HATAY (İFA) – 53 üyeli ‘Hatay Ortak Problemimiz Konseyi’, kenti tamamında taban etüdü yapılmadan imara başlanmasının mutlaka yanlış olacağı kanaatini lisana getirerek, kıymetli tespitlerde bulundu.
Konsey Üyeleri görüşlerini yazılı olarak lisana getirdi.
Hatay’ın da içinde bulunduğu zelzele bölgesinde inşa çalışmalarına acilen başlanacağı ve bir senede tamamlanacağı telaffuzuyla karşı karşıya kalındığını söz eden kurul üyeleri, “Hatay’da yakınlarımızın cenazeleri hala enkaz altında iken, kent beşik üzere sallanırken, 5 bin civarı artçı- tahminen de öncü- zelzele yaşanırken, ilin tamamında taban etüdü yapılmadan imara başlanmasının katiyetle yanlış olacağı kanaatini taşıyoruz. Hatay’da kısa vadede süreksiz konutlar dışında yapılaşma olmamalıdır” davetinde bulundu.
“Şehrin dört başı mamur bir imar planı ortaya çıkmadan inşa faaliyetlere başlanmamalıdır” ihtarında bulunan kurul üyeleri, “Bugünkü facianın boyutlarını ve yıkımını büyüten kusurların tekrarlanmaması için yapılacak planlamada aşağıdaki ögeler göz önünde bulundurulmak zorundadır. Binlerce artçı zelzelenin yaşandığı ve yaşanmakta olduğu bir ortamda DÜKÜLMESİ HALİNDE BETON, DİRENCİNİ KAZANAMAYACAK VE SONRAKİ FELAKETLERE YER HAZIRLANMIŞ OLACAKTIR. Yalnızca bu faktör bile sabırsız davranılmaması gerektiğini gözler önüne sermektedir” dedi.
Hatay Ortak Sorunumuz Kurulu üyeleri nelerin yapılması gerektiğini de unsur husus şöyle sıraladı:
1. ilimiz Hatay ve zelzele yaşamış başka on vilayette öncelikle mikro bölgeleme etütleri süratle yapılmalı, taban yapısı hakikat bir halde ortaya konulmalı ve bu bilgiler doğrultusunda 1/5.000 ve 1/1.000 ölçekli imar planları afet tehlike değerlendirmelerini kapsayacak halde tekrar oluşturulmalıdır. İktidar, bunları gerçekleştirmeden asla inşaatlara başlamamalıdır. Bunlar gerçekleştirilmeden sıhhatsiz konut alanları ve kentsel yerler yaratmak, yeni yıkımlar, kayıplar ve felaket sonuçlar doğuracaktır.
2.İnşaat proje kontrollerini yapma yetkisi, özel kontrol şirketlerinden alınmalı, bir kamu misyonu niteliği ile yine Türk Mimar ve Mühendisleri Odaları’na (TMMOB) bağlı odalara bırakılmalıdır.
3. Zelzele ve afet güvenliği ile ilgili acil aksiyon planı, kamusal öncelikler temelinde ve kamucu siyasetlerle, ilgili tüm alanları içine alacak çok taraflı bir bakışla, buna uygun hazırlanacak bir hukuksal içerik ve çerçeve ile hazırlanmalıdır.
4.Tarihsel miras, kültürel çeşitlilik, yapısal, mekânsal dokunun korunması ve onarılması temel alınmalıdır. Tarihi nitelik taşıyan ve yıkılmış olan yerlerin kolay bir enkaz kaldırma çalışmasıyla yok edilmemesi, yıkıntıların fotoğraf ve görüntü kayıtlarıyla belgelendirilerek dikkatli bir halde kaldırılması ve sağlıklı bir ortamda koruma edilmesi gerekmektedir.
5.Bu süreçler kamuoyu ile paylaşılmalı, ayrıyeten çalışmalarda üniversitelerden ve meslek odalarından teknik dayanak alınmalıdır.
6.Altyapısı tekrar yapılacak yerlerde atık su ve yağmur suyu ayrık sistemle ele alınmalı; atık su, içme suyu, yağmur suyu çizgileri ile fiber optik, elektrik, doğalgaz vb. çizgiler bir bütünlük içinde projelendirilmelidir.
7.Depremin yol açacağı etraf problemlerine karşı yıkılan binaların enkazlarının toplanması, nakliyesi ve depolanmasında, “Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Denetimi Yönetmeliği” kararlarına tam olarak uyulmalıdır.
8.Kamu taşınmazlarının satışı durdurulmalıdır. Terk edilen fabrika, işletme toprakları, hizmet dışı bırakılan askeri alan, köy malı iken belediyelere geçen taşınmazlar, kullanılamayan kamuya ilişkin taşınmazlar vb. satılmamalı, imar planlarında “Kamu Hizmetleri Rezerv Alanı”, “Kentsel Dönüşüm-Sağlıklaştırma- Yenileme Yapı Rezerv Alanı” olarak işlenmeli gerektiğinde de yeni yerleşim için kullanılmalıdır.
7-İçinde, barındırdığı canlara mezar olmayacak binalar tasarlanmalıdır. Dikey inşaatlardan yatay inşaatlara geçilmelidir.
8-Enkaz ve göçük hafriyatının denetimli bir biçimde, ekolojik istikrara daha fazla ziyan vermeden yapılması gerekmektedir
DANIŞMA HEYETİNDE KİMLER YER ALMALI?
Öte yandan Hatay’ın Tekrar İmar ve İnşası için oluşturulacak Müracaat Şurasında ise tarihçiler, sosyologlar, meslek odaları, STK’lar ve endüstriciler ile tabiat bilimciler, kültürel miras uzmanları ve arkeologlar ve her şeyden kıymetlisi ulusal-uluslararası çapta kent plancıları ile türel süreci denetleyebilecek hukukçuların yer alması gerektiğinin altı çizildi