Yunus Ülger
ALMANYA – Market eserleri ile yemek teslimat hizmeti veren Getir’in rakibi Gorillas’ı uzun pazarlık sonunda satın alması, Alman basınında geniş yer aldı. Yorumlarda, Getir’in işinin Avrupa pazarında ‘kolay olmadığı’ savunulurken, uzmanlar satın almayı teslimat pazarında ‘gerekli ve kaçınılmaz’ olarak kıymetlendirdi. Getir’in Gorillas’ı satın alarak alanında ‘Avrupa’nın en büyüğü’ olduğu, bunun burada yerleşmek ve gelişmek için âlâ bir fırsat olduğu görüşü söz edildi. Ayrıyeten, teslimat pazarının korona virüsü salgını periyodunda birden büyüdüğü lakin yüksek enflasyon ve artan işçi sarfiyatları sebebiyle küçülme sürecine girdiği belirtildi.
‘TESLİMAT PAZARINDA SERT REKABET VAR’
Hamburg’da bulunan ve şirket satın alımları alanında danışmanlık hizmeti veren Deal Circle yöneticisi Kai Hasselmann, Getir’in Gorillas’ı satın almasını, pazarda ‘önemli ve gerekli bir girişim’ olarak niteledi. Die Welt gazetesine konuşan Hasselmann, teslimat pazarında sert rekabet olduğunu belirterek sadece birkaç şirketin tutunabileceğini savundu. İktisat yüklü Frankfurter Allgemeine Zeitung (FAZ) gazetesi, Getir’in Gorillas’ı satın almasını, ‘sektörde en büyük şirket birleşmesi’ olarak niteledi. “Getir’in para kazanması şüpheli” diyen gazete, 2020’de kurulan ve çok süratli büyüyen Gorillas’ın şimdiye kadar yarar elde etmediğini yazdı. 2021’de Almanya pazarına giren Getir’in de kar elde etmediğini belirterek, buna sebep olarak artan besin fiyatları ile işçi masraflarını gösterdi. Salgın periyodunun aksine insanların dışarıdan daha az besin ve yemek siparişi verdiklerini, münasebetiyle pazarın küçüldüğünü yazdı. Birleşmeyi ‘kaçınılmaz’ olarak niteleyen FAZ, Gorillas’ı satın almakla Getir’in Avrupa’da ‘yerleşme ve gelişme fırsatı elde ettiğini’ de belirtti.
‘GETİR’İN AVANTAJI YEDİ YILLIK TECRÜBESİ’
Münih’te yayımlanan Süddeutsche Zeitung gazetesi, bu satıştan Getir’in çıkarlı çıkmadığını, geçen mart ayından bu yana şirketin pazar kıymetinin düştüğünü hatırlattı. Getir’in Türkiye’de çalışanlarının yüzde 14’ünü işten çıkardığını yazan gazete, yedi yıllık bir deneyimi olan şirket için Avrupa’da tutunmada bunun bir avantaj olduğunu belirtti. Türkiye’de 32 bin çalışanı olan Getir’in Gorillas’ı satın alarak Avrupa’da ‘sektörün en büyüğü haline geldiğini’ yazdı.
Süddeutsche Zeitung da, artan besin fiyatları ile işçi masraflarının teslimat şirketlerinin işini zorlaştırdığını belirtti. Gazetenin alıntı yaptığı Boston Consulting danışmanlık şirketinin araştırmasının bulgularına nazaran, Avrupalılar yemek siparişinde tasarruf ediyor. Ayrıyeten Almanya’da geçen ekim ayında yürürlüğe giren saatlik 12 euro minimum fiyatı, işçi masraflarını epey artırdı. Şirkete nazaran besin fiyatlarında artış, buna bağlı olarak tüketimde azalma sürecek.
KAĞAN SÜMER’İN SÜRATLİ YÜKSELİŞİ VE DÜŞÜŞÜ
Gorillas’ı korona virüsü salgını periyodunda Alman ortağı Jörg Kettner ile birlikte kuran ve çok süratli büyüten 34 yaşındaki Kağan Sümer hakkında da basında kıymetlendirme ve yorumlar yer aldı. İstanbul’da doğan ve Sabancı Üniversitesi’nde mekatronik mühendisliği kısmında okuyan Sümer’in Almanya ile bağı, burada akrabalarının yaşıyor olması. Kendisi de yüksel lisans maksadıyla 2013’te Berlin’e geliyor, 2014’e kadar danışmanlık şirketi Systematic İnventive Thinking şirketinde çalışıyor. Akabinde Türkiye’ye dönüp bir arkadaşıyla Çin’e kadar bisiklet seyahati yapıyor. 2015’te İstanbul’da ‘Kuru’ isimli şirket kuruyor fakat başarılı olamıyor. Daha sonra Bain Company danışmanlık şirketinde giriyor, üç yıl sonra yine Berlin’e geliyor. Basında yer alan haberlere nazaran o vakit cebinde 100 euro’su varmış, bunun 88 eurosu’yla bir bisiklet almış.
Salgın devrinde restoran ve mağazalarının kapalı olmasından yolan çıkan Sümer, 2020’de Gorillas’ı kurdu ve büyük bir süratle büyüdü. Fransa, İngiltere ve Hollanda’da da hizmet sunan Gorillas, ABD’de de yerleşmeyi planlıyordu. Almanya’nın şimdiye kadar en süratli büyüyen start up’ı olarak nitelendirilen Gorillas’ın şoförlerinin sayısı, 14 bine kadar ulaşmıştı.
Ne var ki, salgın önlemlerinin kademeli olarak kaldırılması, akabinde enflasyon Gorillas’ın düşüşünü başlattı. Basının aktardığına görei düşük fiyat ve makus çalışma şartları da şirkete reaksiyonları artırdı. Business Insider, Kağan Sümer’in şirket büyüdükçe hırçın, kibirli ve kutuplaştırıcı birine dönüştüğünü ileri sürdü. Sümer’in son ana kadar şirketi kurtarmak için 630 milyon euro sağlayacak bir yatırımcı aradığını fakat başarılı olamadığını yazdı.