salatalık da zerzevat sanılan meyvelerden biri.
Evet salatalık! Her ne kadar zerzevat diye bilsek de aslında salatalık da çekirdekleri olan bir meyve. Meyve olarak kabul etmesi en kolay olanlardan biri olan salatalık, tekrar de tat olarak alışkın olduğumuz meyvelere benzemiyor.
Bezelye nasıl meyve olabilir?
‘Yıllarca zerzevat olarak bildiğimiz bezelye nasıl meyve olabilir? Üstelik tohum sayılan çekirdekleri nerede?’ diyebilirsiniz. Oysa bezelyenin kendisi bir tohum! Bu yüzden ne kadar şaşırtan da olsa bilimsel tanımlamalara nazaran bezelye, bir meyve.
Kabak; zerzevat mi, yoksa meyve mi?
Çeşitli yemek çeşitlerinin içerisinde yer alan, yemeklere lezzet ve sıhhat katan kabak; yapılan sınıflandırmaya nazaran bir meyve. Bal kabağını daha kolay kabul edilebilir olsa da herkesin aşina olduğu yeşil kabağı nasıl meyve olarak düşünebilirsiniz ki? Form olarak bile bir meyveyi andırmıyor.
Buğday ve mısırın da meyve olduğunu söylesek…
Belki de en şaşırtan olanlardan örneklerden biri, buğday. Evet, hakikat okuyorsunuz. Buğday, hem bir tahıl hem bir meyve olarak bedellendiriliyor. Hatta ‘buğdaysı meyveler’ olarak da kategori edilen meyve cinsleri var. Mısır da buna dahil. Ayrıyeten her tahılın bir çeşit meyve olduğu da söylenenler ortasında. Nasıl kategorize edilirse edilsin, mısır ya da buğday bir meyve olmaktan çok uzak görünüyor!
Peki, bu tanımlamalara nasıl alışacağız?
‘Peki, artık ne yapacağız?’ dediğinizi duyar üzereyiz. Merak etmeyin, meyveleri zerzevat olarak sınıflandırmak yalnızca size mahsus bir yanılgı değil. O denli ki ülkeler, aslında meyve olan sebzelerin vergilendirmesini yaparken bile zerzevat üzerinden yapıyor. Bu algının değiştirilmesi ise hayli sıkıntı. Bilhassa bu vakte kadar birçok meyveyi zerzevat olarak kabul etmişken bütün toplumlara bunun hakikat olmadığını anlatmak oldukça sıkıntı olsa gerek.