ANKARA – HDP’nin 5’inci Olağan Kongresi 3 Temmuz Pazar günü Ankara Spor Salonu’nda yapılacak. Son dakika bir sürpriz olmazsa eş liderlerin vazifesine devam etmesi beklenen kongrede parti idaresinde kapsamlı değişiklikler olacağı söz ediliyor. HDP’ye açılan kapatma davasının gölgesinde düzenlenecek kongre hem bu davaya karşı hem de yaklaşan seçimlerde verilecek bildiriler açısından ehemmiyet taşıyor. Büyük bir iştirak öngörülen kongrede verilecek bildiriler ortasında bayan vurgusunun da öne çıkması bekleniyor.
HDP Bayan Meclisi Sözcüsü, Batman Milletvekili Ayşe Acar Başaran, kongrede verecekleri iletilerden Danıştay’da devam eden İstanbul Mukavelesi davalarına, toplumun derinden hissettiği ekonomik meselelerin bayanlara yansımasından seçimlerdeki tavırlarına kadar aktüel birçok hususla ilgili sorularımızı yanıtladı. Seçimin sonuçlarını bayanların belirleyeceğini tabir eden Başaran, “Kadın dayanışması bayan ittifakı bu sürece damga vuracak. Bu seçimde de kazanan bayanlar olacak sonucu da bayanlar belirleyecek” dedi.
‘PARTİMİZ HİÇ KAPANMAYACAK ÜZERE ÇALIŞMALARIMIZA DEVAM EDİYORUZ’
HDP’nin 5’inci Olağan Kongresi Ankara’da düzenlenecek. HDP’ye yönelik kapatma davasının olduğu süreçte yapılan kongrede söyleyeceğiniz kelamlar merakla bekleniyor. Ne söyleyeceksiniz, bilhassa bayanlar olarak?
Bizim için heyecanlı günler. Yaklaştıkça heyecanımız daha çok artıyor. Kapatmayı görmezden gelen bir yaklaşımımız yok fakat çok işin merkezine aldığımız, çalışmalarımızı bunun etrafında yürüttüğümüz bir süreç değil. Biz, partimiz hiç kapanmayacak üzere çalışıyoruz. Tüm bu akınlara yanıt niteliğinde bir kongre olacak. Birebir vakitte alternatif de olduğumuzu söz edeceğiz. “Çözüm Biziz Kelamımız Var” şiarıyla gidiyoruz. Üçüncü yolun örgütleyicisi olan HDP, kendini bir defa daha tekrar yapılandıracağını ve Türkiye’nin bütün sorunlarını çözme açısından bir alternatif adres olacağını gösterecek.
‘HİÇBİR DEVİR BAYANLARIN KAZANIMLARI BU KADAR GAYE ALINMAMIŞTI’
Kadınlar açısından da bu türlü. Türkiye’de her gün bayana yönelik şiddetin daha da arttığı, bayan kırımı olarak değerlendirebileceğimiz bir süreç yaşıyoruz. Toplumsal cinsiyet eşitsizliği hiçbir vakit bayanlar açısından sağlanmamıştı ancak hiçbir periyot bayanların kazanımları bu kadar keskin maksat alınmamıştı. Bayan cinayetlerinin bu kadar olağanlaştırıldığı bir süreci görmedik. Bayan kazanımları sistematik olarak maksat haline getiriliyor. İstanbul Kontratı, eş başkanlık sisteminin gaye haline getirilmesi, kayyımlarla bayan kurumlarının kapatılması kimi örnekler. Bu kongrede bir sefer daha bu erkek hükümran siyasete karşı bayan siyasetini var edeceğimizi de söz edeceğiz. HDP demek bayan siyaseti, bayan partisi demek.
EŞ LİDERLER DEĞİŞECEK Mİ?
5’inci Olağan Kongrenizde HDP Eş Genel Başkanları’nda bir değişiklik kelam konusu olur mu?
