Millet İttifakı’nın “Ortak Siyasetler ve Mutabakat Metni” bugün kamuoyuna açıklandı. 240 sayfada 9 başlık altında düzenlenen metin “Ülkemizin kıymetli temel siyaset alanlarında milletimizin menfaatleri doğrultusunda belirlediğimiz amaç, siyaset ve projeleri içeren ‘Ortak Siyasetler Mutabakat Metni’mizi kamuoyuna açıklıyoruz. ‘Ortak Siyasetler Mutabakat Metni’nde yer alan somut maksat, siyaset ve projeler milletimize karşı ortak taahhüdümüzdür” kelamlarıyla ilan edildi.
Gazete Duvar muharrirleri Aslıhan Aykaç, Berrin Sönmez, Mete Kaan Kaynar, Atilla Özsever, Şenay Aydemir, Bülent Batuman ve Osman Özarslan Millet İttifakı’nın amaçlarını çeşitli taraflarıyla Gazete Duvar okurları için kıymetlendirdi.
Aslıhan Aykaç Aslıhan Aykaç: Öncelikle bu metni okurken ortak mutabakatın modülü olan altı partinin farklı ideolojik konumları olduğu, farklı seçmen kitlelerine hitap ettikleri ve onları ortaklaştıran tek ögenin da muhalefet bileşenleri oldukları dikkate alınmalı. Bu farklılıklardan bir uzlaşıyla çıkabilmek, gayelerde ve önceliklerde, siyaset araçlarının kullanımında ortaklaşabilmek telaffuzun harekete dönüşme potansiyeli hakkında öngörü sağlıyor. Kamu idaresinden eğitime, bayan siyasetlerinden kent idaresine çok farklı siyaset kalemlerini içeren metnin ana teması kurumsal tekrar inşa. Bu kurumsal inşanın en kıymetli amacı de devletin tekrar bir güç inhisarına, kurumsal erozyona, yolsuzluk ve kayırmacılığa dönmesini engelleyecek fren ve istikrar sistemlerini hayata geçirmek. Mevcut kurumların mevzuat, işçi ve liyakat, yetki ve kaynak transferi açısından yine yapılandırılması bu kontrol ögelerinin bir bileşeni. Kuvvetler ayrılığına yapılan vurgu, meclisin yine güçlendirilmesi ve muhalefete yönelik iştirakçi düzeneklerin devreye sokulması da bir diğer bileşen. Fakat fren ve istikrar düzenekleri içinde sistem değişikliğine işaret eden ve demokratik işleyişi güçlendirecek en değerli mevzu cumhurbaşkanının yetkilerinin, kurumsal bileşenlerinin, kaynaklarının sonlandırılması. Örneğin cumhurbaşkanının yalnızca bir defa, yedi yıllık bir mühlet için seçilmesi ve daha sonra siyasi faaliyetlerinin sona ermesi kıymetli bir kısıt. Tıpkı biçimde cumhurbaşkanının veto yetkisinin kaldırılması ve sadece geri gönderme yetkisi verilmesi de seçim sonrasında meclis ve cumhurbaşkanlığı ortasındaki güç istikrarı açısından manalı. Demokratik işleyişin tesis edilmesi açısından söz ve örgütlenme özgürlüğüne yönelik kısıtlamaların kaldırılması, örneğin OHAL mühletinin kısaltılması, KHK mağduriyetlerinin giderilmesi, internet ve medyaya yönelik şeffaflık vurgusu da yeniden çoğulcu ve dengeleyici ögeler olarak demokratik özgürlüklerin kullanımına alan açıyor.
