Cilt lekeleri hem estetik hem de sağlık açısından dikkat edilmesi gereken önemli bir konu. Uzmanlar lekelerin tedavisi için en doğru zamanın kış ayları olduğunu vurguluyor.
Leke mezoterapisi dışındaki tüm leke tedavilerinin genellikle güneş ışınlarının daha az olduğu kış aylarında yapıldığını söyleyen Verde Sağlıklı Yaşam Enstitüsü’nün kurucusu, Dr. Fügen Erdoğan Çekin’in yaptığı açıklamaya göre, tedavi lekenin türüne, derinliğine ve büyüklüğüne göre değişiyor.
Lekelerle ilgili güneşten korunmanın önemine de değinen Dr Fügen Erdoğan Çekin, sadece yazın değil her mevsim gün ışığı varsa 50 faktörlü güneş koruyucu kremler kullanması gerektiğini belirtiyor. Güvenilir olmayan kozmetik ürünleri kullanmamak, yılda en az bir kez benlerin dermatoloji uzmanı tarafından kontrolünü yaptırmak da sağlığımız açısından çok önemli.
Melanine dikkat
Deri lekelerinin oluşumu hakkında bilgi veren Fügen Erdoğan Çekin insan derisinin, saçının ve gözlerinin çeşitli tonlarını ve renklerini üreten pigment olan melaninin önemini özellikle vurgulayan Dr. Çekin şunları söylüyor
“Genellikle melanin deride oldukça eşit bir şekilde dağılır. Ancak deri rengini veren melanosit adlı bu hücrelerde görülen düzensizlik sonucu, deride lekeler ortaya çıkabilir. Deri lekelerinin neredeyse tamamı uzun süre güneşin zararlı ışınlarına maruz kalmaya bağlı olarak oluşur. Ancak, genetik yatkınlık, yanlış kozmetik ürün kullanımı, bazı ilaçlar ve hamilelik gibi faktörlere bağlı olarak da deri lekeleri görülebilir.” Deri lekelerinin, genellikle estetik açıdan kötü bir görünüm oluşturduğu için rahatsızlık verdiğini belirten Fügen Erdoğan Çekin, “lekelerin aynı zamanda bazı hastalıkların belirtisi de olabileceği akılda tutlmalıdır” diyor.
Uzman görüşü
Lekeler için dermotoloji uzmanı görüşü alınması çok önemli. Doğru olmayan uygulamalar özellikle internet ortamından alınan kozmetikler de deride daha büyük sorunlara yol açabiliyor.
En sık görünen lekeler
En sık görülen cilt lekeleri çiller, yaşlılık ya da güneş lekeleri, melazma(gebelik lekesi) ve keratozlardır diyen Fügen Erdoğan Çekin lekelenme nedenlerini şöyle anlatıyor:
“Su toplaması, ülser, yanık, bir kimyasal maddeye maruz kalma veya deri enfeksiyonu gibi derinin bütünlüğünün zarar gördüğü durumlar bazen yüksek miktarda melanin üretimine neden olur. Bu da lekelenmeye yol açar. Uzun yıllar güneş ışığına maruz kalmak, halk arasında karaciğer lekeleri olarak adlandırılan ancak karaciğer problemleriyle ilişkisi olmayan, düz, ten rengi, kahverengi, oval lekelere neden olur. Bu lekeler en sık yüz ve el sırtı gibi güneşe maruz kalan bölgelerde görülür. Tipik olarak orta yaşta ortaya çıkmaya başlar ve yaşlandıkça sayıları artar. Bunlara sahip kişilerde melanom adı verilen deri kanseri riski daha yüksek olabilir. Hidrokinon gibi ağartma maddeleri etkili değildir. Bazı hastalar limon ile bu lekenin açıldığını belirtse de bu tedavinin bilimsel olarak kabulü yoktur. Bazı ilaçlar da deride lekelenmeye neden olur. Ancak bunlar yaygın koyulaşma alanlarıdır ve genellikle ilaç kesildikten sonra şikayetler kaybolur. Koyu tenli insanlarda solması daha uzun sürebilir.