Mutabakat komitesi çalışmalarına devam ediyor. Bizim açımızdan eş başkanlık çok değerli. Bu yalnızca iki kişinin yetki paylaştığı bir alan değil, demokrasinin oluşturulduğu, ortak aklın açığa çıktığı düzeneğin kendisi. İktidar her şeye saldırdığı üzere eş başkanlık sistemimize de saldırmaya çalışıyor fakat bunda çok başarılı olamayacağını bu kongrede göstereceğiz. İsim önümüzdeki günlerde paylaşılır. En nihayetinde biz bu mekanizmayı savunmaya devam edeceğiz.
HDP Bayan Meclisi Sözcüsü, Batman Milletvekili Ayşe Acar Başaran
‘YARGIDAN BÜYÜK BİR BEKLENTİM YOK’
HDP Eş Genel Lideri Pervin Buldan da İstanbul Sözleşmesi’ne ait Danıştay’da açılan davada konuştu. Karar merakla bekleniyor. Siz nasıl bir sonuç bekliyorsunuz?
İstanbul Mukavelesi yalnızca hukuksal alanda savunabileceğimiz bir sıkıntı değil. Bayanların büyük çabayla elde ettikleri bir kazanım. Bayanlar ömrün bütün alanlarında çaba verdiler ve bu mukaveleyi kazandılar. Bir erkek bir gece yarısı, “Ben çekiliyorum” dedi. Bayanlar bunu kabul etmediklerini tekraren söylediler. Aksiyonlar düzenlediler ve bayanlar aksiyonlar düzenlemeye devam edecek. Mahkemelerin karar vermesinde en büyük tesir bayanların gayreti olacak. Türkiye’de bağımsız ve tarafsız bir yargı yok. İktidarın aracı haline gelmiş bir yargıdan kelam ediyoruz. Siyaseti ve toplumu dizayn için kullanılan bir düzenekten kelam ediyoruz. Bu açıdan yargıdan büyük bir beklentim yok. Fakat tekrar de umudumuzu kaybetmemeye çalışıyoruz ve bayanlar olarak gayret etmeye devam ediyoruz.
‘MAHKEME İSTER REDDETSİN İSTER KABUL ETSİN HAKİKATİ DEĞİŞTİREMEYECEK’
İstanbul Kontratı kararının olumsuz çıkması durumunda ne yapacaksınız?
Bu mukaveleden çekilmenin hukuken geçersiz olduğunu savunuyoruz. Parlamentoda imzalanmış bir mukaveleden bir erkeğin tek başına alacağı kararla çekilemeyeceğine inanıyoruz. Mahkeme ister davayı reddetsin ister kabul etsin bu hakikati değiştiremeyecek. Biz hâlâ İstanbul Sözleşmesi’nin yürürlükte olduğunu ve uygulanması gerektiğini savunuyoruz. Önümüzdeki günlerde İstanbul Sözleşmesi’ni yalnızca korumak değil uygulatmak için de çaba etmeye devam edeceğiz. Biliyoruz ki İstanbul Mukavelesi bir adımdı. Adım adım bütün kazanımlarımız gaye alınmaya çalışılıyor. Dünyada da emsal bir tablo var. Umuyoruz ki yargıçlar bağımsız ve tarafsız bir biçimde vicdanlı, anayasa ve milletlerarası kararları görerek bir karar verirler.
‘İKTİDARIN YARGI KARARINI ELEŞTİRMESİ SAMİMİYETSİZ’
İstanbul Mukavelesi davaları devam ederken katledilen üniversite öğrencisi Pınar Gültekin’in katili Metin Avcı’ya ‘haksız tahrik’ indirimi uygulandı. İktidar kanadından da bu karara dönük yansılar lisana getirildi. Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, ‘indirimlere’ dair çalıştıklarını, Avrupa örneklerini incelediklerini söyledi. Siz bu adımları nasıl değerlendiriyorsunuz?
