ANKARA- Seçimlerden evvelki son yasama periyodu tartışmalarla ve muhalefetin iktidara yönelik yansısıyla başladı. HDP milletvekilleri, ‘Başörtüsü’ ile ‘dezenformasyon’ kanun tekliflerinin gündemde olduğu Meclis’te, polisin saldırısı sonucu bacağı kırılan HDP Iğdır Milletvekili Habip Eksik için hareket yaptı.
HDP Küme Başkanvekili Meral Danış Beştaş, yeni yasama devrine dair sorularımızı yanıtladı. Eksik’e yönelik polis şiddetinin sorumlusu olarak “Suç işleri bakanı” tabiriyle İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’yu işaret eden Beştaş, iktidarın yeni anayasa adımını da “oy devşirme” olarak niteledi.
HDP ile Edirne Cezaevi’nde tutuklu bulunan Selahattin Demirtaş ortasında “gerginlik olduğu” tarafındaki tezlere da cevap veren Beştaş, “HDP ile Selahattin Beyefendi ortasında bir ayrıştırma, çatıştırma, güya rahatsızlık var üzere yapılan değerlendirmelerin tümü boş” dedi.
‘POLİSİN NEREDEN GÜÇ ALDIĞINI GÖRÜYORUZ’
Altılı Masa’nın cumhurbaşkanı adayının bir kere HDP Genel Merkezi’ni ziyaret etmesinin kâfi olmadığını, birçok hususta konuşulması gerektiğini, seçimlerde anahtar pozisyonda olduklarını ve HDP’siz denklemin kazanma ihtimalinin hiç olmadığını söyleyen Beştaş’ın sorularımıza cevapları şu halde oldu.
HDP Iğdır Milletvekili Habip Eksik, polisin saldırısının akabinde hastanede tedavi altına alındı. Öbür partilerden de kınama açıklamaları gelirken valiliğin açıklaması Eksik’i suçluyordu. Bir yandan da alandasınız. Polisin bu tavrını nasıl değerlendiriyorsunuz?
Toplumsal etkinlikler, basın açıklamaları ve alandaki çalışmalarımızda kolluk şiddetiyle karşı karşıya geliyoruz. Bu vakit zaman artıyor ancak sistematik olarak partililerimize yönelik bu tip tavırlar yeni değil. Geçmişte de birçok vekilimiz maalesef darp edildi, yaralandı. Biz bunları aslında kamuoyuna yansıtmıyoruz.
HDP Küme Başkanvekili Meral Danış Beştaş ‘MESELENİN BAŞINDA HATA İŞLERİ BAKANI SÜLEYMAN SOYLU VAR’
Neden yansıtmıyorsunuz?
Açıkçası bunu mağduriyet, bir serzeniş, şikâyet olarak görmeyi “siyaseten doğru” bulmuyoruz. Bizim temel mottomuz bu çabada umudu büyütmek. Bu tip hücumlar karşısında cürüm duyurumuzu yapıyoruz. “Yüksekova’da rastgele bir polis bizatihi gitti iki vekilimizi darp etti gibi” bakmıyoruz. Buna muhakkak planlanmış ve karar altına alınmış bir yönelim olarak bakıyoruz. Hiçbir polis mensubu talimat almadan, güç ve cezasızlık kararı verilmeden bir milletvekiline bu biçimde davranmaz. Davranamaz. Bu sıkıntının başında hata işleri bakanı Süleyman Soylu var. Tesadüf olduğunu sanmıyorum, bir gün evvel Süleyman Soylu uyuşturucu baronlarına, tacirlerine dair “ayaklarını kırın” talimatı verdi. Nedense birinci ayağı kırılan bir HDP milletvekili oldu. Polisin nereden güç aldığını görüyoruz.
