Rusya ile Ukrayna tarafından karşılanan dünyadaki tahıl arzı, iki ülke ortasında şubat ayında başlayan çatışmalar nedeniyle külfete girdi. Ukrayna limanlarında kalan gemiler nedeniyle tahıl ve öteki besin ihracatındaki duraksama global besin krizi riskini arttırdı. Açlık ve güvenlik sorunu manasına gelen krizin tahlili için Ukrayna’da 25 milyon tondan fazla bekleyen tahılın sevkiyatının değeri bir kere daha ortaya çıktı. Bu sorunun tahlili için limanlarda bekleyen tahıl ve öbür besin hususlarının denizden emniyetli halde sevkine yönelik “koridor” fikri oluştu. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin ve Ukrayna Devlet Lideri Volodimir Zelenskiy ile görüşmelerinin akabinde Türkiye sorunun tahlili için inisiyatif aldı. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın talimatları doğrultusunda Ulusal Savunma Bakanlığının yanı sıra öbür bakanlık, kurum ve kuruluşlar iş birliği içinde hareket ederek çalışmalara başladı. Çalışmalar dahilinde Ulusal Savunma Bakanı Hulusi Akar, Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu ve Ukrayna Savunma Bakanı Oleksii Reznikov ile çok sayıda görüşme gerçekleştirdi. Bunun akabinde kamuoyunda “kırmızı hat” olarak nitelendirilen Türkiye ile Ukrayna ve Rusya ortasında direkt temas sınırı hayata geçirildi. “Kırmızı hat” çerçevesinde ülkeler birer general belirledi. BM de bir görevlendirme yaparak görüşmeler ikili olarak başladı. Birinci adım 21 Haziran’da Moskova’da atıldı. Moskova’da yapılan askeri heyetler toplantısı sonrası “Azov Concord” gemisinin Mariupol’dan ayrılması ile Ukrayna limanlarından birinci gemi ayrılmış oldu. Sonrasında Türkiye, Rusya, Ukrayna savunma bakanlıklarına bağlı askeri heyetlerle BM heyetleri birinci dörtlü toplantılarını 13 Temmuz’da İstanbul Kalender Kasrı’nda gerçekleştirdi. Temel prensiplerde mutabakata varılan görüşmenin akabinde bugün de Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın himayelerinde Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres’ın iştirakiyle tahıl sevkiyatına yönelik mutabakat taraflar tarafından imzalandı.
Türkiye’nin büyük bir diplomasi başarısı olarak ortaya çıkan ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ağır çabalarının dünya kamuoyu tarafından takdirle karşılandığı mutabakat ile ihraç edilecek tahıl ve gibisi besin eserlerinin Ukrayna’ya ilişkin 3 liman üzerinden emniyetli bir halde denizden nakliyatının yapılması amaçlanıyor. Odesa, Çernomorsk ve Yuzni limanlarından yapılacak sevkiyatı içeren mutabakatla birinci olarak BM ve tarafların belirlediği sayıda temsilci ile İstanbul’da Müşterek Uyum Merkezi tesis edilmesi planlanıyor.
Onaylanan program ve kontrol dahilinde kelam konusu limanlara intikal eden, giren ve çıkan gemilerin denetimi sağlanacak. Gemilerin koridordan intikali taraflarca da uzaktan takip edilebilecek. İnsani amaçlı olması temel alınacak faaliyet çerçevesinde Türkiye, Türk boğazlarına giriş-çıkış öncesi tüm ticari gemilerin denetimini yapacak.