Ancak siyaset alanlarına tematik olarak bakıldığında kesinlikle birtakım mevzulara öncelik verildiği, belirli hususların ise metin içinde yer bulmadığı görülebilir. Örneğin toplumsal siyasetler içinde toplumsal cinsiyet yerine “kadın” başlığı altında gayelerin belirlenmesi, güçlendirmeye yönelik yasal değişikliklerin bayanları faal birer özneye dönüştürmekten çok paternalist bir hak tahsisine dayalı olması, siyasi iştirakle ilgili bir gayenin olmaması, bayana şiddeti tedbire konusunda müdafaacı siyasetlerin yanında eğitici siyasetlerin olmaması birtakım eksiklikler. Benzeri bir biçimde kentleşme başlığı altında sunulan, kentsel meseleleri gaye alan ve insan merkezli bir kentsel dönüşüm maksadını destekleyen siyaset kalemleri de kentlerin ve kentsel dönüşümün mevcut durumu dikkate alındığında bir nebze soyut kalıyor, zira bu siyaset bileşenleri geleceğe yönelik daha düzgün bir kent hayatı hedeflerken artık kemikleşmiş kent sıkıntılarını, artık değiştirilmesi mümkün olmayan durumları, örneğin nüfus yoğunluğunu, mekânsal sıkışmayı, kentteki sınıfsal çatışmayı göz gerisi ediyor, bu türlü olunca da nitekim uzak bir optimistlik hissi yaratıyor. Sonuç olarak, muhtemel bir iktidarın birinci yüz günü için yeterli bir başlangıç, lakin toplumun muhtaçlık duyduğu dönüşüm için biraz daha emek gerektiren bir aksiyon planı.
Berrin Sönmez Berrin Sönmez: Millet İttifakı’nın 30 Ocak tarihli ortak siyasetler tanıtım toplantısında açıklanan metni, bayan hakları ve eşitlik başlıklarıyla hudutlu kalarak değerlendirmeye çalışacağım. Bu süratli ve kısa yazıda usul olarak metinde yer alanlardan yola çıkarak yer almayanlara ait tenkitte bulunacağımı peşinen belirteyim. Boşlukları doldurmak ve seçim bildirgesinde tamamlandığını görebilmek isteğinden doğdu, bu türlü bir kıymetlendirme gayreti. En çok rahatsızlık yaratan bilginin bakanlık ismi olduğu çarçabuk kestirim edilir okurlar tarafından. Siyaset yapıcılar pek farkında değillermiş anlaşılan bu nedenle açıklamak koşul oldu.
‘Kadın, aile ve çocuk bakanlığı’ kurulmasını planlamak eşitlikçi ve demokratik bir idare anlayışıyla bağdaşmıyor. Toplumun, dünyanın, insanlığın yarısını oluşturan bayan nüfusunu, bayan cinsiyet kimliğini aile kurumuna hapseden ve lakin çocukla birlikteyken varolabilecek bir cinsiyet üzere kodlayan, bu türlü bir bakanlığa toplumun muhtaçlığı yok. Muhtaçlığımız olan bayan ve eşitlik bakanlığı kurulması. Ayrıyeten bir diğer bakanlıkta örneğin en kapsamlı isimle toplumsal siyasetler bakanlığında aile sorununa dair yapılması gerekenler ele alınabilir. Ve toplumsal siyasetler bakanlığı çocuk, genç, yaşlı, engelli, mahrum, fakir yurttaşlara yönelik ve tekrar kesinlikle eşitlik unsuruyla siyaset üretip, hizmet sunmalı elbette.
Gelişmiş demokrasilerde olduğu üzere bayanların toplumsal statüsünü yükseltmek için eğitimden istihdama, karar düzenekleri ve siyasete katılma üzere pek çok alanda bütüncül önlemler alacak bayan ve eşitlik bakanlığı kesinlikle kurulmalı. Millet ittifakının seçim bildirgesinde görmeliyiz bu maddeyi. Toplumsal cinsiyet eşitliği unsuru mucibince düzenlemelerin yapılıp uygulamanın izlenmesi de kural. Kurulacak Bayan ve Eşitlik Bakanlığına bağlı vilayet ve ilçelerde uygulama ve izleme ile yükümlü mahallî üniteler de bulunmalı. Geçmişte kısmen oluşturulmuş fakat şimdilerde son verilmiş olan bu düzeneklere Millet İttifakı siyaset evrakında rastlanmayışı eşitlik unsurunun zayıf kalması manasına geldiği üzere iktidarın teşebbüslerini izleme ve politik durum alma konusunda önemli bir siyasi zaaf olarak yorumlanabilir. Zira 2008 yılında kurulan valilikler bünyesindeki eşitlik üniteleri bir ay evvel İçişleri Bakanlığı genelgesiyle kaldırıldı. Millet ittifakı ortak siyasetleri ortasında yine ve daha güçlü halde kurulacağı yer alsa bayan örgütleri ve bayan seçmen üzerindeki olumlu tesiri artardı metnin ve ittifakın.