BEŞTAŞ’TAN SOYLU’YA: BAKANI OLDUĞUN İKTİDAR TAHLİL SÜRECİNİ ÖCALAN’LA YÜRÜTTÜ
9 Ekim Öcalan’ın Suriye’den çıkarılışının 24’üncü yıl dönümü. Biz HDP olarak bunu yalnızca 9 Ekim’de değil birçok yerde, “Türkiye’nin demokratikleşmesi, insan haklarının tesisi, Kürt meselesinin tahlili ve en değerlisi 84 milyon yurttaşın eşit ve özgür ömrü hak ettiğini” söylüyoruz. Bunun yolunun da çatışmasız şiddetsiz bir ortamdan geçtiğini söylüyoruz. Bu bir sır değil. Bunu çözebilecek isim de PKK’nin önderi Abdullah Öcalan’dır. Şiddet problemini o çözebilir, biz çözemeyiz. Bir tahlil süreci başlayacaksa bunu HDP’nin davetiyle ya da diğer partinin davetiyle olmayacağını geçmişte deneyimledik hem de bugün biliyoruz. Sayın Öcalan’ın önünün açılması gerekiyor. Bilerek “Sayın” diyorum, bunu bile söylemeyi hata olarak kabul ediyorlar. Ancak bu bir cürüm değil ve Yargıtay’ın buna dair birçok kararı var. Bugün Kürt sorununun çözümsüzlüğünün başında gelen sebebi, Kürt halkının taleplerinin karşılanmamasıdır, demokratik bir anayasanın olmamasıdır, lisan üzerindeki engellerdir, tecridin devam ettirilmesidir, Öcalan’ın her ağzını açtığında ‘barış’ talebini ortaya koyduğu halde devletin ona tecrit uygulayarak barışın önünü kapatmasıdır. 9 Ekim’de de bu nedenle protesto yapılıyor. Soylu Beyefendi diyor ki, “Siz demokratik siyaseti bu türlü mi savunacaksınız?” Biz bunu birinci sefer mı söylüyoruz? Senin bakanı olduğun iktidarla tahlil sürecini Abdullah Öcalan’la yürüttünüz. 2,5 yıl görüşüldü. Bu ortada Türkiye’de nefes alındı.
‘ŞENTOP TARAFINDAN NE ARANDIK NE DE AÇIKLAMA YAPTI’
Meclis Lideri Mustafa Şentop’un Milletvekili Eksik’e yönelik hücumun akabinde açıklama yapmamasına reaksiyon gösterdiniz.
Meclis Lideri hâlâ konuşmadı. Bu türlü bir şey olabilir mi? İsterse Papua Yeni Gine’de isterse kutuplarda olsun sonuçta dijital çağdayız. Bunu duymamış olması, bilmiyor olması mümkün değil. Vakit mı bulamadı? Kaçıncı güne girdik. Bu Meclis’in hem prestijini hem halk iradesine olan saygıyı tesis etmesi gereken bir numaralı isimden kelam ediyoruz. Hâlâ ne “geçmiş olsun” diye arandık ne de kamuoyuna, İçişleri Bakanı’na cevap yok. Bu beklentiden çok parti ayrımı yapmadan, içtiği yemin uyarınca bunu yapmak zorunda.
‘ATSIN KENDİNİ BAKALIM NERELERİ KIRILIYOR?’
Habip vekil bir anda saldırdıklarını söylüyor. Onlarca polisin yere atarak evvel tekmelendiğini ve yere düştüğünü söylüyor. “O bacağı bilerek kırdılar” diyor. “Bacağım kırıldı” demiş. Bunu söyledikten sonra da durmamışlar ve acılı yere vurmaya devam etmişler. Vali Bey’in söylediği “yok efendim kendini yere attı” vs. dezenformasyon nedir derseniz budur. Vali Bey’e ve Süleyman Soylu’ya davet yapıyorum. Bir yere atsınlar kendilerini bakalım nereleri kırılıyor.
‘OY DEVŞİRME HEDEFİ GÜDÜYORLAR’
Meclis “sansür yasası” olarak nitelendirilen kanun teklifi ile yeni yasama devrine başlarken başörtüsü tartışması gündeme geldi. CHP’nin başörtüsüne ait kanun teklifine HDP kümesi olarak olumlu cevap verdiniz. İktidar kanadından ise anayasa değişikliği daveti geldi. Sizin anayasa değişikliğine ait tavrınız nedir? Örneğin yalnızca başörtüsüne dair bir anayasa değişikliği teklif edilse kabul eder misiniz?
