FAO tarafından besin üretimine ait açıklanan en son raporda, dışarıdan besin yardımına muhtaçlık duyan ülke sayısının 45’e yükseldiği belirtildi. FAO’nun her çeyrekte açıkladığı bu rapor, son periyotta politik ve ekonomik gelişmelerin besin üretimini ve tedarikini ne kadar etkilediğini göstermesi açısından dikkat cazibeli. Zira savaş nedeniyle bu yıl Ukrayna da listede yer aldı. 2007 ve 2008 yıllarında Moldova’da süreksiz bir periyot yaşanan üretim sorunu ve Rusya-Çeçenistan krizi dışında listeye Avrupa’dan giren ve dünyayı bu kadar etkileyen bir ülke şimdiye kadar listede yer almadı. 3. çeyrek sonu prestijiyle 45’e yükselen ülke sayısı geçtiğimiz yılın tıpkı periyodunda 44’tü.
ENFLASYON ETKİSİ
Rapora nazaran, listede yer alan ülkelerin 33’ü Afrika’da, 9’u Asya’da, ikisi Latin Amerika’da ve biri Avrupa’da bulunuyor. Kuraklıkların Doğu Afrika’da önemli bir besin güvensizliğine neden olduğu ve insani yardım artırılmadığı takdirde Somali’nin birtakım bölgelerinde kıtlık beklendiğine dikkat çekilirken; yüksek enflasyon ortamının ve kıymet kaybeden para ünitelerinin besin güvensizliğini artırdığı kaydedildi. Dünya tahıl üretiminin geçen yıla nazaran yüzde 1.4 azaldığı belirtilirken; 2022’de toplam tahıl üretiminin 68.5 milyon tonla, beş yıllık ortalamanın yaklaşık yüzde 4 altında olması bekleniyor.
YAĞIŞLAR AZALDI
Afrika’da azalan yağışların, bilhassa Doğu Afrika’daki hasadı olumsuz etkileyeceği söz edildi. Asya’da Çin ve Hindistan’ın önderliğinde 2022’de tahıl üretimi yüksek düzeyde kestirim ediliyor. Sri Lanka’daki ekonomik kriz, Pakistan’daki seller ise ortalama altında hasat beklentisini arttırıyor. Latin Amerika ve Güney Amerika’daki çok yağışlar da önde gelen üreticilerden Arjantin’de buğday rekoltesi beklentilerini azalttı.
ÜLKELER YARDIMLARI DURDURUYOR
FAO Türkiye Temsilci Yardımcısı Dr. Ayşegül Selışık, “Ukrayna ve Rusya ortasında süren savaşın tansiyonunu müdafaası, bölgesel kuraklıklar ve çok tabiat olayları besin arzında ve naklinde önemli riskleri beraberinde getiriyor. Besinde dışa bağımlı ülkeler listesinde Ukrayna da görünüyor. Ukrayna, tahıl ve bitkisel yağlarda dünyanın kıymetli üretici ülkeleri ortasında. Bu durum kendi kendine kâfi ülkelerin bile ani şoklar karşısında, kısa bir mühlet zarfında besin krizine sürüklenebildiğini ve besin yardımına bağımlı hale gelebildiğini gösteriyor. Besin yardımı yapan ülkelerin, global ekonomik sakinlikten ötürü yardımlarını durdurma ve askıya alma eğilimleri ve kimilerinin bu yardımlarda kesintiye gitmesi, vaziyeti daha da sıkıntılı hale getiriyor” değerlendirmesini yaptı.
‘TAHIL KORİDORU KAPANABİLİR’
Küresel besin fiyatlarında düşüşü olumlu karşılayan lakin bu durumu aksine çevirebilecek çok sayıda faktör olduğunu belirten, tarım bölümüne ait tahliller hazırlayan Episode 3’nin Analisti Andrew Whitelaw, “Tahıl koridorunda müddet kasımda sona eriyor. Ukrayna ve Rusya’dan gelen adımlarla birlikte bu muahedenin bir daha yenilenmediğini görebiliriz. Devam eden ihtilaf nedeniyle Ukrayna’da ekim alanları da azalabilir” dedi.