HDP Eş Genel Lideri Mithat Sancar, “Selahattin Demirtaş arkadaşımızla ortamızda kimi mevzularda bazen fikir farklılıkları olur, oluyor, doğaldır; lakin daha evvel de söylediğim üzere, ayrılık cezaevi duvarlarından oluşuyor. Sorun yok, fikir farklılıkları var; ayrılık yok. Fikir farklılığını meseleye dönüştürmek için daima köpürten çevreler var.” diye konuştu.
Sancar, “Sadece başörtüsüyle sonlu bir düzenlemeyi biz kabul etmeyiz. Başörtüsü üzerinden getirilecek bir anayasa değişikliği teklifine bizim rastgele bir biçimde evet dememiz, bu teklifi, bu çerçevede kaldığı sürece tartışmamız kelam konusu olmaz.” görüşünü savundu.
TTB Lideri Şebnem Korur Fincancı ile Kürt gazetecilerin tutuklanması, AKP’nin düzenlediği “Türkiye Yüzyılı” toplantısında Erdoğan’ın yeni anayasa ve vesayet çıkışları, AKP ve CHP’nin başörtüsü atakları, ortak aday tartışması, HDP’nin Öcalan’la görüşmek için yaptığı müracaat, HDP-Demirtaş tansiyonu argümanı üzere pek çok bahiste HDP Eş Genel Lideri Mithat Sancar görüşünü yine TV’den Ayşegül Doğan’a kıymetlendirdi.
“Haber ve hakikat peşinde olan gazeteciler susturulmak isteniyor”
İktidar seçimlere muhalefeti susturarak, toplumu sindirerek girmek istediğini her vesileyle gösteriyor. Sansür yasası bunun son adımlarından birisiydi. Seçimler yaklaştıkça iktidar tesirli muhalefeti susturmayı hedefliyor.
Bu iktidarın en temel sütunu savaş siyasetleri. Bu savaş siyasetleriyle hem içeride Kürt problemine askeri yaklaşım, hem de bölgede askeri operasyonlarla bu mevzuyu sıcak tutmak istiyor. Bunun da iktidar açısından anlaşılır yanları var. Bu halde kendi tabanını konsolide edeceğini varsayıyor, öte yandan muhalefeti bu yolla ayrıştırmanın daha kolay olduğunu öngörüyor. Milliyetçi hisleri kabartarak seçimlere bu biçimde gitmek niyetinde. Bu türlü olunca da savaş siyasetleriyle ilgili en fazla ses çıkaran, en eleştirel yaklaşan, haber ve hakikat peşinde olan gazeteciler susturulmak isteniyor.
Tutuklananlar Mezopotamya Ajansı ve Jinnews’in basın mensupları. Bunlar iktidarın bilhassa savaş siyasetleri konusunda her vesileyle ve her imkânı zorlayarak haber yapan gazeteciler, bu da iktidarın “aşil topuğu.”
“Muhalefet iktidarın çizdiği devletçi mutabakat çerçevesini terk edemiyor”
Kendi etrafında bir devlet mutabakatı oluşturmayı hedefliyor iktidar. Yani devletçi bir mutabakatı muhalefete de bir formda empoze ediyor. Çeşitli vesilelerle kritik sıkıntıları bir devlet ve beka sorunu haline getiriyor. Muhalefet de devlet-devletçilik kelam konusu olduğunda ya çok temkinli davranıyor ya sessiz kalıyor, Şebnem Korur Fincancı hocamızın örneğinde de bu türlü oldu. İktidar bir oyun alanı çiziyor ve bu oyun alanına çok kritik noktalar yerleştiriyor, bu kritik noktalara muhalefetin itiraz etmeyeceğini biliyor yahut varsayıyor ve çoklukla bunda yanılmıyor; muhalefet iktidarın devletçi mutabakat çerçevesinde çizdiği hususlarda onun alanını terk edemiyor.