Bizim başörtüsüne dair görüşümüz her vakit netti. Bayanların hem başörtüsü hem de giysileri üzerinden her türlü hak gaspını engellemeye karşı duran bir yerden yaklaşıyoruz. Bayanların vücudu, başörtüsü, eteği, yöresel kıyafeti siyasetin kelam konusu olmamalı. Bunun bu formda tartışılması erkek hükümran sistemin de bir yaklaşımı. Başörtüsü ya da öteki problemlerinin bayanın vücudu üzerinden bir tahakkümün, egemenlik kurma aracının her cinsine karşıyız. Bu istikametiyle olumlu baktığımızı söyledik. Olumlu derken bu tip hususları tartışma konusu olmaktan çıkarmayı kastettik. Fakat bu mevzuda samimiyet yok. İktidar 20 yıldır mağdur ve mağduriyetten kurtulamadı. Hâlâ türbandan kendisine siyasi rant çıkarmayı düşünüyor ve bunu gizleme gereği duymuyorlar. “Bana pas atıldı, aldım pası” diyor. Bunu pas olarak görüyor. Bayanların özgürlüğü, giysi kuşam hakkı gündemlerinde yok. Bunu siyaseten yeniden bir mağduriyet üretme, oy devşirme hedefi güdüyorlar. Bunların karşısındayız. Anayasa değişikliği konusunda da samimi değiller.
‘DEMİRTAŞ İLE ORTAMIZDA BİR GERGİNLİK YOK’
HDP eski Eş Genel Lideri Selahattin Demirtaş ile HDP ortasında bir gerginlik olduğu söz ediliyor. Bu türlü bir gerginlik var mı? Demirtaş’ın silahların bırakılmasıyla ilgili davetlerini nasıl değerlendiriyorsunuz?
Bunları okuyoruz. Ortamızda bir gerginlik yok. İki hafta evvel küme başkanvekilimiz ve vekilimiz ziyaret etti. Öncesinde eş genel liderimiz ziyaret etti. Her gün avukatlar ziyaret ediyor. Daima bir bağlantımız var. Selahattin Beyefendi evvelki periyot eş genel liderimiz, ben kendisiyle beş, altı yıl bir arada çalıştım. Bu bahiste bilhassa bir sorun varmış, çelişki varmış üzere yaratılmak istenen bir tablo var. Bunun farkındayız. Bunu biz de görüyoruz. Söyleme biçimimiz farklı olabilir, kullandığımız sözler farklı olabilir, yolumuz farklı olabilir ancak HDP ile Selahattin Beyefendi ortasında bir ayrıştırma, çatıştırma, güya rahatsızlık var üzere yapılan değerlendirmelerin tümünün boş olduğunu, karşılığı olmadığını söyleyeyim.
‘CUMHURBAŞKANI ADAYI OLMUŞ BİRİ CUMHURBAŞKANI TARAFINDAN REHİN TUTULUYOR’
Bunu söyleyenlere öneriyorum. Buyursunlar Kobanê davasını izlesinler. Selahattin Beyefendi orada saatlerce konuşuyor. Ve şu anda Selahattin Beyefendi bir rehin. Bu ülkede Adnan Menderes cumhurbaşkanıyken idam edildi. Türkiye tarihi açısından büyük bir utançtır. Artık de iki devir cumhurbaşkanı adayı olmuş, yüzde 13 oy almış bir partinin başkanlarından biri cezaevinde göz nazaran göre cumhurbaşkanı ve partisi tarafından rehin tutuluyor. Buna baş yoralım. “Selahattin Beyefendi neden içeride?” Bu sorunun karşılığını bulursak bu çatıştırmanın da sonucunu göreceğiz. Yalnızca Selahattin Beyefendi değil İdris Baluken, Figen Yüksekdağ, Sebahat Tuncel, Gülten Kışanak ve yüzlerce arkadaşımız bu nedenle içerideler.
‘AÇIKLAMA ZAMANLAMASI FARKLI OLABİLİR’
Örneğin Mersin’deki akının akabinde Selahattin Demirtaş’ın partinizden evvel açıklama yapmasının akabinde farklı değerlendirmeler yapıldı.
Bizim açıklama yapmamız zamanlama farklı olabilir. Kendisinin şartları bize nazaran daha sonlu. Avukatları aracılığıyla bunları yayınlayabiliyor. O denli denk gelmiştir. Orada partinin genel tavrı neyse o çıkar ortaya.
Fakat Demirtaş evvel yaptı.
Önce yapmış olabilir. “Biz o yaptı yapmayalım” ya da “o yaptı biz de yapalım” üzere bir ruh halinde ve psikolojide değiliz. Partinin kurumsal bir kimliği var. Parti Meclisi, MYK’sı, Eş Liderler Şurası var. Onlar oturup kıymetlendirir ve gerekli tavrı alır.
‘GÜÇLÜ SEÇENEK MECLİS’E DE YANSIYACAK’
HDP seçim için bir yandan da Emek ve Özgürlük İttifakı ile çalışmalarını sürdürüyor. Meclis’te yeni devirde nasıl bir tablo göreceğiz? Seçim ittifakına dönüşecek mi bu birliktelik?
Bu seçim ittifakı diye yola çıkılan bir ittifak değil. Bu gayret etme ittifakı. Toplumsal ömürde inanılmaz bir rahatsızlık, öfke var. Farklı meslek kümelerinde, yaş kümelerinde, odalarda, sendikalarda bir bütün olarak toplumda bu iktidara karşı hoşnutsuzluk var. Buna karşı uğraş etme gerekliliği ve gereksinimi da var. Biz bunu bu temelle kurduk. Doğal bu seçim periyodunu de kapsayacak bir ittifak. Seçim sonrasını da kapsayacak bir ittifak olduğu için seçim hiç yoktur deme durumunda değiliz. Bu ileride tartışılacaktır. İttifakın bu biçimde sonlu kalmaması tarafında bütün bileşenlerin iradesi var. Bu kapsama alanı genişleyecek. Emek ve Özgürlük İttifakı büyük bir umut yarattı ve özgürlük yürüyüşü başladı. Bu seçeneğin giderek güçleneceğini söyleyebilirim. Bu güçlü seçenek Meclis’e de yansıyacak.
‘İSİMLERİN ADAYLIĞINI TARTIŞMAMA KARARIMIZ VAR’
Ortak cumhurbaşkanı adayına dair “müzakere ederiz” dediniz. Altılı Masa’da CHP önderi Kemal Kılıçdaroğlu’nun ismi öne çıkıyor. Kılıçdaroğlu’nun adaylığına nasıl bakarsınız?
Bizim isimlerin adaylığını tartışmama kararımız var. Bunu yalnızca Sayın Kılıçdaroğlu için değil genel olarak söylüyoruz. Biz 27 Eylül 2021’de açıkladığımız “Tutum Belgesi”yle çok net söz ettik. Prensipler çerçevesinde müzakere edeceğimizi, buna kapalı olmadığımızı çok kez söyledik. Bu Kılıçdaroğlu da olabilir. Bu unsurları karşılayabilecek, prensipleri karşılayıp ortaklaşacaksak bunu biz de yetkili konseylerimizde tartışacağız. Bize bu türlü bir talep ve teklif gelmedi. Bu türlü bir bağlantı olmadı.
‘BİR SEFER ZİYARETLE OLACAK İŞ DEĞİL’
Altılı Masa’dan bir aday çıktı diyelim. Bu cumhurbaşkanı adayının örneğin HDP Genel Merkezi’ni ziyaret etmesi üzere somut bir adım mı görülmesi gerekiyor? Ya da görüşmeler mi yapılmalı? Somut olarak beklenti nedir?
Tabii ki genel merkezi ziyaret edecek. Bir sefer ziyaretle olacak bir iş değil bu. Heyetler oluşacak. Doğal ki adayla eş genel liderler seviyesinde ya da heyetler ortasında bir temas gerekecek. Ancak bir ziyaretle olacak iş değil. Biz cumhurbaşkanını tayin edeceğiz, rastgele bir makamı değil. Biz Türkiye’de üçüncü büyük partiyiz ve bu seçimde çok daha yüksek oy oranı ve milletvekili sayısı ile anahtar noktasındayız. “A ya da B şahsı bizi ziyaret etti tamam o vakit destekleriz” diye bir şey olamaz. Prensiplerimiz, taleplerimiz var. Onların da vardır bir perspektifi. Oturup onu günlerce tahminen haftalarca konuşup taban müşterekte ortaklaşabilirsek o vakit sonuç doğuracak.
‘MİLLET İTTİFAKI’NIN KÜRT SIKINTISINA DAİR BİR AÇIKLAMASINI GÖRMEDİK’
Örneğin Kürt sıkıntısı. Millet İttifakı’nın Kürt problemine dair bir tavrını ya da açıklamasını görmedik. Af konusunda CHP’li bir isim çıkıp “Terör cürümleri asla” diyor. Terör kim? İktidar açısından o da ben de terör kapsamındayız. Ne demek terör hataları asla… Selahattin Demirtaş da terör suçlamasıyla içeride 16 gazeteci de Osman Kavala da terör suçlamasıyla içeride. İnsan bu kadar bihaber olur mu? Bu türlü bir yaklaşımın Kürt toplumunda ve HDP seçmeninde nasıl bir kırılmaya yol açacağını öngöremiyorlar mı?