Demek ki siyaset yapıcılar ve karar vericiler ortasında cinsiyet eşitliği prensibine yer verilmezse bu temel unsurlar eksik kalıyor. Siyaset evraklarının hazırlık ve sunum evreleri da çoğulculuk ve eşitlik unsurlarıyla gerçekleştirilmeli ki kritik kıymete sahip hususlar unutulmasın. Altı partinin şu an bunu anlamış olması beklenir. Ve umulur ki seçim bildirgelerinde unutulmasın. Seçim listelerinde eşit temsil prensibi uygulansın. Eşitlik prensibine farklı mevzu ve başlıklar altında yer verilmiş. Örneğin kamu işçi alımında eşitlik unsuruna atıf yer alıyor lakin bunun cinsiyet eşitliği olup olmadığı muhakkak değil. Kastedilen toplumsal kesitler ortası eşitlikse bunun da kendi içinde cinsiyet eşitliğini gerçekleştirecek halde uygulanması gerekir. Ama metinden bunlar anlaşılmıyor.
“Cinsiyet eşitliğini temel alarak parlamento, lokal idareler, siyasi partiler ve kamu kurumlarında bayanların karar ve idare süreçlerine iştirakini destekleyecek, bayan temsilini artıracak, bayanların haklarının korunmasını öncelikli tutan bir siyaset izleyeceğiz.” sözlerini gerçekleştirebilmeleri için bayanları desteklemeye hiçbir hükümetin vakit ayırması gerekmiyor. Yalnızca bayanların önündeki idari, siyasi, toplumsal pürüzlerin kaldırılması kâfi ve gerisini bayanlar kendileri halleder, kimsenin kuşkusu olmasın. İşte bayanların önündeki pürüzlerin kaldırılması için de bayan bakanlığında bütüncül siyasetler oluşturulup uygulanması gerekir. Ve cinsiyet eşitliğine dayalı bütçeleme eşitlik unsurunun hayata geçirilmesinin olmazsa olmazı ama metinde görülmeyenlerden de birisi maalesef.
Cinsiyet temelli şiddetle çaba için metinde yer alan pek çok kıymetli karar var. Şiddetle gayret unsurları yeterince hazırlanmış bir kısım olduğunu söyleyebiliriz. İstanbul Kontratının kısa ismi metinde yer almasa da mukavelenin hükümetlere yüklediği dört temel siyaset başlıklar halinde yer almış ve bu çok değerli. Değerli olan bir diğer konu da çocukların cinsel sömürü ve cinsel istismara karşı korunması için hazırlanan Avrupa Kurulu Kontratı (Lanzarote)’nin uygulanacağının söz edilmesi. Bu bakış açısıyla tahminen sonraki metinlerde İstanbul Sözleşmesi’ne kısa ismiyle değil “kadınlara yönelik şiddetin ve konut içi şiddetin önlenmesi ve bunlarla mücadele” formundaki uzun ismiyle siyaset dokümanlarında yer verilebilir.
Demokratik, laik, toplumsal, hukuk devleti niteliği ile tanımlanan Türkiye Cumhuriyeti’nin ikinci yüz yılını demokrasi ile taçlandırmak için güçlendirilmiş parlamenter sistemde uzlaşan partilerin ortak siyaset metninde laiklik unsuru yer almıyor. Laiklik ismi anılmıyor. Lakin siyasi etik yasası, siyasi etik komitesi planlanıyorsa idare sisteminde laiklik unsuruna yer verilmeden bunların nasıl gerçekleştirileceği de ayrıyeten merak konusu. Hukuk ve yargı alanında gerçekleştirileceği duyurulan onca ıslahat atağında kastedilenin laik hukuk sistemi olduğu varsaymakla yetinmek, yetersizlikle yetinmek olur. Eşit, özgür, şiddetsiz ömür isteyen yurttaşların beklentisi, demokratik, laik, toplumsal, hukuk devleti niteliğinin hakikaten yaşama yansıması. Yaşanılır kılınması istenenlerin bu siyaset dokümanını hazırlayan ve onaylayanlar, sunanlar için de geçerli olduğunu var sayarsak şayet metinlerde ve sözlerde yer almasını da bekleriz elbette.
Mete Kaan Kaynar Mete Kaan Kaynar: Altılı Masa’nın mutabakat metninin açıklandığı Ankara Congressium kongre merkezinden yazıyorum bu satırları. Notlarımı, müşahedelerimi sizlerle paylaşmak isterim.
Bizlere dağıtılan ve program esnasında toplumsal medyada da paylaşılan Mutabakat Metni kitabı, üzerinde epey çalışılmış, ayrıntılandırılmış bir metin. Türkiye’de geçmişten günümüze tüm seçim beyannameleri üzerinde çalışmış, Cumhuriyet periyodunda seçimlere girmiş tüm siyasi partilerin seçim beyannamelerine dikkatle gözatmış biri olarak rahatlıkla söyleyebilirim ki Mutabakat Metni, birtakım temennilerin çalakalem sıralandığı bir temenni metninden çok daha fazlası. Metni bir hükümet programı olarak anmak yanılgı olmaz. Ona bir seçim beyannamesinden fazlasıdır demek de kusursuz olduğu manasına gelmez
Mutabakat metninin açıklandığı tertip biraz sistemsizdi. Yaka kartlarımızı bulamadık bize ayrılan yerlere de oturamadık. Lavabo imkanı çok sıkıntılı, su bulmak güç, havasızlık dayanılmaz boyuttaydı; fakat salonda muazzam bir coşku, muazzam bir özgüven vardı.
Toplantı salonu tam bir Türkiye mozağiydi: Tıpkı 6’lı Masa üzere 3000 kişilik davetli topluluğu da Türkiye’nin farklı renklerinden oluşuyordu. Hal bu türlü olunca hangi vaatlerin salonda teveccühle karşılandığı da bir yerde toplumsal muhalefetin talepleri ve hassasiyetleri üzere okunabilir diye düşünüyorum.
En çok alkış alanlar…
*Kadına yönelik şiddet ve çocuk gelinler konusu: Salonda kıyamet koptu diyebilirim. Saadet Partili, CHP’li, sağcı solcu… Uzun müddet alkış aldı. Bunu insanların İslam ismine ortaya konan çağdışı uygulamalara karşı olan yansısı biçiminde okumak da mümkündür
*Sosyal yardımlar ve eğitim: İlkokullarda beslenme yardımı, gençlere vaad edilen kültür kart, üniversite şenliklerinin yasaksız yapılması, engellilere yönelik siyasetler yeniden salonun teveccühüne mahzar oldu.
*Beştepe versus Çankaya: Masanın Cumhurbaşkanlığı makamı Çankaya köşkü olacaktır kelamı ile salonda yerinden oynadı. Keşke Beştepe garabetinin akıbeti ile ilgili de birkaç cümle söylenseydi.
Enflasyon iki senede tek haneli olacak, ulusal gelir dolar bazında iki kart artacak: Salondan en fazla alkış alan vaatlerden birisi de iktisat ile ilgili olanlardı. Enflasyonun 2 yıl içerisinde tek karneli sayılara ineceğinin ve ulusal gelirin kısa müddette iki katına çıkacağının söylendiği anlarda salonda yer yerinden oynadı.
Liderler: Mutabakat metnindeki vaatlerin 6 siyasi partinin yetkilileri tarafından okunmasının akabinde önderler kürsüye çağrıldı. Beşerler tam olarak bu seremoniyi bekliyorlardı ancak fotoğraf çekiminin akabinde toplantı sona erdi.
Atilla Özsever Atilla Özsever: Millet İttifakı’nın “Ortak Siyasetler Mutabakat Metni”nin çalışma hayatı ile ilgili kısmında ILO standartlarının uygulanmasına yük veriliyor. Bilhassa ILO’nun taban fiyatla ilgi1i 131 sayılı mukavelesinin onaylanacağına ait husus, son derece olumlu. ILO, taban fiyatın saptanmasında ailenin temel alınmasını öngörüyor, bizde ise yalnızca tek personel üzerinden bir fiyat saptanması uygulaması var.
