Rus gazına bağımlı olan ve kesintilerle derinden sarılan Avrupa, kış öncesi alarm pozisyonuna geçti. Daha evvel Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un tabir ettiği “avaş ekonomisi” vaziyetine giren Avrupa Birliği (AB), bu kapsamda birinci icraat olarak “gaz tayınlama ( fevkalâde devirlerde talebi kısmak için uygulanan yöntem)” planını üye devletlere duyurdu. Ülkelerin gaz tüketimini yüzde 15 kesmesi koşul koşulan planın vatandaş kullanımını azaltma ve ekonomik küçülmeyi minimuma indirmeyi hedeflediği kaydedildi. Uzmanların Rus gazına yüzde 40 oranında bağımlı olan Almanya iktisadını kurtarmaya yönelik bir atak olduğunu düşündüğü plan, AB’yi ikiye böldü. Birliğin güney cephesi, Almanya’ya can simidi atmak istemediklerini belirterek plana karşı çıktıklarını duyurdu.
AB DAĞITIMDA TEKELLEŞECEK
Avrupa Komitesi tarafından geçtiğimiz çarşamba günü açıklanan ‘Güvenli Bir Kış için Gazdan Tasarruf Et’ planı, AB üye ülkelerinin başka güç kaynaklarına geçerek gaz kullanımlarını azaltmasını emrediyor. Kurulun önerisi kabul edilirse, üye devletlerin her iki ayda bir gaz tüketimini %15 azaltma maksadına yönelik ilerlemeleri hakkında rapor vermeleri gerekecek. Gaz dağıtımında kurulacak düzenek ile tekelleşecek olan AB’nin inanılmaz hal ilan etme, ülkelerin akışı azaltmasını mecburî kılma ve vanayı kapatma yetkisi olacak.
ÇOĞUNLUĞUN MENFAATİNE AYKIRI
26 Temmuz’a kadar onaylanması beklenen plan için salt çoğunluk (üfusunun yüzde 65’ini temsil eden 15 ülke) şimdi sağlanamadı söz edildi. Birliğin güney kanadını oluşturan Portekiz, İspanya, Güney Kıbrıs Rum İdaresi (GKRY) ve Yunanistan, “gaz tayını” planına karşı olduğunu açıkladı. Yüzlerce kişinin yüksek sıcaklıklar nedeniyle can verdiği AB’nin güney kanadındaki ülkeler, klima kullanımını kısıtlayan planın kapsayıcı ve kendi menfaatlerine yarar sağlamadığı istikametinde kanaat bildirdi.
ALMANYA’YA KURBAN OLMAYACAĞIZ
İspanya Güç Bakanı Teresa Ribera, planın Avrupa Konseyi’nde tartışılmadan çabukla çıkarıldığını ve adil olmadığını belirterek, “İspanya’nın bu teklifi desteklemediğini söylemekten büyük keder duyuyorum” dedi. Kimi ülkeleri kurban etmek istediklerini belirten İspanyol Bakan, Almanya’yı dolaylı yoldan amaç gösterdi.
BİZİM GAZIMIZLA AÇIKLARINI KAPATAMAZLAR
Yunanistan hükümet sözcüsü Giannis Oikonomou plana karşı olduklarını belirtti. AB’ye kendi tekliflerini sunduklarını belirten Oikonomou yüzde 15 azaltma planının kabul edilemez olduğunu vurguladı. Portekiz Güç Bakanı Joao Galamba, açıkça Almanya’ya atıfta bulunarak, “Portekiz’den tasarruf edilen gazın diğer ülkelerin açıklarını kapatmak için kullanılamayacağını” söz etti.
GÜVENLİĞİMİZİ RİSKE ATIYOR
Polonya İklim Bakanı Anna Moskwa, “dayanışma düzeneğinin hiçbir üye devletin güç güvenliğinde azalmaya yol açmaması gerektiği” gerektiğini belirterek plana karşı olduklarının sinyalini verdi. GKRY de, AB’nin planına karşı olduklarını söz etti.
Gaz yoksa yardım da yok
Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock ülke basınına yaptığı açıklamada, güç krizini kışa kadar çözememeleri halinde Ukrayna’ya mali yardımı kesecekleri tehdidini savurdu. Kuzey Akım 1’in tekrar tam kapasiteyle faaliyete geçmesi için Kanada’nın Rusya’ya sağlaması gereken modülün teslim edilmesi gereketiğini vurgulayan Baerbock, gaz krizinin sürmesi halinde halk ayaklanmalarının tetiklenebileceğini ve iç karışıklarla uğraşan Berlin’in Ukrayna’ya takviyesini kesebileceğini söyledi. Almanya Şansölye Yardımcısı Robert Habeck ise, plana karşı çıkan ülkelerin “Avrupa dayanışmasını” baltaladığını söyledi.