“Cumhuriyet fikriyle ve modeliyle bizim sıkıntımız yok”
Cumhuriyet demokrasiyle buluşmalı. Bizim temel gayelerimizden biri, programımızda da yer alan bir prensip olan Demokratik Cumhuriyet. HDP Cumhuriyet’in demokratikleştirilmesini istiyor. Cumhuriyet fikrini, modelini savunuyoruz, mevcut Cumhuriyet’in kendisinden bağımsız olarak. Yani Cumhuriyet fikriyle ve modeliyle bizim meselemiz yok, bizim Türkiye Cumhuriyeti devletinin kuruluş sürecinde yaşanan dışlama, tekleştirme, ulus devleti bu formda kurma anlayışıyla ve uygulamalarıyla sıkıntımız var. Onlara yönelik tenkitlerimiz ve onlara yönelik çeşitli programlarımız oluyor. Artık amacımız, 100’üncü yıl gelirken Cumhuriyet’i demokratikleştirmek.
“Türkiye Yüzyılı” toplantısına davet gelseydi de katılmazdık
İktidarın en fazla saldırdığı, düşmanlaştırdığı, kriminalize etmek için elinden gelen her şeyi yaptığı partiye davetiye göndermemesi de çok olağan. “Türkiye Yüzyılı” ismi altında yapılan şey AKP’nin seçim kampanyasının startıydı, bizim seçim kampanyası startında işimiz olmaz. Bu türlü bir davet gelseydi de katılmazdık. “Türkiye Yüzyılı” ismi altında demokrasiye dayalı bir vizyon sunması mümkün değildi iktidarın, olmadı da aslında. Yalnızca birtakım sloganları tekrarladı, birtakım hayalleri tekrar ambalajlamaya çalıştı. Meğer bu AKP’nin seçim kampanyası startından öbür mana taşımıyor. “Kutuplaştırma olmayacak” diyor lakin bunu dediği anda Kürt gazeteciler, Şebnem Korur Fincancı tutuklanıyor ve ağır bir nefret söylemi, düşmanlaştırma, palavra, dezenformasyon kampanyası yürüyor.
“Bu koşullarda yapılacak anayasa 12 Eylül’den geri olur”
Yeni anayasa talebini, maksadını ortaya atıyorlar, yeni de değil, bir müddettir yapıyorlar. Takip edebildiğimiz kadarıyla AKP içinde “nasıl bir üslupla, lisanla yeni kampanyayı oluşturalım” üzere bir tartışma var. Yani “biz kutuplaştıran lisanı değil, demokrasiye vurgu yapan lisanı öne çıkaralım” diyenler vardı. Bu da propaganda tekniğidir. Yeni anayasa da bu propaganda tekniğinin bir kesimidir.
AKP başkanlık sistemi maksadını aslında önüne koymuş durumda, Anayasa’yı da buna nazaran değiştirdi. Bir anayasa sivil, özgürlükçü, demokratik olacaksa lakin sivil, demokratik ve özgürlükçü bir ortamda bu mümkün olabilir.
Anayasalar yapıldıkları devrin ve kuralların ruhunu taşırlar. 12 Eylül o periyotta yapıldı, onun ruhunu taşır elbette. Yeni anayasa konusunda bizler görüş belirttiğimizde bu görüşler kabahat haline getirilecekse bu anayasa nasıl özgür bir anayasa olsun? Erdoğan’ın lisana getirdiği Yeni anayasa amacı seçim taktiğidir. Halkın iştirakini sağlamadan, bütün muhalefeti kapsamadan demokratik bir anayasa yapılamaz. Bu kurallarda yapılacak anayasa 12 Eylül Anayasası’ndan daha ileri olmaz, daha geri olur.
“Vesayet rejimi değil vesayetçiler değişti”
AKP kaldırdığını tez ettiği vesayetin yerine farklı bir vesayet sistemi kurdu. 12 Eylül rejimini paranteze alalım, vesayet devrinde bile olmayan kayyum uygulamasını getirdi, KHK’lerle kamu idaresini biçimlendirme ve insanları işlerinden etme uygulamalarını getirdi. Yani yeni bir vesayet sistemi kurdu. Tek adam rejimi dediğimiz şey bizatihi bir vesayet rejimidir; kurumlar üzerinde, yargı üzerinde ve parlamento üzerinde vesayet ağır bir formda devam ediyor. Vesayet rejimi özü itibariyle değişmiş değil, vesayetçiler değişti. Bugünkü rejim bir vesayet rejimidir. Cemevlerinin ibadethane olarak tanınması yerine onları Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı bir başkanlığa bağlamak istiyorlar mesela. Yani bütün cemevlerini vesayet altına almak istiyorlar. Kimin vesayeti? Kendi vesayeti. Cumhurbaşkanının bizatihi kendisinin kurduğu vesayet sisteminin altına almak istiyor.
“Sadece başörtüsüyle hudutlu teklife evet demeyiz”
Başörtüsü üzerinden başlamış bir tartışma var. Biz şunu söyledik, başörtüsüyle ilgili varsa şu an yasaklayıcı, engelleyici kararların kaldırılmasına itirazımız yok bizim. Tam bilakis bu yapılabilir. Bir anayasa değişikliğiyle bunu yapmak istiyorsanız da koşulumuz şudur: Her türlü inancın, kimliğin ve anadilinin eşit kabul göreceği kuvvetli tabirleri anayasaya sokmak. Yani bu sıkıntıyı tam bir eşitlik prensibi üzerine kuralım. Bütün kimlikler ve inançlar eşit olsun, devlet de onların kendilerini gerçekleştirmesini sağlamakla yükümlü olsun. Münasebetiyle yalnızca başörtüsüyle hudutlu bir düzenlemeyi biz kabul etmeyiz. Yani başörtüsü üzerinden getirilecek bir anayasa değişikliği teklifine bizim rastgele bir formda evet dememiz, bu teklifi, bu çerçevede kaldığı sürece tartışmamız kelam konusu olmaz.
“Adayımızı çıkaracağız lakin ortak aday stratejimiz de sürecek”
Ortak aday fikriyle ilgili stratejimiz devam ediyor. Açık müzakere, direkt diyalog ve prensipler ile geçiş süreci üzerinde mutabakat sağlanırsa muhalefetle ortak aday konusunda bir görüşmeye ve tartışmaya açık olduğumuzu tekraren söyledik. Lakin bu sözlerimiz daima diğer yere çekildi. Güya HDP Altılı Masa’ya davet yapmış ve oturmuş bekliyor üzere. Fakat biz bir yandan bu davetimizi yaparken öte yandan kendi çalışmalarımızı da sürdürüyoruz. Yani bu davet kabul görsün, hele bir bekleyelim halinde değildik.
Seçim süreci artık başlamış sayılıyor. Seçim Uyumumuzu kurduk. Seçim Uyumumuz artık bizim kendi adayımızın niteliklerini belirleme ve bu niteliklere uygun bir isim arama çalışmalarını da başlattı. Artık yaptığımız şey artık nitelikleri açıkça ilan ederek, buna uygun isim arayışını kurumsal olarak başlatmak. Bunu yapıyoruz artık. Ancak stratejimizin de özü devam ediyor. Biz sonuna kadar öbür partilerden yanıt beklemek için oturup çalışmalarımızı askıya alacak değiliz, yapmadık da bunu aslında. Gayemiz Türkiye’de demokrasiye, özgürlüğe giden yolda en geniş kesitleri kucaklayacak bir isim bulmak olacaktır.
Biz diyoruz ki, biz adayımızı çıkaracağız ama adayları ortaklaştırmak ya da ortak adayda buluşmak için açık müzakere ve direkt diyalog ile unsurlar ve geçiş süreci üzerinde mutabakat stratejimiz devam edecek. Bizim şu an aldığımız karar budur. Gelişmeler diğer bir şey ortaya çıkarırsa oturup kıymetlendiririz.
