Övgü Pınar, Roma
Güneşli bir Ekim ayında akşamüzeri İtalya’nın başşehri Roma’nın en büyük meydanlarından Piazza San Giovanni, “Ben bir kadınım! Bir anneyim! İtalyanım! Hristiyanım” diye haykıran bir sesle yankılanıyordu.
19 Ekim 2019’da “İtalyan gururu” ismi verilen mitingde ses tellerini zorlayarak kalabalığı tesiri altına alan bu bayan, Eylül ayında yapılacak erken seçimde İtalya’nın bir sonraki başbakanı olması mümkün görünen Giorgia Meloni’ydi.
Siyasete neo-faşist gençlik hareketlerinde başlayan Meloni’nin bugün liderliğini yaptığı İtalya’nın Kardeşleri Partisi (FdI); “ulusal muhafazakar”, “aşırı sağcı” ya da “post-faşist” üzere sıfatlarla tanımlanıyor.
2018’de yapılan son genel seçimlerde yüzde 4 oy alan FdI, ortadan geçen 4 yılda oy oranını neredeyse 6 katına çıkararak İtalya’nın en büyük partisi halinde geldi. 45 yaşındaki Giorgia Meloni de ülkenin mümkün birinci bayan başbakanı olarak anılmaya başladı.
Sözleri kitap ve müzik oldu
Giorgia Meloni’nin yükselişinde San Giovanni mitingi değerli bir kilometre taşı teşkil ediyor. Bu mitingde, takviye artışında tesirli olan kimlik siyasetinin kilit ögelerini, sloganvari tabirlerle hafızalara kazıdı ve bayrağı haline getirdi.
San Giovanni Meydanı’ndaki konuşmasına başlar başlamaz, saatlerdir güneşin altında ayakta dikilen kalabalık yeni bir güç kazanmış üzere görünüyordu. Sahneye elinde bir bayrakla çıkan Meloni “Onlar” diye kelam ettiği bir grup global güçleri, İtalyanlara kimliklerini kaybettirmeye çalışmakla suçluyordu.
Göçmenleri, eşcinsel çiftlerin hak taleplerini maksada oturtuyor, faşizmle özdeşleşmiş mottodan alıntıyla “Biz İlah, vatan ve aileyi savunacağız” diyordu.
Ve ileride slogana, hatta gece kulüplerinde çalınan bir remikse dönüşecek bu kelamları haykırıyordu:
“(Onlar için) aile düşman. Ulusal kimlik bir düşman. Cinsiyet kimliği bir düşman. Bizi tanımlayan her şey onlar için bir düşman…Bu onların bir oyunu. Bizi ‘1 numaralı ebeveyn, 2 numaralı ebeveyn’ olarak, LGBT cinsiyetli, X vatandaşları olarak tanımlamak istiyorlar. Bizi kodlarla isimlendirmek istiyorlar. Fakat biz kod değiliz. Biz insanız ve kimliğimizi savunacağız.
Ben Giorgia’yım! Bir kadınım! Bir anneyim! İtalyanım! Hristiyanım!”
Kalabalığın coşkuyla alkışladığı bu kelamlar, Meloni’nin kimlik siyasetinin tam bir özetiydi. Geçen yıl bir otobiyografi yayımlayan Meloni, kitabına da San Giovanni konuşmasından alıntıyla “Ben Giorgia’yım” ismini verdi. Çıktığı devir çok satanlar listelerine giren kitabın kısım başlıkları da “Bir kadınım”, “Anneyim”, “Sağcıyım”, “Hristiyanım” ve “İtalyanım” şekllindeydi.
Meloni kitabında, popülerliğinin artmasında bu konuşmasının oynadığı rolden de kelam etti. Kelamlarının alaycı bir tonla müziğe dönüştürülmesi ve müziğin yükle karşıları tarafından kullanılması sonrası “sıkıcı bir siyasetçiden bir pop fenomenine dönüştüğünü” yazdı.
Salvini’nin düşüşü, Meloni’nin yükselişi
2019’daki miting, seçim ittifakı oluşturan 3 sağ partinin ortak şovuydu. Sahneye birinci olarak, ittifakın merkez-sağdaki ortağı Haydi İtalya Partisi’nin (FI) önderi eski Başbakan Silvio Berlusconi çıktı. Berlusconi’nin sağın önderi durumunu çoktan kaybettiği, yaptığı konuşmanın kalabalıkta yarattığı, ya da yaratmadığı, tesirden de anlaşılıyordu.
O devirde ittifakın büyük ortağı ise Matteo Salvini liderliğindeki popülist, çok sağcı Lig Partisi’ydi. Anketler Lig’in oy oranını yüzde 30’larda gösteriyordu. Bu takviyenin tesiriyle “tam yetki” isteyen Lig önderi Salvini şimdi 2 ay evvel İçişleri Bakanı olduğu koalisyon hükümetini dinamitlemiş, lakin yaptığı hesap tutmayınca hükümet dışında kalmıştı.
Bundan sonra Salvini süratle takviye kaybederken, ittifak ortağı Meloni sert bir tırmanışa geçecekti.
Ekim 2019’da yapılan anketler Meloni’nin yüzde 8 civarında takviyeye sahip olduğunu gösteriyordu. Lakin ittifak ortakları da dahil sağ ve popülist partiler takviye kaybederken Meloni anketlerde yükseliyordu.
