Besin Mühendisleri Odası, Maraş merkezli 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki zelzelenin akabinde bölgede yaptığı incelemelerle ilgili “Ön Müşahede Raporu”nu açıkladı.
Deprem sonrasında hükümet tarafından merkezi bir uyum sağlanamadığı belirtilen raporda, “Kamu otoritesi tarafından merkezi bir uyum sağlanamadığı için bölgeye sevk edilecek besin yardımlarının sevk çıkış noktası, varış noktası, sevke bahis materyallerin içeriğini kapsayan bir prosedürün ve/veya sorumlu şahısların olmaması/sorumluluklarını yerine getirmemesi ya da olması gerekenden çok geç getirmesi tüm meselelerin kaynağını oluşturmuştur. Sonuçları ise besin güvenliği ve insan sıhhati riskleri, saha karışıklığı ve yardımların birçok merkez dışı noktalara ulaşamaması formunda kendini göstermiştir” denildi.
Deprem bölgesinde yardımların indirileceği alanlar belirlenmediği için besin hususlarının okul bahçelerine, kullanıma müsaade veren fabrika depolarına, sahra çadırlarına, açık park ve bahçelere ya da açık otomobil park alanlarına indirildiği, bu alanların birçoklarının da besin depolaması ve tasnifine uygun olmadığı aktarıldı.
‘YARDIMLARIN İNDİRİLDİĞİ ALANLAR HASTALIKLARA SEBEP OLABİLİR’
Tespit edilen öteki depolama uygunsuzlukları ise yardım materyallerinin çöp toplama alanlarına ya da tuvaletlere yakın istiflenmesi ve ambalajsız gönderilen besin yardımları olarak sıralandı. Bu durumun, besin kaynaklı hastalıklara sebep olan patojenlerin bulaşma ve üreme suratlarını arttıracağı vurgulandı.
Hızlı tüketilebilecek tüketime hazır ambalajlı eserler üzere güçlü besin unsurlarının zelzele bölgesine sevkinde aksamalar yaşandığı aktarılan raporda, “Bu eserlerin sağladığı yararlar kullanılmadığı için daha birinci günlerden çözülebilecek beslenme gereksinimi karşılanamamıştır. Birtakım noktalarda sıcak yemek üretimleri başladıktan sonra alana ulaşan konserve vb. sağlam besinlere muhtaçlık kalmadığı için bu eserler âtıl durumda kalmıştır” sözleri kullanıldı.
‘TARİHİ GEÇMİŞ ESERLER BAĞIŞIKLIK SİSTEMİ ZAYIFLAYAN DEPREMZEDELER İÇİN ZEHİRLENME TEHDİDİ’
Raporda, son tüketim tarihi (STT) ve tavsiye edilen tüketim tarihi (TETT) geçen eserlerin de dağıtıldığı kaydedildi ve Kızılay tarafından dağıtılan bir kıymanın fotoğrafına da yer verildi:
“Alanda ve yardım dağıtım alanlarında STT ve TETT geçmiş eserlerle karşılaşılmıştır. Bu, esasen bağışıklık ve hudut sistemleri zayıflamış olan depremzede ve yakınlarının, besin zehirlenmesi ve besin kaynaklı risklerle müsabakasına sebebiyet verebilecek bir durumdur. Zelzele alanında, uyum merkezlerinde ya da depolama alanlarında sarsıntının birinci 6 gününde hamile, anne, lohusa, yeni doğan bebek ve çocuk beslenmesi için kâfi seviyede uygun uygulamaya rastlanmamıştır. Koordinasyonsuzluk sebebiyle bilhassa dağ köylerinin birçoğuna depremzedeler için temel besin unsuru, geçimini hayvancılıkla sağlayan insanların hayvanları için yem ulaştırılmamıştır.”
‘DOĞRU ÇALIŞAN TOPLAMA ALANLARINDA TARİHLER DENETİM EDİLDİĞİ İÇİN RİSKLİ ESERLERİN SEVKİ ENGELLENDİ’
Raporda, “İyi Örnekler ve Uygulamaları” başlığı altında ise şu örnekler sıralandı:
– Ülke genelinde; belediyelerin, sivil toplum kuruluşlarının, odaların vb. tertiplerin hakikat işleyiş ve akış sağladığı yardım toplama alanları olduğu gözlenmiştir. Bu alanlarda STT ve TETT denetimleri yanlışsız yapıldığı için sarsıntı bölgesine risk oluşturacak raf ömründe eserlerin sevki engellenmiştir.
– Toplanan, ayrıştırılan ve tekrar kutulanan yardımların kutularının üzerine yanlışsız yazılan içerik bilgisi zelzele alanında yardımların tekrar denetim edilmeden süratli halde gereksinim bölgelerine dağıtılmasında yarar sağlamıştır.
– Soğukta depolama ve taşıma ekipmanları bulunmayan yardım toplama tertiplerinin birçoğunun risk oluşturabilecek bu eser kümelerini yardım olarak kabul etmediği ve riski sarsıntı bölgesine ulaştırmadan elimine ettiği gözlenmiştir.
– Zelzele bölgelerinde kimi dağıtım merkezlerinde birinci giren/ilk çıkar üzere yeterli uygulamalarla gerçek bir yardım tarama ve dağıtım akışı sağlandığı gözlenmiştir. Yeterli uygulamaların gözlendiği bu merkezlerde 4. günden itibaren etraftan ve dağ köylerinden kişisel muhtaçlıkları toparlayıp araçlarla yardıma gereksinim duyan noktalara dağıtımını sağlamıştır.
– Tüm toplama, sevk ve dağıtım alanlarında yardıma gelen yurttaşlarımızın salt âlâ niyetle ve yorulmaz bir iradeyle bölgeye gerekli yardımı yapmak için çalıştığı gözlemlenmiştir. (HABER MERKEZİ)
Raporun tamamı:
https://www.gidamo.org.tr/resimler/ekler/62915923b2410bf_ek.pdf?tipi=17&turu=D&sube=0