Galatasaray Kulübünün kurucusu ve Türk sporunun öncülerinden Ali Sami Yen, vefatının 71. yıl dönümünde anılıyor.
Ünlü dilbilimci ve müellif Şemsettin Sami’nin ikinci oğlu olan Ali Sami Yen, 20 Mayıs 1886’da İstanbul’da dünyaya geldi.
İlk tahsilini babasından alan Yen, daha sonra Galatasaray Lisesi’ne gönderildi. Lise tahsili sırasında devrin siyasal, edebi ve sportif gelişmelerini yakından takip eden Yen, bir küme sınıf arkadaşıyla futbol kulübü kurma kararı aldı. Ali Sami Yen ve arkadaşları, 1905 yılının ekim ayında lisedeki bir edebiyat dersinde Galatasaray Kulübünü kurdu. Ali Sami Yen, kulübün bir numaralı kurucu üyesi ve birinci lideri oldu.
Ali Sami Yen, Galatasaray’ın kuruluş emelini, “Maksadımız İngilizler üzere toplu bir halde oynamak, bir renge ve bir isme malik olmak ve Türk olmayan ekipleri yenmek.” biçiminde belirtti.
Galatasaray’da şık çalımları ve kuvvetli driplingleriyle orta sahanın vazgeçilmez oyuncularından biri olduğu aktarılan Ali Sami Yen’in, 1907 yılının sonlarında Kadıköy kadrosuna karşı oynanan ve 3-0 kazanılan maçta ayağı kırıldı. Yapılan uzun tedavilerin akabinde alanlara dönen Yen, artık eskisi üzere oynayamadığı için futbol mesleğine son verdi.
14 yıl başkanlık yaptı
Ali Sami Yen, Galatasaray Kulübünde toplamda 14 yıl başkanlık koltuğunda oturdu.
Yen, sarı-kırmızılı kulübün kuruluş yılı olan 1905’ten 1918 yılına dek 13 yıl aralıksız başkanlık yaptı. Ali Sami Yen, kulüpte 1925’te de bir yıl başkanlık vazifesinde bulundu.
Ali Sami Yen, Osmanlı İmparatorluğu’nun sıkıntı bir süreçten geçtiği ve 1. Dünya Savaşı’nın yaşandığı periyotta Galatasaray’ı başarılı bir biçimde yönetim etti.
Yen, ayrıyeten başkanlığı periyodunda ülkede farklı spor branşlarının gelişmesi için kıymetli çalışmalar yaptı.
A Ulusal Kadro’nun birinci teknik direktörü
Ali Sami Yen, A Ulusal Futbol Grubu’nun teknik yöneticiliğini yapan birinci isim oldu.
Türkiye, FIFA’ya üye olduktan sonra birinci maçını 26 Ekim 1923’te İstanbul Taksim Stadı’nda Romanya’yla oynadı.
Ali Sami Yen idaresindeki A Ulusal Ekip, müsabakada Romanya ile 2-2 berabere kaldı.
TİCİ ve TMOK başkanlığı
Ali Sami Yen, 1922’de kurulan ve ülkenin birinci spor teşkilatı olan Türkiye Egzersiz Cemiyetleri İttifakının (TİCİ) başkanlığına getirildi.
Yen, bu periyotta tüm spor branşlarında federasyonların kurulmasına öncülük ederken, spor branşları için gerekli yönetmelikler de yabancı lisanlardan çeviri edilerek yürürlüğe kondu.
Ali Sami Yen, Türkiye Ulusal Olimpiyat Komitesi (TMOK) Lideri sıfatıyla 1924 Paris Olimpiyat Oyunları’na giden kafilenin başında yer aldı.
Yen, 1927-1930 yıllarında da TMOK’un başkanlığını yürüttü.
İlk spor müzesi ve birinci futbol kitabı
Türkiye’de birinci spor müzesini kuran Ali Sami Yen, birebir vakitte birinci futbol kitabını yazan isim de oldu.
Yen’in 1915 yılında Kalamış’taki kulüp lokalinde kurduğu ve daha sonra Galatasaray Lisesi’ne taşınan müze, Türkiye’nin birinci spor müzesi olarak kayıtlara geçti.
Ali Sami Yen’in yazdığı “Futbol Kitabı” isimli eser, 1927 yılında basıldı. Futbolun teknik ve bilimsel kurallarının yer aldığı eser, Türkiye’de futbol alanında yazılan birinci kitap olma özelliği taşıyor.
65 yaşında vefat etti
Ali Sami Yen, 29 Temmuz 1951’de, 65 yaşında hayata gözlerini yumdu.
Yen’in naaşı, Feriköy Mezarlığı’nda toprağa verildi.
Galatasaray’ın, uzun yıllar maçlarını oynadığı ve 2011 yılında yıkılan Mecidiyeköy’deki stada Ali Sami Yen’in ismi verildi.
Sarı-kırmızılı kadronun günümüzde maçlarını yaptığı Nef Stadı, Ali Sami Yen’in isminin verildiği spor kompleksinin içinde yer alıyor.