HANİFE BAŞ- Hava nakliyatının dev kuruluşu Milletlerarası Hava Nakliyatı Birliği’nin (IATA) başına geçen birinci Türk olan Mehmet Nane, “Havacılık kesiminin çok güçlü bir krizden çıktığı bu türlü bir vakitte bu değerli sorumluluğu devralmak ve IATA’nın birinci Türk lideri olmak benim için büyük bir gurur” diyor. Nane, kesimle ilgili de, “Henüz pandeminin yaralarını tümüyle sarabilmiş değiliz ancak birinci beklentilerden daha süratli bir toparlanma süreci geçiriyoruz” tabirlerini kullanıyor. Birebir vakitte Pegasus Hava Yolları İdare Şurası Lider Vekili olan Mehmet Nane ile yeni vazifesini, gayelerini, Türkiye’de ve dünyada bölümün son durumunu konuştuk.
‘2019’A YAKLAŞACAĞIZ’
*2022’nin genel manzarasını ve yıl sonuçlarını nasıl görüyorsunuz?
Bu yıl yolcu sayıları ve operasyonel performansta bariz bir ilerleme kaydedilecek lakin bu toparlanma tüm kıtalarda eşit olmayacak. Türkiye’nin küresel ortalamalardan olumlu ayrışacağını ve daha kuvvetli bir performans göstereceğini düşünüyoruz. Tıpkı halde Pegasus Hava Yolları olarak da bu yıl 2019’a yaklaşacak operasyonel sayılar üretmeyi bekliyoruz, fakat bilhassa yakıtta bariz maliyet artışlarıyla karşı karşıya olduğumuz unutulmamalı. Asıl 2019’u yakalayıp geçeceğimiz yıl 2023 olacak.
İSTANBUL’DAN YÖNETECEK
ATA’nın birinci Türk lideri oldunuz. Neler hissettiniz?
Havacılık bölümünün çok şiddetli bir krizden çıktığı bu türlü bir vakitte bu kıymetli sorumluluğu devralmak ve IATA’nın birinci Türk lideri olmak benim için büyük bir gurur. Bu gururun en değerli sebebi ise Türk sivil havacılığının geldiği noktayı temsil ediyor olması.
*Görevinizi İstanbul’dan mı yöneteceksiniz?
Evet, İstanbul’dan yöneteceğim. Fakat IATA’nın Cenevre’deki idare ofisine sık ziyaretlerim olacak.
*Yeni lider olarak amacınız nedir?
IATA olarak önümüzdeki bir yıl boyunca, dünyanın seyahat ve ticarete tekrar açılması istikametindeki ivmeyi sürdürmenin yanı sıra yaklaşan ICAO Meclisi’nde CORSIA’yı desteklemek, ‘2050’ye Kadar Net Sıfır Karbon Emisyonu’na giden yolu düzgünleştirmek ve IATA üyesi hava yollarının bölümde bayan temsilini 2025 yılına kadar yüzde 25 yahut en az yüzde 25’e kadar artırması için oluşturulan “2025’te 25” teşebbüsüne iştiraki genişletmek dahil olmak üzere çok dolu bir gündemimiz var.
*Havacılık dalının son durumu nedir? Pandeminin yaraları tam sarıldı mı?
İki yılı aşkın müddettir hayatlarımızı etkileyen Kovid-19 pandemisinin olumsuz tesirlerinin sönmekte olduğunu gözlemliyoruz. 2021’de küresel olarak toplam hava yolcusu sayısının 2019’un yüzde 50’sine yaklaştığı hesaplanıyordu, 2022’nin birinci 5 ayı prestijiyle bu oran yüzde 65-70 düzeylerinde iddia ediliyor. Türkiye’de ise 2019’a nazaran toplam hava yolcusu sayısı 2021’de yüzde 60 düzeyindeydi, 2022’nin Mayıs ayı prestijiyle da yüzde 80’e yaklaştı. Elbette şimdi pandeminin yaralarını tümüyle sarabilmiş değiliz lakin birinci beklentilerden daha süratli bir toparlanma süreci geçiriyoruz.
‘GÜÇLERİ BİRLEŞTİRDİK’
*Havacılık dalının bu krizden çıkaracağı en büyük ders nedir sizce?
Sektörümüz tabiatı gereği krizlere açık ve alışık. Fakat Kovid-19 pandemisi sivil havacılık tarihine en sert tesirleri olan kriz olarak geçti. Pandemi hepimize değişime süratle ahenk sağlama kabiliyetinin ne kadar kıymetli olduğunu gösterdi. Ahenk sağlayabilmek de çevik karar alma süreçleri ve esnek operasyonel yapıdan geçiyor. Acil durum planları tekrar güncelleniyor. Bilhassa finansman ve nakit idaresi açısından sektör önemli dersler çıkardı.
*Yaz devrinde artan taleple bölüm nasıl baş ediyor?
2022’nin birinci çeyreğindeki olumsuz gelişmelere ve güçlü faaliyet ortamına karşın, küresel manada talebin beklentileri aşan bir süratte toparlanma gösterdiğine şahit olduk. Her bölge yahut ülkedeki havacılık kesimi paydaşlarının talepteki bu ivmeyi tıpkı ölçüde hazırlıklı karşılayabildiklerini söylemek mümkün. Birtakım bölgelerde hava yollarının kapasite ve işgücü planlamalarında sorun yaşadığını görüyoruz. Kendi coğrafyamızda ise sektörümüz bu ortama planlama ve hesaplamalarını yapmış olarak daha hazırlıklı girdi. Bu hazırlığı bölümdeki tüm paydaşlarca ahenk içerisinde yapabilmek çok kıymetli, yoksa hedeflenen muvaffakiyete ulaşmak mümkün değil. Hepimiz yaz döneminde beklenen yüksek yolcu trafiğini en az problemle ağırlayabilmek için güçlerimizi birleştirmiş durumdayız. Bu sayede meselesiz bir yaz geçireceğiz.
‘DİJİTALLEŞME EHEMMİYET KAZANIYOR’
Son iki yılda dal talep, pazar ve iş modeli konusunda nasıl bir değişim yaşadı?
Pandemi müddetince genel manada talebin ritmini belirleyen husus, otoritelerin koyduğu kısıtlamalar ve bilhassa milletlerarası seyahatlere getirilen sınırlayıcı kural ve uygulamalar oldu. Bu kısıt ve kuralların gevşetilmesiyle bilhassa turizm ve aile-akraba ziyareti temalı seyahat talebinin süratli bir biçimde piyasaya geri döndüğünü gözlemliyoruz. İş seyahatleri ise biraz daha yavaş ve geriden toparlanıyor.
Talep kompozisyonundaki bu görünümün bir mühlet daha devam edeceğini düşünüyorum. İş modelleri açısından ise en çok kıymet kazanan mevzu dijitalleşme. Konuklar giderek artan halde seyahat süreçlerinde daha az temas ve daha yüksek süratle mobilite arıyor.
