MUSTAFA NURULLAH CELEP
Günümüz hikâyeciliğinde gündelik hayatın gerçeklerinden bahseden metinlerin varlığı sonludur. Hikâyeciler daha çok muhayyel bir hikaye evreninden soyut “kaçış metinleri” yazmakla yetiniyor ve gerçeğe sadakatle bağlı eserler ortaya koymuyorlar. Ne ki durum/vaziyet bu türlü de olsa nadirattan müellifler, kıssalarında “gerçeğin türküsünü” söylemeye devam ediyorlar. Bu nadir/istisnai muharrirler içinde denemeci-hikâyeci müellif Selvigül Kandoğmuş Şahin, son kıssa kitabı Senden Daha Hoşu Yok isimli yapıtında (Okur Kitaplığı, Nisan 2022) içinde yaşadığımız aktüel hayatın dramatik gerçekliğini etkileyici bir lisan ve anlatım özelinde şekillendirmesiyle benzerleri ortasında farklılaşıyor.
ALT KATMAN İNSANLARIN DRAMI
Şahin, kitabının birinci kısmında daha çok alt katman ve mağdur edilmiş genç diyebileceğimiz insanların dramına eğiliyor. Örneğin “Uğrun uğrun kaş altından bakınca” kıssasında Şahin, kâğıt toplayıcısı bir kıssa bireyinin platonik aşkını mevzu edinir. Bu kişi annesi tarafından terk edilmiş ve mütevazı bir barakada kitaplarla yaşamaktadır.
Bu beşerler çağdaş dünya tarafından yara almış, Modernizm’in gadrine uğramış mağdur bireylerdir. Fakirdirler ve yoksullukla gayret içindedirler. Örneğin “Tüm sokaklar denize açılır”ın Hüseyin’i de bohem yaşayışı içinde kırık bir hayat yaşar. Hocasının, annesinin dayanağı ve dualarıyla bataklıktan kurtulmak için belli-belirgin bir samimi çırpınış içindedir.
Genel olarak Selvigül Kandoğmuş Şahin’in kalemi, kırık ve mağdur edilmiş hayatlara odaklanır. Oralardan bir dram çıkarır müellif. Çıkarırken de his yüklü anlatımını hiç elden bırakmaz. Epeyce şiirli ve estetik bir kalemi vardır. Yazarken ressam oluşundan mülhem, kartpostallara has İstanbul görünümleri çizer. Görsel yazınsal bir yeteneği vardır. Anlatırken fotoğraf oluşturur ve bu sayede okuyucunun görsel imgelemini doyurucu bir çalışması vardır. Bu his içre anlatım, samimiyet içerdiği için de okuyucu kıssa bireyleriyle özdeşlik kurmakta zorlanmaz. Öyküyü bir de bu sayede okuyucu yaşar, hisseder ve deneyim eder. Burada bir nevi “öz-dramatizasyon” diyebileceğimiz bir yaşantı tecrübesi mevcuttur. Buna empatik bir duygudaşlık da diyebiliriz.
KIRIK HAYATLARIN HİKÂYECİSİ
Yazarın sonraki öyküleri olan “Çöl ve Kuyu”, “Fenomenin Ölümü”, “Leke”, “Sükûn bulmanız için…”, “Covid 19 Sorgu Odası” metinlerinde de çağdaş yaşamanın açmazlarına odaklanır Şahin. Genel olarak Şahin’in kalemi, “çıkmazdaki insanın” problemlerine odaklıdır. Bu beşerler, ya umduğunu bulamamış bir işçi-göçmen, ya bohem yaşayışı için bir problemli figür, ya da çağdaş dünyanın belalarına maruz kalmış mağdur şahıslardır. Buradan hareketle, daha evvelki yazılarımızda da belirttiğimiz üzere, müellifin kıssaları bilinçaltının soyut ve tabansız karanlığından bahsetmek yerine, somut ve gündelik hayatın içinden sıkıntıların konuşulduğu/tartışıldığı ve insanoğlunun dünya imtihanına dair problematik içeren metinlerdir.
Şahin’in kaleminin bir öbür özelliği de öykü bireylerinin inançlı ve inançlarıyla dünya ortasında çaba veren içtenlikli karakterler olmalarıdır. Bu öykü bireylerinin lisanlarından dua ve niyaz hiç eksik olmaz ve Allah’a içtenlikle yönelirler. Dünya hayatının problemleriyle baş edebilmeye dair sağlam bir tutamak noktasıdır dua bu manada. Bu şahıslar inançlı ve mütedeyyin özellikte insanlardır ve çoğunlukla da evlatlarını dünya bataklığından kurtarmak için uğraş sarf ederler.
FARKLI BAKIŞ AÇILARI
Şahin öykü kitabının ikinci kısmında “görme”, “bakış açısı” meselesine odaklanır. Hiçbir şeyin gördüğümüz üzere ya da göründüğü üzere olmadığını, bakış açılarına nazaran değişen gerçeklerin olabileceğini, dışarıdan gördüğümüz insanlara önyargıyla yaklaşmamak gerektiğini, kıssa formatında tartışır ve hikemî istikameti güçlü metinler ortaya koyar. Bu metinlerin bir öteki özelliği de klâsik ile çağdaşı buluşturma gayretidir.
MELODRAMATİK ANLATIM
“Derviş Kedi Gültekir” ve “Sen de gitme” öyküleri, duygusal anlatım bazında ele alabileceğimiz kitabın en zayıf iki halkasını oluşturuyor. Şahin, bu iki öyküde melodramatik bir lisan ve üslupta çoka kaçtığını, bu iki öykünün his dozunun, yani kantarın topuzunun biraz fazla kaçtığını söz etmek mümkündür. “Derviş Kedi Gültekir” kıssası, kişileştirme sanatına nazaran biçimlendiği halde, müellifin öyküyü aktarırken duygu-yoğun bir anlatımı tercih ettiğini, bu tercihte de bir iskelet olarak somut olayı anlatmak yerine okuyucuların hislerine fazla abandığını söyleyebiliriz.
“Sen de Gitme” kıssası de bu duygu-yoğun anlatımdan hissesini alır ve duygusal seslenişler, nidalar, yakarışlar, içlenmeler ve dualarla annenin kıza, kızın anneye yönelik duygu-içre dokunaklı haykırışlarıyla metin sonlanır. Burada bir öykü anlatmak yerine duygu-durum betimlemesi kelam hususudur. İçli-duyarlıklı bir anlatıcıdır Şahin. Öykü bireyleriyle ortasına aralık koymaz, samimiyet ve doğallıkla okuyucunun anlatılanla özdeşlik kurmasını sağlar.
Hasılı kelâm, müellifin 6. kıssa kitabı “Senden Daha Hoşu Yok” isimli yapıtı, soyut ve içe hakikat yönelen, olaysız ve somut öykü bireylerinden mahrum bugünün çağdaş hikaye atmosferinde, asıl ve asıllı gereksinimimiz olan gündelik hayatın içinden ve ortasından somut öykü damarıyla benzerleri ortasındaki farklılığını daha bir belirginleştiriyor.