Bence bu açıklamalar çok samimiyetsiz. Her platformda bayan erkek eşitsizliğine vurgu yapan, neredeyse bayan cinayetlerini teşvik eden, yasallaştıran bu iktidarın kendisi. Cumhurbaşkanı “Kadın erken fıtraten eşit değil” diyor. “Kadın mı kız mı” diye ayrımcı telaffuzda bulunabiliyorlar. Kazanımlara, hücumlara değinmiyorum bile. Bu kadar siyaseten eşitsizliğin derinleşmesi için elinden geleni yapan bir iktidarın, kendi fikri dışında adım atmayan yargının kararını eleştirmesi samimiyetsiz. Hiçbir hâkim ve savcının, istisnaları vardır tahminen fakat, iktidarın perspektifi, ideolojisi dışında karar vermediklerini görüyoruz. Pınar Gültekin birinci örnek değil. Erkeklerin kravat takıp indirim aldığı birçok örnek var. Bizim yakından takip ettiğimiz Gültekin davasında hatalı değil Pınar Gültekin’in hayatı konuşuldu. Pınar’ın ömür tercihi amaç haline getirildi. Yargı, medya, iktidar toplu bir biçimde bayana yönelik ayrımcılığı örgütlüyor ve tetikliyor. Yasal düzenlemelerle bu sıkıntılar çözülemez. En değerli yapılması gereken şey toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin ortadan kaldırılmasıdır.
‘AKP İKTİDARLAŞTIKÇA HALKLA BAĞLARI KOPTU’
Seçime bir yıldan az bir vakit kaldı. AK Parti’nin bilhassa birinci yıllarında teşkilatı ve seçmeninde bayanlar çok tesirliydi. Bugün baktığınızda ne görüyorsunuz?
AKP toplumsal yerini her geçen gün biraz daha kaybediyor. Ortadaki bağ her geçen gün biraz daha zayıfladı. Bugün halkla irtibat bile kuramadıklarının farkındayız. AKP’nin takımları gün geçtikçe ekonomik olarak zenginleşti. İktidarlaştıkça halkla bağları koptu. Topluma bu süreçte şikâyet etmemesini öneren lakin kendisi de daima büyüyen bir AKP var karşımızda. Bir yüzüğüyle çıkıp birden fazla saray inşa eden bir cumhurbaşkanı var. AKP’nin bayanların özgürleşmesi için bir siyaseti yoktu. Bayanlardan oy almak için bir çalışması vardı, hâlâ var. Fakat hiçbir vakit, “kadınlar bu ülkede daha özgür olsun daha fazla kendilerini ileriye taşısınlar, siyasette daha etkin olsunlar toplumsal hayatın daha içinde olsunlar, kendi hayatlarıyla ilgili kendi tercihlerini yapsınlar” üzere bir siyasetleri hiçbir vakit olmadı. En âlâ devrinde bile olmadı.
AK Parti’nin eleştirdiğiniz siyasetleri kendi bayan seçmenlerini nasıl etkiledi? Anketlere iktidar kanadının oy düşüşü olduğu yansıyor. Sizce bu düşüşte bu durumun tesiri var mı?
Mutlaka vardır. İstanbul Sözleşmesi’nden geri çekilme dahil yürütülen bu siyasetler yalnızca HDP’li seçmenleri ya da CHP’li, YETERLİ Partili seçmenleri etkilemiyor. Öldürülen bayanlar yalnızca bu siyasi partinin seçmenleri de değil. Katledilen bayanların Türkiye coğrafyasındaki dağılımına bakıyorsunuz, neredeyse her vilayette bayan cinayetlerinin arttığını, AKP’nin idaresi içindeki bayanların da benzeri biçimde katledildiğini görüyoruz.
