Avrupa’daki yüksek personellik fiyatını ödemek istemeyen gurbetçiler yıllardır soluğu Türkiye’deki oto endüstrilerinde alıyordu. Avrupa’da yaşayan Türk vatandaşları yaz aylarında hem sıla hasreti gideriyor hem de araçlarının bakım ve arızasını Türkiye’de çok daha uygun fiyatlara yaptırabiliyordu. Lakin, Euro/TL’nin 18 düzeylerine çıkmasının da tesiriyle oto endüstrileri bu yaz adeta gurbetçi akını yaşadı. Birçok yeni müşterinin gelmesiyle ustalar, bütün yaz gurbetçilerin araçlarını yetiştirmek için ek mesai harcadı. Biz de İstanbul Maslak’ta bulunan Atatürk Oto Sanayi’ni gezdik. Eylül ayının ortasında olmamıza karşın neredeyse her dükkanın önünde yabancı plakalı bir Araba vardı. Ustalar bu dönem yaşanan yoğunluk için döviz kurlarındaki yükselişe işaret ederken, gurbetçiler de araçlarını Türkiye’de en az yüzde 50 daha uyguna yaptırdıklarını söyledi.
100 EURO’YA BAKIM
Hürriyet’ten Taylan Özgür Dil’in haberine nazaran, Maslak’taki sanayi sitesinde uzun yıllardır dükkanı bulunan Selman Duran, “Bu sene başta Almanya, Avusturya, Belçika ve Fransa üzere ülkelerden olmak üzere öbür yıllara kıyasla daha çok gurbetçi geldi. Çoklukla, balata, jant, disk ve mekanik arızalar için Türkiye’yi tercih ediyorlar. Yolu tamamlayacak formda araçlarını hazırlayıp tüm süreçlerini burada yaptırıyorlar. Orada personellik ve kimi muadil yedek kesimler çok değerli. Örneğin, geçen gün Belçika plakalı bir gurbetçinin art balatısını değiştirdim. 750 TL tutunca güldü ve orada yapsam en az 400 Euro olurdu dedi. Yeniden arıza ve kesim değişimine 13 bin TL’lik fatura çıkarınca bir gurbetçimiz ‘bir yanlışlık olmasın’ diyerek şaşırdı. Adamların parası burada 18 kat oluyor. Orada 1.000 Euro’dan aşağı yaptıramayacağı bakım ve kesim değişimini burada 90-100 Euro’ya yaptırabiliyor” dedi.
‘YÜZDE 50 DAHA UYGUN’
Sanayideki dükkanında BMW üzere lüks sınıftaki araçlarla ilgilenen Yusuf Bahar ise ortadaki fiyat farkını, “Geçen sene Avrupa’da 3.500 Euro’ya mal olacak bir araba bakımını ve kesim değişimini biz burada 1.200 Euro’ya yaptık. Gurbetçilerin bizi tercih etmesindeki öteki kıymetli sebep ise karşılıklı inanç münasebeti ve samimiyet” kelamlarıyla anlattı. 15 yıldır Paris’te yaşayan gurbetçi Murat İdris ise şu sözleri kullandı: “Her sene aracımın bakımını ve öteki mekanik sorunlarını Türkiye’de yapmaya çalışıyorum. Yurtdışındaki bir ustaya aracımın kaputunu açtırmam. Türkiye’de fiyatlar örneğin benim yaşadığım ülkeye nazaran yüzde 40-50 seviyesinde daha uygun. Öteki yandan, burada daha rahat oluyorum. Yani itimat ve samimiyet de bizim burayı tercih etmemizdeki en değerli sebep. Yalnızca sanayi için değil diş, göz üzere sıhhat işlerimizi de bekletip Türkiye’de gerçekleştiriyoruz.”
UKRAYNA PLAKALILAR HER YERDE
İstanbul’daki oto sanayi sitelerinin çabucak hemen her yerinde Ukrayna ve Rusya plakalı araçlar da bulunuyor. Savaştan araçlarıyla kaçıp Türkiye’ye sığınan Ukraynalılar bakımlarını Türkiye’deki ustalara yaptırıyor. Endüstrideki ustalar, “Rusya-Ukrayna savaşının başladığı şubat ayından bu yana, savaştan kaçıp aracıyla ülkemize gelen Ukraynalılara hizmet vermeye başladık. Onlar da bizim yeni müşterilerimiz oldular. Neredeyse her ay 1-2 yeni Ukraynalı geliyor. Aracının bakımını ve tamirini yaptırıyor. İşin garip yani son periyotta Rusya plakalı araçların sayısı da artmaya başladı. Bu sene gurbetçilerle birlikte Rusya ve Ukraynalı müşteri akını oldu” diyor.
FARINI ALIP GELEN VAR
İstanbul Atatürk Oto Sanayi’ndeki ustalardan Sebahattin Binici, “Avrupa’da kimi kesimler daha ucuz olduğu için modüllerini otomobiline atıp burada taktıran var. Hatta önümüzdeki yılın hazırlığını bile şimdiden yapıyorlar. Örneğin, orada kimse farı temizlemeye, onarmaya uğraşmaz. Burada temizleme, onarma ve personellik 3 bin TL. Gurbette farı değiştirse 7-8 bin TL’den aşağı ödemez” dedi. Binici, “Gurbetçiler hem ziyaretini yapmış oluyor hem de işlerini halledip gidiyor. Yüklü olarak balata, lastik, bakım, mekanik üzere işçiliğin ağır olduğu işleri burada yaptırıyorlar. Bu orta Ukrayna ve Rusya’dan da birçok insan otomobilini yaptırmaya bize geliyor” tabirlerini kullandı.