Yine ILO’nun part-time çalışmayla ilgili 175 sayılı mukavelesiyle konut emekçilerinin sigortalanmasıyla ilgili 189 sayılı mukavelesinin onaylanacağının öngörülmesi olumlu adımlar. Bu ortada personel sıhhati ve iş güvenliği ile meslek hastalıkları ve sendikal haklardan yararlanma mevzularında ILO standartlarına ahenk sağlanacağının belirtilmesi çalışanların lehine olan bahisler.
İşsizlik Sigortası Fonu’nun hedef dışı kullanılmasının önüne geçilmesi, işsizlik ödeneğinin mühlet ve ölçü olarak artırılması, çalışanların ve sendikaların talepleri ortasındaydı. Bununla birlikte mutabakat metninde, “kıdem tazminatının gözden geçirileceği” sıkıntısı biraz tereddüt oluşturuyor. Bu çeşit yaklaşımlar, kıdem tazminatında bir hak kaybı ya da fona zamanı üzere tasalar yaratabilir.
Şenay Aydemir Şenay Aydemir: Birinci bakışta, bölümün temel sorunlarının, bilhassa mesleksel taleplerinin dikkate alındığı gözleniyor. Natürel var olan iktidarın bu alanda yarattığı tahribat göz önüne alındığında kuşkusuz buradaki her unsur değerli ve bunların bir kısmının hayata geçirilmesi de kültür sanat alanında görece bir rahatlama yaşatacaktır. Kültür sanat eğitiminin okullarda başlayacağına dair vaatler uygun.
Özlük haklarından emeklilik haklarına kadar, bağımsız çalışan sanatkarların nasıl konumlandığına kadar uzanan vaatler var. Tıpkı vakitte fikir özgürlüğünün garanti altına alınacağı söz ediliyor. Çabucak başlarda ana lisanda üretme özgürlüğünün garanti altına alınacağı istisnasız bir biçimde söyleniyor lakin bunun nasıl olacağına dair öteki bir ibare göremedim. Biraz boşlukta kalmış. Türkiye’de, kültür sanat alanının çeşitliliği açısından, ana lisanda sanat üretiminin de açık bir formda desteklenmesi ve teşvik edilmesi lazım.
Ben vaatlerdeki genel mantığın, cumhuriyetin kültür sanat alanına bakışıyla çok örtüştüğünü düşünüyorum. Biraz devlet tarafından biçimlendirilen geleneğin devamı üzere. Makus niyetli olduğunu değil tahminen fakat bunun bir refleks olduğunu düşünüyorum. Merkezi idarenin, mahallî idarelerin kültür sanat siyasetlerinde belirleyici olacağı seziliyor metnin ortalarında. Burada temel yaklaşımın şöyle olması beklenirdi: Bütün sanat alanlarında, sinemada, görsel sanatlarda, müzikte vb. sanatkarların, yaratıcıların, paydaşların, o mesleği icra edenlerin kendi özerk kurumlarını oluşturmaları, bu kurumların o alana ilişkin kültür sanat siyasetlerinin belirlenmesinde belirleyici bir öge haline getirilmesi…
Parça modül vaatlerden bunları çıkarabiliriz fakat buradaki kültür sanat siyasetlerinin o alanda iş üretenler, o alanda var olanlar tarafından oluşturulması çok kıymetli. Bir de özerk kurumlar vasıtasıyla mümkün. Devletin, bakanlığın burada yalnızca gözlemci olması, mali kontrol yapması vb. üzere bir şeyden kelam edebiliriz.
Son olarak kültür sanat işçilerinin meslek örgütlerinin güçlendirilmesi gerekir. İlgili yasal düzenlemelerin yapılması, meslek örgütlerinin bu işin üretildiği alanlarda faal hale getirilmesi değerli.
Bülent Batuman Bülent Batuman:Altılı Masanın yayınladığı “Ortak Siyasetler Mutabakat Metni”nin kentleşme siyasetleri açısından önerdiklerini kapsamlı bir biçimde kıymetlendirmek için “Kentleşme” başlığı yanında “Turizm”, “Kültür”, “İklim Değişikliği, Tabiat Hakları ve Çevre”, “Afet Yönetimi” ve “Bölgesel, Kentsel ve Kırsal Kalkınma” başlıklarını da bütünlüklü bir biçimde incelemek gerek. Ancak bu kademede süratli bir kıymetlendirme yapmak gerekirse göze çarpan şeylerden bir tanesi kentsel dönüşümün ekonomik bir aygıt olarak reddedilmemesi. Metnin çeşitli hususlarında kentsel dönüşümü insanileştirmeye dönük teklifler varsa da, bu değerli bir nokta. Tekrar de “soylulaştırma, zorla tahliye, mülkiyet hakkı ihlali, borçlandırma üzere davranışlardan mutlak manada kaçınacağız” vurgusunun, bilhassa bu kavramlar kullanılarak yapılması değerli ve olumlu. Misal biçimde iklim değişikliği probleminin bir toplumsal adalet sorunu olarak ele alınması büyük ölçekli yapılaşma süreçlerinde Çevresel Tesir Değerlendirmesi yanında Toplumsal Tesir Kıymetlendirme raporu uygulaması önerilmesi, “kente karşı suç” kavramından bahsedilmesi, mevcut Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın “İklim, Etraf ve Orman Bakanlığı” biçiminde yine yapılandırılması ve farklı bir “Şehircilik ve Afet İdaresi Bakanlığı” teklifleri olumlu görülmeli. Kentlerde yer üretimine dayalı iktisadın “yık-yap” sistemi yerine yeşil dönüşüm üzerinden kurulması arayışı manalı, bunun için bir “İklim Bankası” kurulması öneriliyor.
Buna karşılık, optimist lakin naif önermeler de var. Örneğin “Şehri, arsayı ve toprağı rant ögesi olmaktan çıkarmak”, “İnsanların beton kulelerin ortasına sıkıştırıldığı, komşuluk münasebetlerinin yitirildiği, … dikey betonlaşma hastalığını terk etmek”, “Tarımsal topraklar heba edilmeden yatay kentleşme planlaması yapmak”, “şahsiyetli kentler inşa etmek” üzere tezler kulağa çok manalı gelmiyor. Bunun yanında mimarlık konusunda metnin tüm söylediklerinin açıkça muhafazakâr-nostaljik bir bakış açısına hapsolmuş olması çok çarpıcı. Kent estetiğinin mimarlıkla alakası üzerine hiçbir şey söylenmediği üzere, “mahalle kültürü”, “Medeniyet kıymetlerimize ve kültürel kimliğimize uygun kentler inşa edecek mimarlar ve kent planlamacıları yetiştirmek” üzere sözler hem AKP telaffuzlarını andırıyor, hem de mimarinin teknik-politik bir sorun yerine ideolojik bir kılıf üzere görüldüğü izlenimini veriyor.
Osman Özarslan Osman Özarslan:Millet İttifakı bugün itibariyle, Mutabakat Metni’ni ortaya koydu. Yaklaşık 250 sayfalık bir metin. 9 Başlık/Bölüm’de tezlerini sıralayan metni kendimce değerli olan anahtar sözlerle taradım. Bir metnin tamamına ruhuyla birlikte vakıf olmak onun tamamını, tercih edilen sıralama, tercih edilen kavramlar vb.. üzere şeylerle birlikte okuduktan sonra mümkündür. Ne var ki, seçmenlerin ve memleket politiklerinin büyük bir kısmı bundan daha fazlasını yapmayacak ve mutabakat metnini süratli bir tarama formunda okuyacaklar. O bakımdan, bu süratli okuma bir manada genel seçmen eğilimi ile uyumlu olacağından, seçmen baktığında neyle karşılaşacak ve neyle karşılaşmayacak bunu da, kendi bakış açımdan, göstermeye çalışacağım.