“Demirtaş’la fikir farklılıkları var, ayrılık yok”
Selahattin Demirtaş arkadaşımızla bağlantı hiçbir vakit kopmadı, aksamadı da. Nizamlı bir bağlantı var kendisiyle parti idaresi ortasında. Hem bizim MYK ismine görevlendirdiğimiz bir arkadaşımız bu irtibatı sağlıyor, doğal olarak kendisi de bazen avukatlarıyla görüş iletiyor. Biz de kendisine tekliflerimizi, fikirlerimizi söylüyoruz. Onun gönderdiği teklifleri de alıp, kıymetlendiriyoruz. Bu hususta bir sorun yok.
İkincisi, Demirtaş’la her hususta fikir birliği içinde olmamızı beklemek de hakikat değil, gerekli değil. Zira HDP çoğulcu bir parti ve partinin heyetlerindeki tartışmalarda da farklı görüşler ortaya çıkabiliyor. HDP’de karar sistemleri şöyle işliyor: Herkes görüşünü söyler, tartışılır, sonuna kadar tartışılır ve bu tartışmalar bir mutabakatla sonuçlanır. Bu mutabakata bağlılık ve bu mutabakat üzerine kurulan siyasetleri sahiplenmek HDP’yi bir ortada tutan çimentodur. Biz bu süreci bu türlü işletiyoruz.
Selahattin Demirtaş arkadaşımızla ortamızda birtakım mevzularda bazen fikir farklılıkları olur, oluyor, doğaldır; lakin daha evvel de söylediğim üzere, ayrılık cezaevi duvarlarından oluşuyor. Sorun yok, fikir farklılıkları var; ayrılık yok. Fikir farklılığını sıkıntıya dönüştürmek için daima köpürten çevreler var. Bunu açıkça söylemem lazım. Demirtaş’tan gelen bir açıklamanın çabucak HDP’yle ayrılık manasına geleceği halinde yorumlandığı çok sayıda spekülasyonla karşılaşıyoruz. Biz de Selahattin arkadaşımız da buna karşı dikkatliyiz.
“Öcalan’la görüşme müracaatının hedefi iktidarın manipülasyonun önüne geçmek”
Başvuru talebimizin üç temel amacı var. Birincisi, savaş siyasetleri bu kadar yaygınlaşırken ve bunların yarattığı tahribatlar bu kadar derinleşirken, bizim tahlil ve barış için adım atma, çalışmaları derinleştirme sorumluluğumuz var. İmralı’da Öcalan’la görüşme isteğimizin bir nedeni bu. Biliyoruz ki kendisi geçmişte Kürt probleminin demokratik tahlili ve barışa ulaşma konusunda kıymetli rol oynadı. Bu herkesin malumu. Bunu saklamanın, konuşmamanın kimseye yararı yok.
İkinci amacımız, iktidar İmralı üzerinden manipülasyonlar yapma gayreti içine giriyor vakit zaman. Yandaş medyada ve iktidara yakın müelliflerin köşelerinde Öcalan’a atfen birtakım değerlendirmeler yapılıyor. İma şu: İçeride Öcalan’la görüşme var, bu görüşmelerden de şöyle şöyle sonuçlar çıkabilir. Bu manipülasyonu farklı çevrelere yaydığı bir de spekülasyon havası var. İktidar dışında kalan çevrelerin bir kısmı da iktidarın bu manipülasyonundan etkilenerek spekülasyonlara giriyor. Biz de diyoruz ki, iktidarın manipülasyon, farklı çevrelerin spekülasyon döngüsünün önüne geçmek istiyoruz. Bunun da yolu kendisiyle direkt görüşmek. HDP olarak bu sorumluluğu üstleniyoruz.
Üçüncüsü de tecrit. Mutlak tecrit iç hukuka da milletlerarası hukuka da alışılmamıştır. Bunun hukuksuzluğuna da dikkat çekmek bu müracaatımızın emellerinden.