HaberTürk müellifi Nihal Bengisu Karaca, Kraliçe II. Elizabeth’in cenaze merasimi protokolünü yorumladı. Karaca, “Herhalde en kötüsü ise önder ve eşine yalnızca sayıyla 1 = yazı ile ‘bir’, evet yalnızca bir kişinin eşlik edebileceğini bildiren kuraldı. Her yere ‘ordu’ misali bir kalabalıkla ‘çıkarma’ yapan üçüncü dünya ülkesi başkanlarının Aşil topuğu hedeflenmişti güya.” değerlendirmesini yaptı.
Karaca yazısında, “Ülkedeki büyükelçiliklere cenaze protokolünü içeren bildiriler gönderilerek cenazeye katılacak devlet ve hükümet liderlerinden ‘mümkünse’ özel uçak yerine tarifeli uçak kullanmaları istendi. Özel uçakla seyahat etmekte ısrarcı olan önderlerin Londra’da “daha az yoğunluktaki havaalanlarına” yönelmeleri gerektiği kaydedildi. Helikopter kullanımı engellendi. Önderlerin makam aracı yerine merasim alanına kendileri için tahsis edilen otobüs ile ulaştırılacakları belirtildi. Çabucak hepsi, global ısınma, iklim değişikliği ve kirlilikle çaba kadar, Londra’daki gündelik hayatı alt üst edebilecek devasa bir trafiğe yol açmama hassasiyeti ile ilgili kurallardı.” niyetini lisana getirdi.
Karaca şu tabirleri kullandı:
“Ancak kurallar ağırdı. Herhalde en kötüsü ise önder ve eşine yalnızca sayıyla 1 = yazı ile ‘bir’, evet yalnızca bir kişinin eşlik edebileceğini bildiren kuraldı. Her yere ‘ordu’ misali bir kalabalıkla ‘çıkarma’ yapan üçüncü dünya ülkesi başkanlarının Aşil topuğu hedeflenmişti güya. Şayet cenaze merasimine katılmak istiyorlarsa ağır bir ego sarsıntısıyla baş etmeleri gerekiyordu o başkanların. Malum her ülkenin de “Otobüs çok hoştu, sohbet ettik” diyen Justin Trudeau tarzı ‘egoda hafif tevazuda ağır’ önderi yok. Buraya kadar olanlar, pek bedelli geleneklerini ‘feodal kalıntı’ diyerek çöpe atmama ve birebir vakitte uygar ve uygar bir ülke olma azmini realize etmekte de kararlı olma halinin yansıması olabilirdi.
Gelenek kadar gelecek de değerliydi, misal “İklimin geleceği için birtakım alışkanlıkları değiştirmek gerekiyor ve biz bu hususta öncü olacağız” deniliyorsa lakin takdir edilebilirdi vs.
Ama dedik ya, ‘eşitlik’ İngiltere’nin daha doğrusu imparatorlukların ya da imparatorluk bakiyesi olup da hala hanedan hayallerinin görüldüğü cumhuriyetlerin ‘iyi’ olduğu bir alan değil.
Liderlerin eline konut ödevlerinin yazılı olduğu pusulalar verip, okul çocuğu üzere otobüslere dolduran düzenleyici irade, ABD liderini bütün bunlardan azade tuttu gerçekten. Biden üstün zırhlı Cadillac ve 7 araçlık özel konvoyuyla gitti Westminister’a. Çok ancak çok kör kör gözüm parmağına oldu.
Şöyle bir ileti veriyordu bu durum:
“Ben 1. dünyayım, lakin bir ayağım çukurda, galibiyetlerim çokça yenilgi de getirdi, öğrendim, azaldım ve üstelik artık her şeyimle çok yaşlandım. Benim temsil ettiğim şeyleri artık ABD temsil ediyor, dünyanın hakimi artık o. Siz de zati bunu bilecek yaştasınız, uzatmayalım.”
O halde uzatalım.
Yeni Zelanda Başbakanı Jacinda Ardern haklı. Merasime otobüsle gitmekte aslında bir ‘sıkıntı’ yok. Her gün işe otobüsle giden insanlardan aldığın oylarla bir ülkenin başında duruyorsan, bazen otobüse de binmeli ve sızlanmamalısın.
Ülkelerin önderlerinin otobüse binmesini hicap verici bir durum olarak görmek için ‘protokol’ ve ‘düzen’ sözlerinden bihaber olmak, lider ya da başbakan olmayı ‘her istediğini yapmak, sınırsız güç ve konfor talebini hak ya da norm olarak görmek’ lazım. Kısaca ağır görgüsüz olmak lazım. Lakin 500’e yakın ülkenin lider ya da başbakanları otobüslere doldurulurken ABD Lideri Joe Biden alana zırhlı makam aracı + 7 araçlık konvoyla ile geliyorsa, maksadınız ne olursa olsun, bu bir ‘sıkıntı’ olur.
Hele hele bir de öteki lider ve başbakanlara otobüse binişte kart/bilet denetimi yapıyorsanız…
Ne bu hakikaten? Ortaya kaynak yapan dünya başkanı olmasın mı demek bu? Turnike koyup Akbil de bastırsaydınız.
Hiçbir karbon ayak izi telaşı II. Elizabeth’in cenaze törenindeki “Dünya bir yana, Biden bir yana” uygulamasını, Biden ile öteki ülke başkanları ortasındaki makası bu derece açmayı açıklamaz. Üstelik zati en büyük izi bırakan ve belirli ki daha uzun yıllar bırakacak olan ABD iken.
Anlaşılan Erdoğan da efil efil Central Park’ta gezmek varken durduk yere ‘hufflepuff’ muamelesi görmek istemedi.
Otobüste olması da kötü olmazdı. Öbür önderlerle alakaları tazelemek için uygun bir fırsat olabilirdi.
Ancak bu kurallarda anlaşılabilir bir tercih olarak görüyorum”