Prof. Dr. Osman Erk. ‘’Covid-19’un yanında daha saf üzere görünse de aslında grip de tehlikeli… Çünkü grip virüsleri de zatürre, beyin zarı iltihabı hatta kalp krizi ve felç riskini artırabilir’’ dedi…
Uzmanlar, havaların soğumaya başladığı bugünlerde kapalı alanlarda daha fazla vakit geçirmenin Covid-19 ve grip olaylarında artışa neden olabileceğini belirtiyor. Covid-19’a karşı maske, aralık, hijyen ve aşının ehemmiyetine vurgu yapan İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Erk, ‘’Tabii grip de hafife alınmamalı” dedi ve hastalıkla ilgili bilinmesi gereken noktalara değindi. İşte açıklamaları…
Prof. Dr. Erk
Soğuk algınlığından farkı nedir?
Grip ve soğuk algınlığı etken virüsleri ve yol açtığı şikayetler bakımından farklı hastalıklardır. Gripte yüksek ateş, kuru öksürük, baş ve karın ağrısı sık iken, soğuk algınlığında (nezle) yüksek ateş yoktur, bariz bir burun akıntısı mevcuttur. Bazen gripte de burun akıntısı ve boğaz ağrısı olabilir lakin geri plandadır. Grip kişiyi paçavra tabir edilen bir duruma sokarken, soğuk algınlığında genel durum düzgündür. Grip klasik olarak üst teneffüs yolları hastalığıdır. Soğuk algınlığı dışında pek çok virüs üst teneffüs yollarında gribal enfeksiyona yol açabilir.
Neden ciddiye alınmalı?
Grip virüsleri sık sık kılık değiştirdikleri için tam bağışıklık sağlanamayan en sık salgın enfeksiyon hastalığıdır. Her yıl tüm dünyada 10-20 bireyden birini tesirler ve 250-500 bin kişinin hayatını kaybetmesine yol açar. Yani bilhassa risk kümelerinde yüksek mevt oranına neden olur. Grip virüsleri zatürre, beyin iltihabı, beyin zarı iltihabı, kalp kası iltihabı, orta kulak iltihabı, akut bronşite neden olarak mevt riskini artırır. Grip salgını olduğu devirlerde kalp krizi ve felç riski de artmaktadır.
Grip aşısı Covid-19’dan da korur mu?
Geçen grip mevsiminde en sık hastalık yapmış olan 3 grip suşu Dünya Sıhhat Örgütü tarafından saptanır ve buna yönelik aşı geliştirilir. Aşı yalnızca 3 suşa karşı tesirlidir. 6 aydan küçük bebeklere, ateşli hastalığı, yumurta alerjisi ve gebeliğin birinci 3 ayında, olanlara aşı önerilmemektedir. Grip aşısı koronavirüsten korumaz. Lakin grip mevsimine girmekte olduğumuz bugünlerde korona aşısının yanı sıra grip aşısı da yaptırılmalıdır. Korona ve grip virüsü kişiyi birebir anda enfekte edebilir. Bu durum hastalığın çok daha ağır seyretmesine neden olabilir. Bu türlü bir riskle karşılaşmamak için her iki aşının da kesinlikle yaptırılması gerekir.
Korunma yolları nelerdir?
Pandemi nedeniyle maske takmak, kalabalık ve kapalı yerlerden uzak durmak gribe karşı da kollayıcıdır. Kaliteli uyku, gerilim idaresi, moral-motivasyon-konsantrasyon bağışıklık sistemi için çok kıymetlidir. Aşı dışında hijyen şartlara dikkat edilmesi çok değerlidir. Öksürük-hapşırık esnasında ağız ve burnun mendille kapatılması, ellerin sık sık yıkanması esirgeyicidir. Gripten korunmada, öncelikle beden direncinin yükselmesi gerekir. Bunun yolu da sağlıklı ve istikrarlı beslenmeden geçer.
Bağışıklık sisteminin olağan çalışması için A, B, C, D ve E vitaminleri başta olmak üzere kalsiyum, selenyum, çinko, magnezyum, manganez, bakır üzere minerallere muhtaçlık duyulur. Bu vitamin ve minerallerin her gün makul ölçülerde tüketilmesi bağışıklık sistemi için son derece kıymet taşır. Mevsiminde tüketilen zerzevat ve meyveler, baklagiller ve kuruyemişler, bedeni virüslere karşı korur.
Hangi belirtilere yol açar?
Grip virüsünün A, B ve C olmak üzere 3 ana tipi; çok sayıda alt tipi mevcuttur. A ve B tipleri insanlarda hastalığa neden olur. Grip; titreme, yüksek ateş, kuru öksürük, kas ve eklem ağrıları, kulak ağrısı, bazen burun akıntısı, boğaz ağrısı, ishal, bulantı, kusma üzere şikayetlere yol açar. Bu belirtileri Covid-19 ile karıştırılabilir.
Kimler grip aşısı olmalı?
■ Astım ve KOAH hastaları,
■ 65 yaş üzeri tüm bireyler,
■ Kalp yetersizliği, koroner damar hastalıkları olanlar,
■ Diyabet hastaları,
■ Kronik böbrek yetersizliği olanlar/HIV (+) hastalar,
■ İmmün sistemi baskılayıcı ilaç kullananlar,
■ Kanser tedavisi görenler,
■ Bakım meskeni hastaları,
■ Tabip, hemşire, hasta bakıcılar,
■ Hamileler/Çocuklar,
Aşı ne vakit yaptırılmalı?
Mevsimsel değişiklikler olduğu için grip mevsiminin çabucak başında, gribe yakalanmadan aşı olunması tavsiye edilir. Grip salgını günümüzde daha geç başladığı ve mayıs sonlarına kadar devam ettiği için ekim ayı sonu ve kasım ayı başı aşılama için ülküdür. Aşının kollayıcı tesiri 6 ay kadar devam eder ve yüzde 70-90 oranında kollayıcıdır. Her yıl risk kümelerinin yaptırması gerekir ve aşı yapıldıktan 10-20 gün sonra bağışıklık sağlanmış olur. Her aşıda olduğu üzere grip aşısında da yüzde 100 korunma kelam konusu değildir. 65 yaş üzerinde şahısların bağışıklık sistemi tam çalışmadığı için aşıya cevap yavaş ve daha az orandadır. Buna karşın 65 yaş üzerinde aşının çok tesirli olduğu ve vefat oranının besbelli derecede azalttığı bilinmektedir.