Feramuz Erdin
Vodafone Arena’nın inşaatı bitmek üzereyken Beşiktaş Jimnastik Kulübünden gelen talep üzerine yeni stadyumun güvenlik risk idaresi planını hazırlamıştım. Uzak arama noktalarını, trafiğe kapanacak yolları, bomba tespit köpeklerini, müdahale planlarını içeren ayrıntılı bir planı, stadyumun açılışından çabucak evvel kulübe teslim ettim.
Modern formda inşa edilen stadyumun içinde ancak daha çok etrafında günlerce vakit geçirerek güvenliğin nasıl sağlanabileceğini ayrıntılı olarak ortaya koydum. Zira burası için tüm dünyadaki etkinliklerde yaşanabilecek güvenlik risklerinin yanı sıra Türkiye özelinde bir terör riski de mevcuttu.
Terör örgütlerinin daha çok kalabalıkları maksat aldığı bir periyottan geçiyorduk.
10 ARALIK AKŞAMI İÇİMDE HUZURSUZLUK VARDI
Beşiktaş ve Bursaspor ortasında bir karşılaşma olduğunun şuurunda olmadan, eşimle dışarı çıkma kararı almıştık. Karaköy’deki yeni açılan yerlerde vakit geçirmeyi planlamıştık. O geceki gerginliğim o kadar çok fark ediliyordu ki, eşim beni sık sık uyarmak zorunda kalmıştı. Kalabalığın içine karışmamaya çaba ediyor, daima etrafa bakarak kuşkulu bir hareketi olan şahıslar var mı diye denetim etmeye çalışıyordum. Nedense içime bir kurt düşmüştü? Sonunda kaçınılmaz olarak eşim de bu halimden rahatsız oldu ve erkenden konuta dönmeye karar verdik. Kıyı yolundaki ağır trafiğe girince o saatte Vodafone Arena’da karşılaşma olduğunu hatırladım.
Yoğun trafiği aşıp da Barbaros Bulvarı’nı tırmanırken evvel kuvvetli bir patlama sesi geldi bir mühlet sonra bir patlama sesi daha! Korktuğum olmuştu! Saatler ilerledikçe olayın ayrıntıları ortaya çıkıyordu. Maç çıkışını takip eden teröristler biri araçlı oburu de canlı bomba olmak üzere iki aksiyon gerçekleştirmişlerdi. Ortak gaye polislerdi fakat siviller de ziyan görmüştü. 40 polis ve 7 sivil şehit olmuş, 242 kişi de yaralanmıştı.
TERÖR TAARRUZLARI NASIL ÖNLENİR?
Terörle gayret birçok karmaşık sistemin bir ortada çalıştığı bir süreçtir. Temeli de istihbarata dayanır. İstihbarat süreci olgunlaşınca o aksiyoncu hücreye kolluk tarafından operasyon yapılır. Böylelikle hareketçilerin planı bozulduğu üzere cezaevinde geçirecekleri uzun bir müddet de başlamış olur.
İstihbarat sürecini bir biçimde atlatabilen aksiyoncuları engelleyecek şey ise sıkı ve odunsuz biçimde uygulanan güvenlik önlemleridir. Bizim üzere güvenlik profesyonellerinin odaklandığı nokta da burasıdır.
Bir halde kamusal terörle gayret önlemlerini aşabilen teröristleri engellemek yahut verecekleri ziyanları azaltmak üzere bir ekip önlemler öngörülür. Bunlar hem kolluk hem de özel güvenlik üniteleri için geçerlidir.
BEŞİKTAŞ’TA NE YANLIŞ YAPILDI?
Bir olaydan sonra yaralar sarılır ve telafisi mümkün olan ziyanlar telafi edilirken bir şey daha yapılır: Olaydan ders çıkarılarak bir daha bu türlü bir olay olmaması için alınması gerekli önlemler ortaya konur.
Bu olayın ardından Emniyet kökenli kurumsal güvenlik yöneticileri olarak Emniyet’e giderek, bu türlü bir olayın bir daha yaşanmaması için gerekirse yeni prosedürler oluşturulması konusunda hazır olduğumuzu beyan etmiştik. O vakit yaşananları daha evvelki yazılarımda yazdığım için burada tekrarlamak istemiyorum.
Ama üstte da belirttiğim üzere Beşiktaş Arena ile ilgili çok ayrıntılı bir güvenlik raporu hazırladığım için bilhassa ben mevzuya başkalarına nazaran biraz daha fazla hâkimdim.
- Çevik kuvvet şimdi misyon yerindeyken yol trafiğe açılmamalıydı: Kolluk yahut askeri çalışanın ağır olduğu yerler terör açısından her vakit daha risklidir. Çevik Kuvvet üzere toplu vazife yapan üniteler terör saldırısına karşı bilhassa önlem almalı ve hatta mümkünse öteki üniteler tarafından korunmalıdır.
Bu olayda neredeyse Tim 47’nin tamamı imha olmuştur. Polisin bu biçimde toplu olarak bulunduğu yere yaya ve araç erişimi engellenmeliydi. Hele ki o devirdeki yüksek terör riski göz önünde bulundurulduğunda bu bir zorunluluktu.
2. Yeniden birebir formda canlı bomba olduğundan şüphelenilen bir kişinin üzerine tıpkı anda birçok polisin gitmesi ikinci patlamadaki can kaybının artmasına neden olmuştu. Kuşkulu bir duruma mümkün olan en az kişi müdahale etmeli ve başkaları onlara can güvenliğinin sağlandığı uzak bir uzaklıktan müdafaa yapmalıydı.
Bir olayın sıcak anındaki kurallar ile çalışanın vazife şuuru ve ruh halini hesaba katarak kıymetlendirme yapmak gerekir. Sonradan yapılan değerlendirmeler genelde ülkü olanı temel aldığından, ilgili çalışandan reaksiyon alma ve yanlış anlaşılma ihtimali her vakit yüksektir. Ancak şu da bir gerçek ki, odunsuz uygulanan prosedürler ve yeterli bir eğitim her vakit can kurtarır. Varsa, yanlışların ortaya konması, gelecekte bu formda olayların yaşanmasının önüne geçer.
O ŞEHİTLERİN ÇOCUKLARI İLE BULUŞTUK
Açıkçası bu acı olay ile duygusal bağım sonradan da hiç kesilmedi. O devirde çalıştığım şirketin yöneticilerinin de dayanağı ile şehitlerimizin çocuklarını her 10 Nisan’da ağırlamak üzere bir uygulama başlattık. Tahminen acılarını onlara unutturamadık lakin İstanbul Emniyet Müdürlüğü koordinesinde konuğumuz olan şehit çocuklarımızın gönüllerince bir gün yaşaması için elimizden geleni yaptık.
Küçük yaşta babasız kalan o çocukların yüzündeki anlık memnunluğu izlerken gözlerimdeki yaşları gizlice sildiğim o anları hiç unutamam. Yaşları küçük ve şahsî bilgileri olduğu için fotoğraflarını paylaşmıyorum fakat görseniz eminim siz de benim üzere hissederdiniz.