Dr Fügen Erdoğan Çekin’den alınan bilgiye göre lekeler ve tedavileri şöyle:
Melazma (Gebelik Lekesi)
Melazma; özellikle güneş gören bölgelerde en sık yüzde ortaya çıkan siyah ya da kahverengi fırça ile sürülmüş görünümü olan lekelere verilen isimdir. Burun, alın, dudak üstü ve yanaklarda sıkça rastlanan melazma, sıklıkla kadınlarda görülse de erkeklerde de rastlanabilir. Güneş ışınlarının yanı sıra, gebelik, doğum kontrol hapları, özellikle paraben oranı yüksek olan kozmetik ürünler bu tür deri lekeleri oluşumuna neden olabilir. Son yıllarda tiroid ve özellikle Haşimato hastalığı olan kişilerde bu tür deri lekelenmeleri daha sık görülmektedir.
Güneş Lekeleri
Yaz aylarında daha sık ortaya çıkan ancak kışın da geçmeyen güneş lekeleri, vücudun güneşe maruz kalan kısımlarında görülür. Deride kalıcı hale gelen güneş lekelerinin rengi yazın daha da koyulaşabilir.
Çiller
Özellikle açık tenli kişilerde görülür. Sarı ya da kahverengi olabilen çiller, daha çok çocuklukta ortaya çıkar. Güneşe maruz kalma sonucu rengi koyulaşan çiller; yüz, sırt ve el gibi bölgelerde daha sık görülür.
Keratoz, Benler ve Deri Kanseri
İleri yaşlarda vücudun her yerinde görülebilen kabarık, kahverengi-siyah renkte ve üzeri pütürlü lekeler keratoz olarak adlandırılır. Görüntü kötü olsa da oldukça iyi huyludurlar ve kanserleşmezler.Benlerden gelişen kanserler genellikle ölümcüldür. Bu nedenle benlerin düzenli takip edilmesi gerekir.
İlaç Tedavisi
Hidroksiklorokin içeren kremler sadece melazma lekelerinde etkiliyken çiller ve güneş lekelerinde kullanılması gereksiz. Özellikle lazer, dermaroler ve dermapen işlemlerinden sonar, yara iyileşmesini hızlandıran tercihan güneş korumalı kremler kullanılmalıdır. Bu işlemlerden once kişilerin özellikle kansızlık ve şeker hastalığı açısından sorgulanması yapılmalıdır.
Leke Mezoterapi
Yaz aylarında yapılabilmesi önemli. Öncesinde Wood lambası adı verilen özel bir lamba ile lekelerin yoğunluğu ve derinliği saptanır. Sonrasında iğne ile leke açıcı ilaç istenen derinliğe enjekte edilir.
Kimyasal Peeling
Leke tedavisinde kimyasal peeling uygulamaları yaparken dikkatli olunmalıdır. Koyu renk cildi olan kişiler uygun değildir. Sadece leke açmak için kullanılan peelingler tercih edilmelidir. Işlem sonrası deriyi besleyen ve onaran tedavilere ek olarak 50 faktörlü güneş koruma tedavileri de kullanılmalıdır.
Kriyoterapi (Dondurma)
Sıvı nitrojen aracılığıyla lekeler dondurulur ve işlem uygulanan bölge önce kızarır sonra kabuklanır ve dökülür. Alttan pembe renkli genç deri çıkar. Ortalama 7-10 gün içinde iyileşir. Dondurma güneş lekeleri ve keratozların tedavisinde kullanılmaktadır.
PRP
Kişiden alınan kanın santrifüj ile ayrıştırılarak üstte kalan serum kısmının deriye enjeksiyonudur.PRP uygulamasında kullanılan serum deri renginde açılma oluşturur. Deri yenilenir ve aydınlık bir görünüm kazanır. En az üç seans planlanmalıdır.Tedaviye renk açıcı ve onarıcı kremler de eklenmelidir.
Lazer Tedavisi
En sık kullanılan yöntemlerden biridir. Tek seanslık işlemdir. Güneş lekeleri ve çillerin tedavisinde etkilidir.Leke tedavisinde kullanılırken cildin ve lekenin türü çok önemlidir. Güneş ışığının olmadığı aylarda yapılmalıdır.
Dermapen/Dermaroler
Deride saç kılı boyutunda ince kanallar açılır. İşlemin hemen arkasından sürülen leke serumları ilacın istenilen derinliğe ulaşmasına neden olur. Yaz aylarında yapılması önerilmez.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı