Endonezya’nın turistik Bali Adası dünyanın en kıymetli doruklarından birine konut sahipliği yapıyor. İki gün sürecek G20 Doruğu dün başladı. Türkiye’yi Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın temsil ettiği dorukta ana gündemler global iktisat ve Ukrayna’da devam eden savaş oldu. Tepenin ana emeli ise iktisatların COVID-19 pandemisi sonrası toparlanmaya yönelik adımlarını ele almaktı. Toplantılarda dün iklim değişikliğinden sürdürülebilir güce, memleketler arası borç affından çokuluslu şirketlerin vergilendirilmesine daha geniş kapsamda mevzular konuşuldu. Lakin doruğun iktisat dışında değerli bir diplomasi boyutu da kelam konusu. Çünkü G20 tepeleri, dünya önderlerinin de birbirleriyle görüşmelerine sahne oluyor. Bu yıl Rusya’yı Devlet Lideri Vladimir Putin yerine Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov temsil etti.
MOSKOVA’YA BASKI
Putin’in olmadığı tepede dikkat çeken başkanlardan biri koronavirüs sonrası birinci deniz çok seyahatine çıkan Çin Devlet Lideri Şi Cinping oldu. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, ikili görüşmede Çinli mevkidaşından Rusya’ya baskı konusunda dayanak istedi. Emmanuel Macron, “(Rusya Devlet Başkanı) Vladimir Putin’in tansiyonu önlemesi ve müzakere masasına oturması” için gösterilen gayretlere Şi’den katkı sunmasını istedi.
İngiltere’nin yeni Başbakanı Rishi Sunak da “Putin ve temsilcileri, Ukrayna’daki yasa dışı savaşlarını sona erdirene kadar masada asla legal bir sandalyeye sahip olmayacak. İç muhalefeti bastıran ve sırf şiddet yoluyla geçerlilik cilası uyduran Putin rejimi, G20’de aksiyonlarına karşı global muhalefetin korosunu duyacak” dedi.
TARİHİ GÖRÜŞME
Bu yılki tepede en değerli ikili temaslardan biri dünyanın en büyük iki iktisadının başkanları olan ABD Lideri Joe Biden ile Çin Halk Cumhuriyeti Devlet Lideri Şi Cinping ortasında evvelki gün gerçekleşen birinci yüz yüze görüşme oldu. Beyaz Saray, bu görüşmede iki önderin ‘samimi’ bir görüşme gerçekleştirdiğini bildirdi. Açıklamada, ABD Başkanı’nın Çin ile ülkesi ortasındaki rekabetin bir çatışmaya evrilmemesi gerektiğini bir defa daha vurguladığının altı çizilerek, Biden’ın iki ülkenin rekabeti sorumluluk sahibi bir formda yönetmesi ve bağlantı kanallarını açık tutması gerektiğini söylediği aktarıldı. Beyaz Saray açıklamasına nazaran Biden, Çin’in Tayvan’a karşı artan saldırganlığına karşı çıktığını ve bunun bölgede ve Tayvan Boğazı’nda barış ve istikrarın altını oyduğunu, global refahı tehlikeye attığını lisana getirdi.
BLINKEN PEKİN’E GİDECEK
Açıklamada ayrıyeten Biden’ın, Ukrayna savaşında Rusya’nın nükleer tehdidine işaret ettiği aktarılarak, iki önderin, nükleer bir savaşın hiçbir vakit kazanılamayacağını, Ukrayna’da nükleer silah kullanılması ya da tehdit olarak ele alınmasına karşı çıktıkları bildirildi. Öte yandan açıklamada, “İki önder, görüşmelerinin akabinde Dışişleri Bakanı Antony Blinken’ın, Çin’i ziyaret etmesi konusunda mutabık kaldı” denildi.
FAİZ VE ENFLASYON UYARISI
Çin başkanı Şi Cinping ise G20’de yaptığı konuşmada ABD Merkez Bankası Fed’in enflasyonla uğraş için agresif adımlar attığı bir periyotta faiz artışlarının yol açacağı sonuçları denetim altına almalarını isteyerek “Küresel enflasyonu denetim altına almalı, iktisat ve finans alanındaki sistematik riskleri tahlile kavuşturmalıyız” dedi. Şi, “Gıda ve güç meselelerinin siyasallaştırılmasına, araçsallaştırılmasına ve silah haline getirilmesine katiyetle karşı çıkmalıyız” derken, Batı’nın yaptırım siyasetlerine karşı çıkan açıklamalarda bulundu.
BİLGİ NOTU: G20 üyelerini Avrupa Birliği ve 19 devlet oluşturuyor. Bu ülkeler, Arjantin, Avustralya, Brezilya, Kanada, Çin, Fransa, Almanya, Hindistan, Endonezya, İtalya, Japonya, Meksika, Rusya, Suudi Arabistan, Güney Afrika, Güney Kore, Türkiye, İngiltere ve ABD. Kümedeki ülkeler global ekonomik üretiminin yüzde 85’ini ve dünya ticaretinin yüzde 75’ini temsil etmenin yanı sıra dünya nüfusunun da üçte ikisini kapsıyor. 1999’da periyodun ekonomik krizlerine cevap olarak kurulan inisiyatif, 2008’den beri yılda bir defa başkanlar düzeyinde toplanıyor.