Kurban Bayramı’nın birinci gününde, toplumsal medya çağının da tesiriyle, birbirinden yaratıcı bayram iletileri aldık. Lakin bana kalırsa hiçbiri Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın’ın iletisi kadar derinlikli değildi. İletisinde “Kurban”ın kökenine atıf yapıyor ve akraba ile birebir kökten beslendiğini vurguluyordu. Kalın’ın iletisi şöyle;
“Kurban, ‘kurbiyyet’ yani yakınlaşmadır. (‘Akraba’ da tıpkı kökten gelir.) Akıl ve teslimiyet peygamberi Hz. İbrahim’i andığımız bu bayram bizi sonsuz rahmet sahibi Rabbimize yakınlaştırsın. Mevla ülkemizi her cins kaza, bela, afet ve musibetten korusun. Bayramınız kutlu olsun.”
Bu bildiriye “Amin” demek yakışır.
Fakat, bayram bildirilerindeki bu yaratıcılık sanki bu halkın sahiden bayramlaştığı manasına gelir mi? Bu halk bayramlarda nitekim yakınlaşmakta mıdır? Dahası, İbrahim Kalın ve temsil ettiği anlayış, bu yakınlaşmayı içtenlikle istemekte midir?
Evet, akraba, eş, dost ortasında küçük çaplı bir bayramlaşma olduğu ortada. Ancak bu toprakların insanı birbiriyle gerçek manada barışacak, bayramlaşacak dirayette mi? Siyasal kamplaşmanın toplumsal kamplaşmaya dönüştüğü bir atmosferin içinden geçiyoruz. Siyasetten beslenen lakin günün sonunda toplumsal hayatın tam da ortasında duran bir kamplaşma bu. Bir tarafta Erdoğan’ın seçmenleri öbür tarafta muhalifler…
Buradan hareketle Erdoğan’ın seçmenleri yerine “muhafazakar seçmen” demek de mümkün. Gelecek, DEVA ve Saadet’i saymazsak, Türkiye’de “mukaddesatçı sağ” seçmenin ana omurgası hala Erdoğan’dan vazgeçmedi. Lakin bu vazgeçmeyiş, tansiyonu giderek tırmandırıyor. 5-10 yıl öncesinden farklı bir durumun içindeyiz. Artık, Erdoğan’ı çarşıda, pazarda, kahvede yahut bayram ziyaretlerinde savunmak çok sıkıntı. Erdoğan’ın seçmenleriyle muhalif seçmenlerin birbiriyle gerilmeden konuşması neredeyse imkansız.
Bu durum, seçim öncesinde havanın da gerilmesine neden oluyor. Sorunu fark eden AKP MKYK üyesi Şamil Tayyar, erken seçimin memleketin hayrına olduğunu şöyle lisana getirmiş Twitter’da, 8 Temmuz’da;
“Seçim süreçleri üzeri açık yara üzere her an enfeksiyon kapabilir. O sebeple provokasyonların en ağır yaşandığı periyotlardır. Mühlet uzadıkça risk artar. Uygun vakitte aziz milletin hakemliğine başvurmak gerek. Feraset sahibidir, kelamı söyler kararı verir.”
İbrahim Kalın’ın bildirisine geri dönelim. Bu bayramda nitekim yakınlaştık mı? Bu soruya olumlu cevap veremediğimiz açık. Ama, bugün değil lakin yarın, bu halkın barışması, yakınlaşması koşul. Şu durumda bile, on yıllar boyunca unutamayacağımız travmalar yaşadık. On yılları geçelim, en geç 1 yıl içinde bu tansiyonun sonuçları sandığa yansıyacak. İktidar sahiplerinin koltuğu bırakmamak ismine neler yapabileceğini ise hukuk değil, iktidardakilerin fiili güçleri belirliyor. Hukukun üzerinden geçilebiliyorsa geçiliyor.
Barışmamız kural. Lakin bu noktada, halk kısımları ile siyaset insanlarını birbirinden ayırmak gerekir. Erdoğan’a gönül veren işçi, esnaf, çiftçi kısımları, alternatif bir hakikat kainatına hapsolmuş durumda. Bu cihanda, Türkiye güllük gülistanlık. Aksini düşünen bir ekip nankörler, ajan-provokatörler var. Yoksulluk artıyor fakat zati dünyada da artıyor. Bunlar bu cihanın dağıttığı mükafatlar. Bir de cezalar var, “Erdoğan giderse” diye başlayan… Mescitlere ne olacak? Başörtüsü yasaklanacak mı? Pekala toplumsal yardımlar? Vs. vs.
Muhalif seçmenlerin de psikolojisinin sağlıklı olmadığı ortada.
Sağlıklı bir seçim dahi yapabilecek toplumsal iklimi kaybediyoruz. Türkiye İslamcılığının faşizmin bu topraklara has bir yorumu olduğunu sanırım artık kavradık. Türkiye ise faşizm ile demokrasi ortasında arafta duruyor. Bu türlü tehlikeli bir dönemeçte seçime gidiliyor. O halde, aracıları ortadan kaldırıp, bu iki halk kısmının dialog kurması, yarının Türkiyesi için elzem.
Bu noktada, siyaset kurumu işin içinden çıkamıyorsa, aydınlar, sanatkarlar devreye girebilir.
CHP Önderi Kemal Kılıçdaroğlu “Helalleşme” çıkışıyla bunu deniyor. Ancak bu çıkışın derinliğine uygun bir bağlantı stratejisi takip ediliyor mu?
Evet, muhafazakar seçmenin his durumunu anlamak ve anlatmak bu kamplaşmanın bitmesi için kaide. Bu gayret çok da pahalı. Lakin, muhafazakar seçmene, muhalif seçmenlerin his durumu anlatılmadığında, “Helalleşme” ile dilek edilen sonuç alınamıyor. Muhafazakar seçmenlerin his durumunu muhaliflere anlatmaktan, muhaliflerin his durumunu muhafazakarlara anlatmaya geçilemiyor.
Eğer, muhaliflerin his durumu, telaşları, istekleri, muhafazakarlara anlatılabilirse, işte o vakit, faşizmin panzehiri olan kamu vicdanı harekete geçecektir. Zira faşizm, bir harika durumdur, toplumların olağan kavrayışına uygun değildir.
Bu husus üzerine tahminen de daima bir arada daha fazla düşünmek gerekir. Hepimize âlâ bayramlar…