‘ÇALIŞIYORUZ ANCAK EMEĞİMİZİN KARŞILIĞINI ALAMIYORUZ’
Toplumsal cinsiyet eşitsizliği içinde yaşadığımız bu toplumda mutfak ve bayan münasebeti çokça kuruluyor. Konut iktisadının belirleyicisi olarak bayanlar görülüyor. Bu türlü görmemekle birlikte ekonomik kriz bayanları nasıl etkiliyor? Yakıcı tesirini daha çok mu hissediyorlar?
Hiçbirimizin fiyat algısı kalmadı. Evvelce bir ekmeğin fiyatının ne kadar olduğunu bilirdik şu an her gün değiştiği için fiyatları kimse takip edemiyor. Biz bu uyarıyı HDP ve HDP Bayan Meclisi olarak yapmıştık. Geçen yıl onlarca vilayette yüzlerce bayanla bir ortaya geldiğimiz kampanya gerçekleştirdik. Gittiğimiz her yerde emsal değerlendirmeler yapılıyordu. Çalışıyoruz fakat emek sömürüsüyle yüz yüzeyiz. Çalışıyoruz lakin emeğimizin karşılığını alamıyoruz. Çalışıyoruz aldığımız fiyatlarla geçinemiyoruz. En büyük emek sömürüsüne maruz kalanlar, toplumsal garantisi olmayan kısımlar bayanlar.
‘KADINLAR AKP’NİN EŞİTSİZ SİYASETLERİ NEDENİYLE ONDAN UZAKLAŞIYOR’
Kadınlar açısından yaşamsal muhtaçlıklar var. Bayanlar ped gereksinimlerini bile artık karşılayamıyorlar. Markette bir ped 60 lira. Bunlar bayanlar için en değerli gereksinim. Bayanlar AKP’nin bayana yönelik bu eşitsiz siyasetleri nedeniyle ondan uzaklaşıyor. Başta AKP’nin demokratik yönelimi olacağına inanan bir kesim vardı. Lakin her gün biraz daha çizgisini netleştirdi. Bayan düşmanı siyaseti gün geçtikçe netleşti. Artık çıkıp Gezi’ye katılanlara “sürtük” diyebiliyor. Bu bir örnek.
‘KADINLAR KENDİ KELAMINI SÖYLEYECEK’
Bu anlattıklarınızın gölgesinde bir seçime gideceğiz. Bayanlar seçim sonucunu nasıl belirleyecek?
Bizde ittifak tartışmaları var lakin bayanların içerisinde olmayan hiçbir hesap tutmayacak. Muhalefet masada olursa olsun, nasıl masalar kurulursa kurulsun, kaçlı kurulursa kurulsun o masada bayanlar olmadığı surece başarılı olabilecek bir siyaset yok. Bayanlar bu periyot kendi kelamını söyleyecek kendi siyasetini belirleyecek. Kendi yol haritasına nazaran bir yol inşa edecek. Bizim HDP olarak tabir ettiğimiz 3’üncü yolun inşasında bayanların öncülük yapması tam da bu. Seçime giderken bütün siyasetlerde de, yenide de bayanlar olmazsa olmaz.
‘KADINLAR YENİ İNŞADA OLMAZSA OLMAZ’
“Yeni” derken yeni bir iktidarı mı kastediyorsunuz?
Yeni iktidar yeni ömür. Yalnızca iktidarlardan kelam etmiyorum. Bireylerin değişikliğinin tahlil olacağını düşünmüyorum. Türkiye’de yeni sisteme, yeni inşaya gereksinim var. Bayanlar yeni inşada olmazsa olmaz. Tıpkı halkların olmazsa olmazı üzere. Herkes bunu bilmeli. Birtakım reformist yaklaşımlar süreci yönetebiliriz diye düşünmemeli. Seçime gidiyoruz. Daha tahminen seçim kampanyalarına çok var. Bayan dayanışması bayan ittifakı bu sürece damga vuracak. Bu seçimde de kazanan bayanlar olacak sonucu da bayanlar belirleyecek.