‘HERKESİN FEDAKARLIKLA YAKLAŞMASIYLA YOL ALINABİLİR’
Altılı Masa’nın cumhurbaşkanı adayının atması gereken adımları söylediniz. Bu adımların akabinde Altılı Masa içerisinden reaksiyon açığa çıkmaz mı?
Bilemiyorum. Altılı Masa kendi içerisinde konuşuyor. Sonuçta biz de öteki bir bloğuz. Kim aday olacak onlar netleştirecektir lakin o adayın yaklaşımıyla, prensipleriyle ilgiliyiz. Şimdiden kimi zahmetler var, görüyoruz ve izliyoruz lakin herkes aşmak zorunda. Herkesin ferdî ya da partisel “çıkarlardan” evvel toplumun tamamını düşünen, Türkiye’nin demokratikleşmesini temel motto olarak görmek, 84 milyonun gereksinim ve taleplerine karşılık olması gerekiyor. Herkes benim partimin unsurları derse çatışma durumu derinleşir. Altılı Masa için demiyorum, genel olarak herkesin biraz fedakarlıkla, müsamahayla yaklaşmasıyla yol alınabilir.
‘NİTELİK OLARAK DA NİCELİK OLARAK DA DENKLEM ORTADA’
HDP’nin seçimlerde anahtar pozisyonda olduğunu söylediniz. HDP’nin dayanağının olmadığı bir denklemin kazanma ihtimali hiç mi yok?
Hiç yok.
Neden?
Çünkü bizim yaptığımız ve anket şirketlerinin yaptığı çalışmalarda oy oranımız giderek artıyor. Bütün seçmenler çok pahalı lakin bizimkiler çok daha siyaseti bilen, gelişen, tartışan faal bir durumda. Nitelik olarak da nicel olarak da denklem ortada. Yalnızca nicel olarak varsayılmamıza da istek göstermiyorum. Biz yalnızca seçmen temsil etmiyoruz, biz bir ideolojiyiz. Bir siyasetin sahibiyiz.
Bu sizde bir sorumluluk yaratıyor mu?
Ağır bir sorumluluk. Bunu yerine getirmek için bizler de azami bir uğraş içerisindeyiz.
‘YENİ YOLLAR BULURUZ’
HDP’ye yönelik kapatma davası süreci de devam ediyor. Siz seçim öncesinde kapatmayla karşı karşıya kalabileceğinizi düşünüyor musunuz? Kapatılırsanız formüller masada mı?
Bize yönelik baskı kesintisiz devam ediyor. 4 Kasım 2016’dan bu yana bize yönelik siyasi darbe devam ediyor. Gözaltıdan tutuklamaya ve en son milletvekilinin ayağını kırmaya kadar varan bir durum içindeyiz. Lakin biz bütün bunlarla başa çıkıp yürümeyi, büyümeyi başardık. Biz tekrar yeni yollar buluruz. Toplum bundan kuşku duymuyor. Kapatma olmaz mı? Hukukun “H”si kaldıysa, anayasanın “A”sı varsa, demokrasinin “D”si varsa mutlaka bu dava açılmamalıydı. Açıldı, kapatılır mı? Kapatılsa bir seçeneğimiz yok çok sayıda seçeneğimiz var. Asla bizi destekleyen milyonları seçeneksiz bırakmayacağız. Her halükârda yol açacağız.
‘BÜTÇEDE MUHALEFETİMİZİ EN YETERLİ FORMDA YAPACAĞIZ’
Seçim öncesi yapılacak bütçe epeyce kıymetli. Seçimlerden sonra gelebilecek yeni bir iktidarın bir mühlet bu bütçe ile yoluna devam edeceği değerlendirmeleri yapılıyor.
Bütçeye hazırlanmaya başladık. Bu bütçe ile yeni periyoda gireceğiz görünüyor. Bir bütçeyi tamamlayamadan ikincisini çıkardılar yetmedi. Bu iktidara hiçbir para yetmez. Bu kadar savuran, yolsuzluk iktisadının büyüdüğü bir sistemde para işleri güç. Bunu biz değil de iktidar çok düzgün anlıyor. Bütçede bütün bunları Türkiye toplumunun gözleri önüne sereceğiz ve muhalefetimizi en yeterli biçimde yapacağız.