Van Barosu İnsan Hakları Merkezi, Özgürlük İçin Hukukçular Derneği, İnsan Hakları Derneği ile Tuhay-Der Van’daki 3 cezaevinde yaşanan hak ihlalleri ile ilgili rapor hazırlandı. Raporda cezaevlerinde yaşanan hak ihlalleri tek tek sıralandı. Rapora nazaran o ihlaller şöyle:
– Ziyaretleri yapılan hapishanelerde, hastaneye sevk isteyen mahpuslar hastaneye çok geç götürülüyor.
– Hastaneye sevkler hiç yapılmamakta ya da geç yapılmakta.
– Sevki yapılan mahpuslar hekimin kelepçeli muayene dayatmalarından dolayı muayene ve tedavi edilmeden geri hapishaneye götürülüyor.
– Hapishanelerde “koşullu salıverilme” periyodunda olan mahpusların hapishane müşahede heyetlerince gerekçesiz kararlar ile tahliyeleri engelleniyor. Hapishane Müşahede Şuraları adeta mahkemeler üzere davranıyor. Bu nedenle şahısların “Özgürlük ve Güvenlik Hakkı”na ziyan veren Hapishane Müşahede Konseyleri uygulamasının tümüyle kaldırılması ve sonlandırılması gerekiyor.
– Hapishanelerde bulundurulan kitap sayısına kısıtlama kotası uygulanıyor, keyfi olarak yasal olmasına rağmen birçok kitabın veriliyor ve siparişleri engelleniyor Bu konu mahpusların eğitim ve tabir özgürlüğünün ihlali manasını taşıyor.
– Tutuklu ve mahkumlara yasal hakları olduğu halde muhalif TV kanallarının izlettirilmiyor ve muhalif gazeteler verilmiyor. Ziyaret edilen hapishanelerin tamamında yasal olarak günlük yayınlanan Yeni Ömür, Üniversal, Birgün üzere gazeteler verilmiyor.
– Ulusal bazda yayın yapan muhalif TV kanalları tutuklu ve mahkumların izlenmesine müsaade verilmiyor. Tutuklu ve mahkumların yasal hakları olduğu halde ve istek ve talepte bulundukları halde Halk TV , Tele 1 ve KRT televizyonlarını izleyemiyorlar.
– Tutuklu ve mahkumlara gönderilen mektuplar çoğunlukla verilmiyor. Hatta verilen mektuplar sansürleniyor. Bilhassa Kürtçe yazılan mektuplar çeviri imkanın olmadığı münasebeti ile kesinlikle verilmiyor.
‘Hukuksuz bir uygulama’
Raporunu hazırlayan isimlerden Van barosu Lideri Avukat Sinan Özaraz, “Baromuz Cezaevi Kurulu’nun yaptığı çalıma sonucu 7 Kasım 2022 tarihli raporunda Van yüksek güvenlikli cezaevinde tutuklu ve mahkumların taleplerine karşın, Birgün, Kozmik ve Yeni Ömür gazetelerinin içeri alınmadığı ve talep olmasına karşın tutuklu ve mahkumlara verilmediği, tekrar Cezaevlerinde yayın ve izleme hakkı bulunduğu halde tutuklu ve mahkumların taleplerine karşın, Halk TV, Tele 1 ve KRT televizyonlarının yayınlarının kesildiği ve bu kanalların tutuklu ve mahkumların izlenmesine imkan verilmediği tespit edilerek raporlaştırılmıştır.
Cezaevi Komitemizin daha evvel 20 Ekim tarihinde hazırladığı bir öteki cezaevi raporunda de Erzurum H tipi kapalı cezaevinde Van’daki cezaevlerindeki uygulamaların aynısının devam ettirildiği muhalif gazetelerin tutuklu ve mahkumlara verilmediği tekrar muhalif kanalların izlettirilmediği hatta bununla birlikte TRT3 ve Meclis TV yayınlarına da müsaade verilmediği buna münasebet olarak TBMM’de yapılan konuşmaların takip edildiği buna müsaade vermemek için bu türlü bir uygulamaya gidildiği belirtilmiştir. Tutuklu ve Mahkumların yasal hakkı olan TV izleme ve gazete alma haklarının ellerinden alınması hiçbir biçimde türel değil büsbütün hukuksuz bir uygulamadır.”