Son günlerde sıkça duymaya başladığımız halka arz, ABD Borsalarındaki ismiyle IPO (Initial Public Offering) olarak da bilinir. Pekala, borsa yatırımcılarının merak ettiği halka arz nedir? Halka arz edilen pay nasıl alınır?
Gelin halka arz konusunu derinlemesine inceleyelim. Halka arz çeşitleri, kuralları ve maksatlarını keşfedelim.
Halka Arz Nedir?
Halka arz, IPO (Initial Public Offering) olarak da bilinir ve kolay tarifi ile ‘pay satışı’ manasına gelir.
Halka arz, bir şirketin sahip olduğu varlıkları daha küçük hisselere bölerek satışa çıkarması olarak tanımlanır. Halka arz ile pay senetlerini satışa çıkardığını ilan eden bir şirketin tüm yatırımcılara hissedar olma yolu açılır.
Halka arz, birincil ve ikincil halka arz olarak ikiye ayrılır.
Birincil Halka Arz; daha evvel halka açık olmayan şirketlerin yaptığı halka arz sürecidir.
İkincil Halka Arz; daha evvel halka arz edilmiş lakin birincisinde halka arz oranının düşük olması nedeniyle ikinci sefer halka arz yapılmasıdır.
Halka Arz Neden Yapılır, Hedefi Nedir?
Şirketler birçok farklı sebeple halka arz yoluna başvurur. Finansman kaynağı, likidite ve prestij sağlamak için halka arz yapılabilir. Şirketler bu yöntemle tanıtım yapmayı ve kurumsallaşmayı da hedefleyebilirler.
Büyüme oranı yüksek olan şirketler özelinde hakla arzı incelersek: Bu şirketler faaliyet genişletmek ve yatırımlarına fon sağlamak için halka arz yapabilirler.
Finansal kaynak açığı olan şirketler özelinde hakla arzı incelersek: Bu şirketlerin hedefinin borçlanmadan likidite sağlamak olduğunu görebiliriz. Şirketler halka arz ile borçlarını ödemeyi yahut yatırım yapmayı hedefleyebilirler.
Halka Arz Kaideleri Nelerdir?
Halka arz sürecinin yerine getirilmesi için kimi kuralları sağlamak gerekir.
-
Aracı kurumlarla irtibata geçilerek, şirket değerlemesi oluşur,
-
Sermaye Piyasası Heyeti’ne (SPK) başvurulur,
-
Şirket dataları Borsa İstanbul ve SPK uzmanları tarafından incelenir.
Halka arz müracaat ve koşulları sağlama süreci şu biçimde devam eder 👇
Şirketlerin Sermaye Piyasası Şurası (SPK) ile bağlantıya geçilerek kontrat imzalaması zaruridir.
İmzalanan mukavele ile SPK’nın kontrolü ve kararlarına tabi olan şirketler, Sermaye Piyasası Heyeti (SPK) mevzuatına uygun hale gelirler.
Böylece aracı kurum, Sermaye Piyasası Konseyi ve Borsa İstanbul’a kelam konusu şirketin halka arz sürecinin başlatılması için gerekli müracaatlar tamamlanmış olur. İmzalanan kontrat ile SPK’nın kontrolü ve kararlarına tabi olan şirketler, Sermaye Piyasası Şurası (SPK) mevzuatına uygun hale gelirler.
Böylece aracı kurum, Sermaye Piyasası Heyeti ve Borsa İstanbul’a kelam konusu şirketin halka arz sürecinin başlatılması için gerekli müracaatlar tamamlanmış olur.
Şirket dataları, Borsa İstanbul ve SPK uzmanları tarafından incelenir.
İncelemeler kapsamında; şirketin merkez binası, piyasa kıymeti, genel faaliyetleri üzere bahisler vardır. Şirket bilgilerinin Borsa İstanbul ve SPK uzmanları tarafından uygunluğu kabul edildikten sonra şirketin hakla arz süreci fiili olarak başlamış olur.
Halka Arz Edilen Pay Nasıl Alınır?
Bir pay senedinin halka arz süreçleri BİST üzerinden satış usulü ile talep toplama biçiminde gerçekleşiyorsa, kelam konusu pay senedinin kodunu piyasa ekranında arama alanına yazarak bulabilirsiniz.
Alım satım ekranı açıldığında, süreç yapmak istediğiniz pay ölçüsünü ilgili alana girerek alım yapabilirsiniz.
Halka Arza Katıldıktan Sonra Ne Olur?
Şirket paylarını satın alan yatırımcılar, satın aldıkları hisse kadar kelam konusu şirkete ortak olurlar.
Halka Arz Edilen Paylar Kazandırır mı?
Halka arza yatırım yaparak, büyüme potansiyeli olan bir şirketten hisse sahibi olabilirsiniz. Bu biçimde kısa yahut uzun vadeli kâr etme bahtınız vardır.
BU BİR YATIRIM TAVSİYESİ DEĞİLDİR!