İtalya’nın Kardeşleri, 2018 seçimlerinden sonra kurulan 3 koalisyon hükümetinin de dışında kaldı; son olarak Mario Draghi başbakanlığında kurulan ulusal birlik hükümetine muhalefet eden tek büyük parti olarak konumlandı.
Pandemi ve pandeminin ekonomik ve toplumsal tesirleri, son devirde de güç krizi ve hayat pahalılığındaki artış üzere düşünceler sürerken muhalefette olmanın Meloni’ye takviye kazandırdığı yaygın bir görüş.
Avrupa’da Orban ve Vox’a yakın
Meloni telaffuzlarının merkezine, “geleneksel değerler” dediği heteroseksüel anne-baba ile çocuklardan oluşan aile, Hristiyanlık, globalleşmeye karşı ulusalcılık üzere kavramları oturtuyor.
Avrupa’da çok sağın sarıldığı bir argüman olan, dışarıdan – ve tartıyla Müslüman – göçle kıta nüfusunun bir “etnik ikame” komplosuyla karşı karşıya olduğu argümanını Meloni de savunuyor.
Avrupa Birliği’ne (AB) kuşkulu, hatta reaksiyonlu olan İtalya’nın Kardeşleri, “AB ile yapılan tüm mutabakatların yine tartışmaya açılmasını” istiyor. Meloni de memleketler arası arenada Macaristan Başbakanı Viktor Orban, eski ABD Lideri Donald Trump ve İspanya’daki çok sağcı Vox partisine yakınlığıyla biliniyor.
Geçen ay İspanya’da Vox’un kongresine katılan İtalyan önder, burada yaptığı hararetli konuşmada da ortak önceliklerini şöyle özetledi:
“Doğal aileye evet, LGBT lobisine hayır! Haçın evrenselliğine evet, İslamcı şiddete hayır! İnançlı hudutlara evet, kitlesel göçe hayır! Halkın egemenliğine evet, Brüksel bürokratlarına hayır! Bizim medeniyetimize evet, onu yok etmek isteyenlere hayır!”
Ukrayna siyasetinde ‘Batı’ cephesinde
Öte yandan Giorgia Meloni, Ukrayna’yı işgali sonrası ise Rusya’ya karşı sağ cepheden en net reaksiyon veren önder oldu.
Sağ ittifakta yer alan öbür partiler Lig ve Haydi İtalya, Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin ile geçmişte yakın münasebetlere sahipti. Haydi İtalya başkanı Berlusconi, Putin ile geçmişte yakın dosttu, Salvini ise Putin fotoğrafı baskılı tişörtler giyerek hayranlığını gösteriyordu. Salvini ve Berlusconi, Ukrayna savaşı sonrası da Putin’e karşı net durum almadıkları gerekçesiyle tenkit aldı.
Meloni ise muhalefette yer almasına karşın Başbakan Mario Draghi liderliğindeki hükümetin Ukrayna’ya silah yardımına dayanak verdi. Rusya’yı “Ukrayna’ya karşı kabul edilemez bir büyük ölçekli savaş açmakla” suçladı.
Geçen haftaki bir açıklamasında da “Ukrayna’nın davasını daima savunduk ve destekledik, sırf davanın kendisine inandığımız için değil, tıpkı vakitte İtalya Batı ittifakının zayıf halkası olma riskini alamayacağı için de. Batı bize güvenebileceğini bilmeli” dedi.
Siyasete neo-faşist gençlik kollarında girdi
Roma’nın personel sınıfı mahallesi Garbatella’da doğan Giorgia Meloni siyasete 15 yaşındayken neo-faşist İtalyan Toplumsal Hareketi’nin (MSI) mahalledeki gençlik kollarına girerek başladı. Akabinde 21 yaşında, MSI’nin devamı olan Ulusal İttifak’tan (AN) Roma’da mahallî seçimlere, 2006’da da parlamentoya girdi.
2008’de Berlusconi hükümetinde Gençlik Bakanı olarak vazife yaptı. 2012’de ise İtalya’nın Kardeşleri partisinin kurucuları ortasında yer aldı.
Partinin ismi “Fratelli d’Italia” Türkçe’ye “İtalya’nın Kardeşleri” olarak çeviri edilse de İtalyancada “fratelli” “erkek kardeş” manasına geliyor. Fratelli d’Italia, birebir vakitte İtalya ulusal marşının birinci sözcükleri. Partinin logosunda ise faşist başkan Benito Mussolini’nin mezarından ilhamlı, neo-faşist MSI’nin sembolü, İtalyan bayrağının renklerindeki ateş var.
Son anketler, bugün seçim yapılsa İtalya’nın Kardeşleri’nin yaklaşık yüzde 23 oyla ülkenin en büyük partisi olacağını gösteriyor. Sağ ittifakı oluşturan 3 partinin parlamentoda çoğunluğu elde etmesi mümkün görünüyor.
25 Eylül’de yapılacak erken seçimler anketlerin gösterdiği üzere sonuçlanırsa, Giorgia Meloni İtalya’nın birinci bayan başbakanı ve Mussolini’den sonraki birinci çok sağcı önderi olabilir. Ve nakarata bir dize daha eklenebilir:
“Ben bir kadınım! Ben bir anneyim! İtalyanım! Hristiyanım! Başbakanım!”