T24 Dış Haberler
Brezilya’da solcu Luiz Inácio Lula da Silva, tarihin en dikkat çeken siyasi geri dönüşlerinden birini yaparak çok sağcı Jair Bolsonaro’yu yendi ve 11 yıl ortadan sonra tekrar Güney Amerika ülkesinin Devlet Lideri oldu.
Eski bir fabrika çalışanı olan ve 20 yıl evvel ülkenin ‘ilk personel sınıfı mensubu devlet başkanı’ seçilen Lula, yüzde 99.97’si sayılan oyların yüzde 50.9’unu aldı. 2018’de Devlet Lideri seçilen Bolsonaro, yüzde 49.10’da kalarak koltuğunu koruyamadı.
Lula, kendisine yöneltilen yolsuzluk suçlamaları nedeniyle 580 gün mahpus yatmış; daha sonra bu suçlamalar geri çekilmişti.
Sonuç muhakkak olduktan sonra São Paulo’da gazetecilerin sorularını yanıtlayan Lula, ülkeyi önemli manada kutuplaştıran seçim sürecinden sonra Brezilya’yı birleştireceğine dahil kelam verdi.
Lula, seçimi kazandığı aşikâr olduktan sonra eşi Rosangela’ya sarıldı
“Barış, sevgi ve umut vaktinde yaşayacağız” diyen 77 yaşındaki solcu önder, “Bölünmüş ve daima savaş halinde olan bir ülkede yaşamak kimsenin çıkarına değildir” diye devam etti.
Lula, “215 milyon Brezilyalının tamamı için liderlik yapacağım, yalnızca bana oy verenler için değil. İki tane Brezilya yok. Tek bir ülkeyiz, tek bir halkız; büyük milletiz!” dedi.
Lula’nın São Paulo’da bulunduğu otelin birkaç sokak ötesindeki Paulista Caddesi’nde yeni Devlet Lideri’nin destekçileri kutlamalar yaptı.
Öte yandan birçok dünya başkanı, sonuçların açıklanmasından çabucak sonra tebrik iletileri yayımladı. ABD Lideri Joe Biden, “seçimlerin adil olduğunu” belirten bir açıklama yaptı, Kanada Başbakanı Justin Trudeau, Fransa Başbakanı Emmanuel Macron, Meksika önderi Andrés Manuel López Obrador ve Arjantin Cumhurbaşkanı Alberto Fernández tebrik bildirileri yayımladı.
Dünya başkanlarının bu kadar süratli reaksiyon vermesinin ardında Bolsonaro’nun seçim sonuçlarına karşı çıkıp ülkeyi kaosa sürüklemesi korkusu olduğu düşünülüyor.
Eski bir asker olan çok sağcı Bolsonaro’nun devrinde Brezilya’nın demokratik kurumlarının zayıfladığı görülmüştü. Birçok uzman ve analist, yenilmesi durumunda Bolsonaro’nun seçim sonuçlarını kabul etmeyeceğini savunuyordu.
Seçimden evvel Bolsonaro, “anormal” bir sonuç olursa itirazda bulunacağını tabir etmişti. Çok sağcı başkan, şimdi yenilgiyi kabullenen bir açıklama yapmadı.
Hapisten devlet başkanlığına
Brezilya’ya 2003-2010 yıllarında iki periyot başkanlık eden, hakkında açılan yolsuzluk davaları nedeniyle bir buçuk yıl mahpusta kalan, davaların düşürülmesiyle tekrar başkanlık yarışına giren ve kazanan 77 yaşındaki Lula da Silva, geçmişte yaklaşık bir buçuk yıl mahpus yattı.
Sendikacı kökeniyle, Personel Partisi’nin birinci lideri Lula da Silva, başkanlığı periyodunda uygulamaya koyduğu toplumsal yardımlar sayesinde yaklaşık 30 milyon Brezilyalının fakirlikten kurtulmasını sağlamasıyla Brezilyalıların sevgisini kazandı.
Lula da Silva, 31 Aralık 2010’da başkanlık vazifesini bırakana kadar sevilen bir önder olarak öne çıkmasına karşın 2011’de kendisi ve partisi hakkında çıkan yolsuzluk argümanları, ismine gölge düşürdü.
Yolsuzluk davaları nedeniyle 580 gün mahpusta kalan Lula da Silva’nın bu davalardan karar giymesi 2018’de Bolsonaro’nun kazandığı seçimlerde aday olmasına mahzur oldu.
Kasım 2019’da tahliye edilen Lula’nın aldığı cezalar ve yolsuzluk davaları, 2021’de bu davalardan sorumlu Yargıç Sergio Moro’nun davalarda taraflı ve politik davrandığına hükmeden Yüksek Mahkeme tarafından düşürülerek seçimlere katılmasının önü açıldı.
Bu ortada, Bolsonaro hükûmetinde, 1 Ocak 2019’dan 24 Nisan 2020 tarihine kadar Adalet Bakanlığı misyonunu yürüten Sergio Moro, ortalarında çıkan uyuşmazlık nedeniyle istifa etmişti.