1897 ile 1945 yılları ortasında üretilmiş, çanta, salon, cep ve çocuk tiplerinde 165 gramafonu olan Raif Kara, “Gramafon sihirli bir şey” diyor.
Gramofonun adeta bir vakit tüneli üzere kendini geçmişe, daha hoş günlere götürdüğünü söz eden Raif Kara, 35 yıldır gramofon koleksiyonu yapıyor.
Kara’nın 165 kesimden oluşan koleksiyonunda 1897-1945 yılları ortasında üretilmiş çanta, salon, cep ve çocuk çeşitlerinde gramofonlar yer alıyor.
Koleksiyonun en nadide modüllerinden birini de 1927 üretimi, vaktin “mp3 çalar”ı sayılan “mikiphone” olarak da bilinen, modülleri ayrılıp birleştirilebilen cep gramofonu oluşturuyor. Bu gramofonlar, tüm taş plaklarla kullanılabiliyor.
Nostaljik sesiyle dinleyenleri geçmiş vakitte seyahate çıkaran gramofonların ortasında 40 metrekare ile 200 metrekare ortasındaki büyük yerlerde kullanılan salon gramofonları ile 20-30 metrekare için tasarlanmış mobilya tipi gramofonlar da bulunuyor.
.
“SİHİRLİ BİR ŞEY”
Raif Kara, koleksiyonculuğa 5-6 yaşındayken aile büyüklerindeki birtakım nesneleri toplayarak başladığını, büyüdükçe eskicilere ve antikacılara sık sık uğradığını söyledi.
Eski radyoların, bakır kapların, semaverlerin, halıların ortalarında bulunduğu birçok eseri topladığını belirten Kara, “Günlerden bir gün rastgele bir eski eşya değil, gramofon aldım ve gramofonun başka eski eşyalardan çok çok farklı olduğunu, 5 duyuya değil 6 duyuya, yani ruha da hitap ettiğini fark ettim. O günden sonra gramofona aşık oldum diyebilirim.” tabirini kullandı.
Gramofonun evvel görselliğinden sonra da sesinden çok etkilendiğini lisana getiren Kara, “Çok sihirli bir şey. O boruyu görüp, içerisinde o sesi duyduğunuz vakit sizi adeta elinizden tutuyor ve vakit tünelinde bir seyahate çıkartıyor. O haz beni etkiledi, hala da etkilemeye devam ediyor.” dedi.
.
Koleksiyonundaki en eski modülün, kovan plakla çalan fonograf olduğunu, silindir plakla çalınan gramofonlar ortasında en eskisinin 1902’den kaldığını anlatan Kara, müzikseverlerin ya da antikaseverlerin eskicilerden, antikacılardan aldıkları pirinç borulu olanların aksesuar hedefiyle üretildiğini, görsellik oluştursa da hoş bir ses dinlemenin mümkün olmadığını tabir etti.
Kara, müzikseverlerin gramofonlarda çalmak üzere hevesle taş plaklar satın aldığını lisana getirerek, “Zeki Müren ya da Müzeyyen Senar taş plağı buluyor, onu çalmaya çalışıyorlar lakin plak ziyan görüyor. Zira o Hindistan’da üretilmiş replika bir gramofon ve yalnızca süs maksatlı, münasebetiyle plağımız katloluyor.” diye konuştu.
.
“İĞNESİ YALNIZCA BİR SEFER KULLANILABİLİR”
Kara, gramofonda her plak dinlendiğinde yeni bir iğne kullanmak gerektiğinin altını çizerek şu bilgileri verdi:
“Gramofonlar ve pikaplar iki farklı aygıt. Pikaplar elektrikle çalışır ve plastik plakları çalar. Plastik plakların geniş dinleme ömürleri vardır. Her yüzünde 6’şar olmak üzere 12 müzik sığar. Onlarda iğne değiştirmeye gerek yok. Bir iğneyle 10 bin defa plak çalabilirsiniz. Lakin gramofonların iğnesinin her kullanımda değişmesi gerekiyor. Değişim olmadığında iğnenin ucu jilet üzere sertleşiyor ve taş plaktaki ses sonlarını kesmeye, deforme etmeye başlıyor. Bir hevesle gramofon alıp taş plak da alıp, iğne değiştirmeyerek plağınızı katletmeyin. Zira hem maddi bedel lakin ondan evvel manevi kıymet. Taş plaklar kırılgandır. Zira bir çeşit bakalit, esnemeye gelmez. Kırılgan olmalarından ötürü taş plak stokumuz maalesef her gün azalıyor.”
.
HAYALİ MÜZE KURMAK
Kara, uzun yıllardır bir müze kurma hayali olduğunu aktararak, “Şu ana kadar somut bir yere ulaşamadık, inşallah önümüzdeki günlerde ulaşırız.” tabirini kullandı.
Koleksiyonculuğu herkese tavsiye eden Kara, “Zevkle biriktirdiğiniz şeylerin koleksiyonunu yapın, kendinizi uygun hissedersiniz, tanınan olursunuz ve çocuklarınıza çok hoş bir manevi miras bırakırsınız.” dedi. AA