Taramaya başlamadan evvel, Türkiye’nin gündemini en fazla meşgul ettiğini düşündüğüm, Türkiye’de yaşayan insanların günümüz iktidarından en fazla kaygılı olduklarını düşündüğüm kesitleri, problemleri ve anahtar sözleri taradım. Sıkıntı olmanın dışında, bir vaad olarak, sırf kamulaştırma (bulamayınca müsadereyi aradım) bir seçim vaadi olarak mutabakat metninde yer bulabilmiş mi (Kılıçdaroğlu’nun örneğin 5’li çeteye karşı daima geliştirdiği söylem) diye baktım fakat bulamadım.
Orta sınıfların alt katmanlarında, giderek fakirleşmekte olan bir kişi olarak, benim gündemimdeki sorunlar/kelimeler ile Mutabakat Metninin sözleri ortasında epeyce zorlayıcı bir korelasyon var. Bu korelasyonun başlıklarda gerçekleştiği yerlerde de, Millet İttifakı’nın sağcılıkta mutabıklaşmış içeriği ile elbette müşterekleşemeyişimizi, artık şaşırmadan müşahede ediyoruz.
Örneğin, ‘borç’ sözünü ele alalım, Türkiye’de yaşayan orta ve alt gelir kümelerinin en büyük sıkıntısı bu, 18 kez geçiyor metinde ancak bunlardan 4-5’i halk ile ilgili, 4-5 tanesi metin başlığı, kalan borç sıkıntıları ise borsa, kamu maliyesi vb.. borçlanmalar ile ilgili. Benzeri bir formda elektrik sözü 32 kez geçiyor (yaylalara elektrik çekmek, arıcılara elektrik çekmek vb..). Kamulaştırma/müsadereyi buralarda beyhude arıyoruz, bunun yerine, “elektrik üretim ve dağıtım şirketlerinin kontratlarının incelenmesi” nde mutabık kalınmış. İncelensin bakalım.
‘Fatura’ sözü ise 4 kere geçiyor ve örneğin elekrtik faturası, doğalgaz faturası ya da telefon faturası üzere dolaylı vergi (2 kere geçiyor) üzerinden gerçekleşen soygun kalemlerinin nasıl revize edileceğini, şimdiye kadar halktan toplanan haksız vergilere ne olacağın bilemiyoruz bunun yerine “beyana dayalı bir vergi yapısının tesis edilmesi” üzere epeyce muğlak bir ıslahat vaadi var.
Dolayısıyla buralarda, Kılıçdaroğlu’nun 5’li çete üzerinden bütün soygunculara karşı, ÂLÂ Parti’nin İktisat Siyasetleri lideri Bilge Yılmaz ve grubunun Mutabakat Metni’nde de, 5’li çeteyi de içine alan piyasaya karşı gövdesini siper etmeye devam ettiğini görüyoruz. Buna karşılık, kamulaştırma bekleyenlere elbette bir parmak bal “Mal varlıklarının geri alınması ofisi” . (Saatleri Ayarlama Enstitüsü’nün boşalttığı bina hala boş duruyor mu sanki?)
Benim anahtar sözlerimin yıldızı ‘kadın’ başlığı ve 94 kere geçiyor fakat bütün bayan örgütlerinin son yıllarda ömür tükettiği İstanbul Kontratı ise bir kere bile geçmiyor. Misal bir durum, ‘göç’başlığında 52 kere geçiyor ve Zafer Partisi’nin ırkçı/faşizan telaffuzları bu başlığın üzerinde bir süper-ego olarak duruyor.
‘Kürt’ (Ana Dil) başlığı bu mutabakat metninin en büyük sıfırı.
Kürt problemini mesela en azından hiç olmazsa bir insan hakkı sıkıntısı olarak görmek için İnsan Hakları başlığını aradım evet 12 sefer İnsan Hakları geçiyor. Fakat İnsan Hakları bakımından olaylar neredeyse İsviçre’de geçiyormuşçasına ‘tatliş’. Yani, Türkiye’de bilhassa 15 Temmuz Darbe teşebbüsünden sonra, ‘KHK, siyasi tutuklu, işkence’ üzere başlıklar hiç olmazsa insan hakları başlığında bile ele alınamayacaksa, mutabık olunan şeyin, halkla bir ilgisi olduğu konusunda insanın ister istemez önemli tasaları oluşuyor.