Sabah’tan İdil Demirel bu haftaki yazısında kıyafet almanın ve kombin yapmanın insan psikolojisine olan tesirini el aldı.
İşte İdil Demirel’in yazısında ki ilgili kısım şu biçimde:
“Hadi süratli bir hafıza oyunu oynayalım… Maskeleri bu yıl mart ayında çıkardığımızı hatırlıyor musunuz mesela? İki yılımızı meskenlerde, kapıya gelen alışveriş poşetlerinden bile korkarak yaşadığımızı hatırlıyor musunuz? Toplumsal hayatımız olmadığı için yalnızca eşofman kadrolarını giydiğimizi ve konutta dolap bekleyen kıyafetlerin tamamından sıkıldığımızı hatırlıyor musunuz?
Ne kadar uzak geliyor değil mi size tüm bunlar… Bizi ruhsal olarak çok zorlayan iki yılın akabinde eski normalimize geri döneli şimdi birkaç ay oldu yalnızca. Ve hepimiz yorgun hissediyoruz kendimizi…
YORGUN VE KARARSIZIZ
“İdil lakin bu giriş de sıhhat haberi üzere oldu… Tamam delice alışveriş yapmaya ve gezmeye başladık. E tamam yorulduk anladık lakin bu işin modayla da ne alakası var ki?” diye soranlarınız vardır eminim… İşte tam da o noktaya geliyordum artık… Biliyor musunuz bizi en çok yoran hatta ruhsal olarak karar verme yorgunluğuna da sürükleyen şeylerden biri kıyafetlerle olan ilgimiz…
Evet gerçek okudunuz… İngilizcesi ‘decision fatigue’ olan, karar verme yorgunluğunun bilhassa son devir bu kadar yaygınlaşmasının nedenleri ortasında alışveriş çılgınlığı, toplumsal medya ile tanınan hâlâ gelen daima farklı şeyler giyme, farklı kombinler yapma isteği.
Yeni trendleri takip etme, her alışveriş linkine girip oradan bir şeyler seçip satın almak da karar verme yorgunluğunu tetikleyen nedenler ortasında… Evet yanlışsız okuyorsunuz… Ve bunu İngiliz Guardian gazetesi söylüyor…
İşin daha da kötüsü bu yorgunlukla birlikte beyin gücümüzden de oluyoruz Ve beynimizi çok daha verimli şeylere harcayabilecekken onun gücünü bitiriyoruz… “İdil teker teker gidelim. Bir linke girdim alışveriş yaptım, sonra dolaptaki kıyafetler ortasında kendime bir kombin seçmeye çalıştım diye beyin gücüme ziyan mı veriyormuşum? Bir de madem o denli bir durum var pekala var mı bu durumun bir devası?” diye soranlar vardır aranızda…
Durumu tam olarak çerçeve içine alalım isterseniz. Cornell Üniversitesi tarafından yapılan araştırmalara nazaran her birimiz günde yaklaşık 35 bin karar alıyoruz. En kolay hesapla bile yalnızca yemek konusunda bir günde 226.7 defa karar veriyoruz.
KIYAFET DÜŞÜNMEKTEN…
Son yıllarda alışveriş çılgınlığının yükselişiyle birlikte beşerler ‘anlamsızca’ kıyafet ve giyinme konusunda neredeyse yemek konusunda aldıkları kadar çok karar alıyor hale gelmiş… 1998 yılında toplumsal psikolog Roy F. Baumister tarafından ortaya atılan ‘karar verme yorgunluğu’ kavramı ise “Gün uzunluğu aldığınız kararlar sayısı arttığında birinci olarak kararlarınızın doğruluk oranı düşmeye başlıyor. Ayrıyeten zihin gücünüz azalmaya başlıyor.
Yani sabah 07.00’da uyandığınızda dolabınızda son alışverişinizle gelen onlarca modül ortasında uygun olanları seçip, onları tüm ayrıntılarıyla kombinlemeye çalıştığınızda farkında olmadan sizi çok yoran bir süreç yaşamış oluyorsunuz. Pekala bunun yerine ne yapılabilir? Mesela otomatik bir formda giyinmeyi başarabilseniz tüm bu şiddetli süreci bir kenara bırakmış olacaksınız.
“Otomatik giyinmek de nedir?” diyenlere mesela şöyle bir örnek vereyim. Kendinizle ilgili bir şekle, tarza, kolay kombin yapabileceğiniz kesimlere karar verdiğinizi düşünün. Sabah kalktığınızda neredeyse üniforma haline gelmiş bu üslup kıyafetlerden birini hiç düşünmeden giyindiğinizi düşünün. Daima değişmek, size pek de uymayan her trendi takip etmeye çalışmak yerine bu stil bir yaklaşımla giyinmeyi kolay hale getirdiğinizi ve her kezinde daima âlâ göründüğünüzü, artık kıyafetler nedeniyle insanların tenkitlerine ve tekliflerine maruz kalmadığınızı düşünün…
DAHA BAŞARILI OLMAK İÇİN
Eminim şu an yalnızca düşünürken bile rahatlamış hissediyorsunuzdur kendinizi… Bir de bu sayede zihninizi yoran anlamsız bir karar verme kalabalığından kurtulduğunuzu hayal edin… Kimler mi bu türlü bir şeyi tercih ediyor? İşinde en başarılı olanlar diyeyim… Vogue’un efsanevi yayın direktörü Anna Wintour’un daima misal görünümlerle karşımıza çıkması rastlantısal değil. Ya da senelerce hem Chanel hem Fendi hem de kendi ismini taşıyan modaevini muvaffakiyetle yürüten Karl Lagerfeld’in karşımıza daima benzeri görünümlerle çıkması da tam olarak bu yüzden… Çok eleştirilse de son periyoda damga vuran isimler ortasında yer aldığını asla inkar edemeyeceğimiz Kim Kardashian’ın da daima bedenini saran tıpkı tip kıyafet kombiniyle karşımızda olmasının nedeni de bu…
Yavaş yavaş gözünüzün önüne gelmeye başladı değil mi? Moda dünyası içinde yer alan en ünlü ve başarılı isimler bile asla kıyafet konusunda baş yormak istemiyor. Bir de buna Apple’ın kurucusu Steve Jobs’u ya da Facebook’un kurucusu Mark Zuckenberg üzere dünyanın sayılı milyarderleri ortasına girenleri eklediğinizde tam olarak ne demek istediğimizi daha düzgün anlayacaksınız. Daha çok satın almanıza gerek yok. Onun yerine kıyafet satın almak ya da kombinlemek için harcadığınız vakti daha uygun şeylere ayırabilirsiniz.”