ANTALYA (İGFA) – Öksürük birçok nedene bağlı olabilir. 3 haftaya kadar olan öksürüklere akut öksürük, 3-8 hafta ortasında sürüyorsa subakut öksürük, 8 haftayı geçiyor ise kronik öksürük olarak isimlendirilir.
Geçmeyen öksürük ihmal edilmemeli, öksürüğe neden olan sorun önemli bir hastalığın habercisi de olabileceği için vakit kaybetmeden belirlenmelidir.
Uz. Dr. Nazlı Deniz Atik, öksürük ve nedenleri hakkında bilinmesi gerekenleri anlattı.
GENİZ AKINTISI KENDİNİ ÖKSÜRÜKLE GÖSTERİYOR
Öksürüğün en sık sebebi geniz akıntısıdır. Alerjik durumlara bağlı gelişebileceği üzere grip, nezle vb. hastalıklarda da postnazal yani geniz akıntısı olabilir. Burnu açmak ve geniz akıntısını azaltmak için sinüs yıkama, burun spreyleri uygulanması, antihistaminik tedaviler postnazal akıntıyı ve buna bağlı öksürüğü azaltacaktır. Teneffüs yolu enfeksiyonlarından sonra öksürük havayollarının çok duyarlanmasına (bronş hiperaktivitesi) bağlı 8 haftaya kadar sürebilir. Kaygı edilmesine gerek yoktur, süreksiz bir durumdur. Lakin öksürük gece uykudan uyandırıyorsa, günlük ömür aktivitelerini engelliyorsa kesinlikle bir tabibe başvurulması gerekir. Doktorunuz bu süreksiz süreci daha rahat atlatmanızı sağlayacak ilaçlar verecektir. Zencefil, zerdeçal, bal, adaçayı, kekik çayı üzere doğal prosedürler de öksürüğü rahatlatmak için kullanılabilir.
3-4 hafta süren akut öksürükler daha çok enfeksiyonlara bağlıdır. Bu enfeksiyonlar üst havayolunda yahut alt havayolunda olabilir. Öksürüğe eşlik eden balgam olması, balgamın çok ölçüde, sarı-yeşil-kahverengi gelmesi, ateş olması enfeksiyonu düşündüren nedenlerdir. Bu durumda kesinlikle tabibe başvurulmalı ve gereken tetkiklerden sonra tedavi başlanmalıdır.
KRONİK HASTALIĞI OLANLARIN BİLHASSA DİKKAT ETMESİ GEREKİYOR!
Özellikle hipertansiyon, şeker hastalığı üzere kronik hastalıkları olanlar ve riskli şahıslar enfeksiyonlardan korunmak için kesinlikle her yıl grip aşısı olmalıdır. Akciğer ile ilgili kronik hastalığı olan hastalar ise (astım, KOAH, bronşektazi gibi) grip aşıları yanında kesinlikle pnömokok yani zatürre aşısı da olmalıdır. Aşılar ile enfeksiyona yakalanma riski azalır. KOAH hastalarında ayrıyeten adölesan periyotta aşılanmayan hastalarda boğmacaya karşı muhafaza için Tdap (dTaP/dTPa) aşısı ve 50 yaş üstü KOAH hastalarına Zoster aşısı önerilmektedir.
8 haftadan uzun süren öksürüklerin sebebi alerji, sinüzit, reflü, öbür hastalıkları tedavisinde kullanılan ilaçlar (tansiyon ilaçları gibi), sigara kullanımı, kalp yetmezliği, astım, kronik obstruktif akciğer hastalığı (KOAH), pulmoner fibrozis (akciğerin sertleşmesi) ve hatta akciğer kanseri bile olabilir. Bu durumda kesinlikle göğüs hastalıkları tabibine başvurulmalıdır.
ÖKSÜRÜĞÜN NEDENLERİNDEN BİRİ DE REFLÜ
Mide asidi yemek borusunun üst kısımlarını ve soluk borusunu tahriş ederek öksürük refleksini tetikleyebilir. Reflüyü düşündüren öbür belirtiler ortasında öksürüğün yemekler ile ilgisinin olması, ağıza acı su gelmesi, semptomların daha çok gece yatınca ortaya çıkması sayılabilir. Öksürüğünüze mide şikayetleriniz de eşlik ediyor ise kesinlikle bir dahiliye yahut gastroenteroloji uzmanına görünmeniz önerilir. Gece olan öksürüğün öteki nedenleri ortasında astım, kalp yetmezliği, kronik sinüzit sayılabilir. Uzun süren öksürüklerde göğüs hastalıkları, kulak burun boğaz, kardiyoloji ve iç hastalıkları doktorları bir grup halinde çalışarak sebep araştırılır.
Sigara içilmesi de öksürüğün sık nedenlerindendir. Sigara tıpkı vakitte zatürre riskini de artırır. Sigara içenlerde gece uzunluğu havayollarının sigara içilmemesi nedeniyle temizlenmeye başlaması nedeniyle sabahları öksürük ve balgam çıkarma görülebilir. Sigara akciğer kanseri riskini de artırmaktadır.
Özellikle 8 haftayı geçen öksürüğü olan şahıslar kesinlikle bir göğüs hastalıkları tabibine başvurmalıdır. Öksürük ile gelen hastalarımızda birinci başta fizik muayene kesinlikle yapılır, akabinde akciğer röntgeni, teneffüs işlev testi ve gerekirse laboratuvar testleri ve akciğer tomografisi istenebilir.