Borsa İstanbul’da günlerdir süren düşüş hala karşılık arayan bir soru halinde bilhassa geçen yıl akın eden küçük yatırımcının ‘Borsa neden düştü?’, ‘Borsa neden düşüyor?’ sorusuna cevap aramasında neden oluyor.
BIST 100 endeksi güne başlarken, 5 bin 5 puan düzeyinden yükselişle rahatlatma gayretine girse de bunun satış fırsatı olarak kullananların harekete geçmesiyle tekrar eksi seyre geçti.
BIST 100 endeksi güne başlarken, 5 bin 5 puan düzeyinden yükselişle rahatlatma gayretine girse de bunun satış fırsatı olarak kullananların harekete geçmesiyle yine eksi seyre geçti.
Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi geçen yıla 1.871,25 puandan başlarken, 2022 yılını 5 bin 509,42 puandan tamamlamıştı. Yıl boyunca yükselişiyle hem güldüren hem kazandıran birçok pay olurken, devir periyot pay bazlı olduğu kadar endeks genelinde de tartışmalar ağırlaşmıştı.
Dolardaki yükselişte TCMB liderliğinde sınırlamaların görülmesi, altının Fed siyasetleriyle baskılanması derken enflasyonun da yüzde 85,51’e kadar çıkmasıyla bir kaçış alanı yaratan Borsa, mesken ve otomobil üzere varlıkların fiyatlarındaki yükselişle de her alanda ilgi çekmeyi başarmıştı.
TCMB’nin faiz indirimlerini sürdürmesiyle de mevduatta negatif getirinin fidan boyutundan kavak ağacına dönüşmesiyle Borsa İstanbul getiride tek kaldı. Merkezi Kayıt Kuruluşu bilgilerine nazaran, BIST’e yıl boyunca 1 milyon 457 bin 452 kişi adım atarken, toplam yatırımcı sayısı 3 milyon 749 bin 409 kişi oldu.
2023 yılına girildiğinde (geçen haftalarda), Borsa’da alternatifsiz ilgi ortamında seçimlere de yaklaşıldığından sürmesi beklenen çılgın yükseliş birden ortalığı kırmızıya boyadı.
Yılın birinci süreç gününde yükselişle günü tamamlayarak alışık olunan rekorlara yenisini ekleyen endeks, sonrasında başladığı düşüşü ortada bir gün orta verse de 7. günde de sürdürüyor.
Peki o vakit gelelim herkesin aklındaki sorulara: Borsa neden düştü? Borsa neden düşüyor? Borsa düşmeye devam eder mi?
Borsa’da düşüş tüm uzmanlar tarafından öncelikle bir soluklanma halinde teknik düzeltmelerle açıklandı. Hala de bu formda açıklanabildiği grafikte de👆 görülüyor. Hareketli ortalamalara bakıldığında bugün tekrar 50 GHO’nın altına sarktığı görülen endeksin 20 Aralık 2021 ve manipülatör soruşturmalarının olduğu Eylül 2022 harici tam manasıyla bir düzeltme yapmaması ilgi çekerken, sabahki yükselişle de 5 bin puanı aşmakta zorlandığı da anlaşılıyor.
Jeopolitik ve siyasi gelişmeler de tesirli oluyor. İçeride 2023’te Türkiye’yi kritik bir seçim beklerken, bu alanda seçim tarihi, adaylıklar ve davalık süreçler de yakından izleniyor.
Diğer yandan 2022 Şubat sonu başlayan Rusya-Ukrayna savaşı hala sürüyor. Dünyada biten pandemi global üretim üssü Çin’de hala tesirlerini gösteriyor. Emtia fiyatlarında dalgalanma sürerken, Fed’in faiz artışlarının süreceği beklentisi de dolar üzerinde hala yönlendirici oluyor. Dünyada enflasyonda doruğun geride kaldığı düşünülse de resesyon beklentileriyle kol kola yol gözlüyor olması da başka bir yerden yaklaşıyor.
Ekonomi idaresine dair bilgilerin dalgalı olması sektörel ve pay bazlı tesirlerini sürdürürken, piyasada da yabancı hissesinin tarihi taban düzeylerinde bulunması ve yabancı çıkışının sürüyor olması dalga uzunluğunu da artıran etkenlerden oluyor.
Bankalara yönelik düzenlemeler, döviz tarafında liralaşma baskısı, yurt içi ve dışı ekonomik konjonktürle gelişen dış ticaret, sanayi üzere alanlardaki datalar zati bir tesir yaratıyor.
Halka arzların da bu süreçte hızlanması ve artması para çıkışından fazla pay değişimlerinde tesirli oluyor.
Son olarak 2019 yılı başlarında yüzde 66 düzeylerinde olan yabancı yatırımcı hissesi 2020’nin başında da yükselse de o günden bugüne hızlanan bir düşüşle şu periyot yüzde 29 düzeylerinde bulunuyor.
Bu da ‘biz bize’ bir ortam yaratınca piyasadaki ‘yerli büyük oyunculara’ alan açıyor. Yüksek volaliteler de bu kaynaktan fışkırıyor.
Borsa’da düşüş sürer mi? Borsa yükselişe geçer mi?
Kısa ve net bir halde uzmanların birçok uzun vadede yükseliş trendinin bozulmadığına işaret ederken, BIST alternatifsizliğini de koruyor. Konut fiyatlarında düşüş, döviz tarafında yükselişin hızlanması ya da enflasyonda süratli bir geri gerçek çekilme yaşanmadığı surece bu ortamın da bozulmayacağı düşünülüyor. Tabi tüm bu beklentilerin seçime kadar olan süreç için geçerli olduğu da vurgulanırken, seçim sonrası için herkes bilinmeyen bir ortamda çoklu senaryolar dahilinde strateji hazırlıyor.