Tüm dünyada 13 Ağustos tarihinde kutlanan Dünya Solaklar Günü, akıllara en çok futbol alanlarındaki efsaneleri getiriyor. Diego Maradona’dan Lionel Messi’ye, Johan Cruyff’tan Ferenc Puskas’a, Di Stefano’dan Rivaldo’ya, Stoichkov’dan Kempes’e, Bobby Charlton’dan Paolo Maldini’ye, Raul’dan Ryan Giggs’e kadar birçok üstün yıldız dünya futboluna damga vurdu.
Türk futbolunda da birçok efsaneleşen, Harika Lig’e damgasını vuran ve şampiyonluklara ismini yazdıran yıldızlar bugün hala daha taraftarların kalbinden silinemedi.Hagi, Alex de Souza ve Sergen Yalçın üzere ikonlaşmış sol ayaklar hala daha kadrolarının taraftarları tarafından özleniyor, yerleri dolmuyor.
Golleriyle, spektaküler hareketleriyle, kendilerine has çalımlarıyla, frikiklerdeki ustalıklarıyla Hagi, Alex ve Sergen isimleri bugün bile formaların artlarına yazdırılıyor.
Galatasaray’da 4 lig şampiyonluğu, 1 UEFA Kupası, 1 UEFA Harika Kupa, 2 Türkiye Kupası üzere zaferlere imza atan, 191 maçta 73 gol, 53 asistle oynayan Hagi, mesleğine Real Madrid ve Barcelona tecrübeleri sığdırmış, Romanya Ulusal Takımı’nda ‘Karpatların Maradona’sı’ olarak anılmış bir efsaneydi.
Fenerbahçe’de 100. yıl şampiyonluğu dahil olmak üzere 3 lig şampiyonluğu, 1 Türkiye Kupası kazanan, 344 maçta 172 gol atıp, 151 asist yapan, Brezilya Ulusal Takımı’nda 10 numara giyip, kaptanlık yapan Alex de Souza, heykeli dikilen az futbolculardan.Beşiktaş’ın altyapısından yetişen, siyah-beyazlı kulübün 100. yıl şampiyonluğunda zafer golünü atan, Galatasaray’ın 3. yıldızını taktığı 2001-02 döneminde şampiyonluğa katkı veren, 4 büyük kulüpte de oynayan Sergen Yalçın, Türk futbolunun yetiştirdiği nadide yeteneklerden bir tanesi oldu.
Müthiş sol ayaklı bu yıldızlar Avrupa kupalarında da Türk futboluna unutulmaz anılar kattı. Kopenhag’da UEFA Kupası finalinde, Monaco’da UEFA Harika Kupası finalinde Arsenal ve Real Madrid’li yıldızların bile hayranlıkla izlediği Hagi, Ramon Sanchez Pizjuan’da Sevilla’ya meydan okuyan, Kadıköy’de Inter’i, Chelsea’yi, Manchester United’ı deviren kaptan Alex de Souza, Stamford Bridge’de ünlü Chelsea’yi dize getiren, Almanya Ulusal Takımı’na futbolu yine sevdiren, Roma Olimpiyat Stadı’nda Lazio’lu taraftarların ayakta alkışladığı Sergen Yalçın… Bu 3 efsanenin anılarıyla birlikte 13 Ağustos Dünya Solaklar Günü kutlu olsun.
Tarih yazan bekler
Sol ayaklı yıldızlardan kelam ederken sol bekleri es geçmek olmaz. Türk futboluna damgasını vuran birçok unutulmaz sol bek yer aldı. Trabzonspor ve Fenerbahçe formalarıyla Harika Lig’e damga vuran Abdullah Ercan, Galatasaray’ın sembol isimleri Hakan Ünsal, Ergün Penbe ve Hakan Balta, Beşiktaş efsanesi Kadir Akbulut ile 100. yılın şampiyonu ‘Deli’ İbrahim Üzülmez, Fenerbahçe’nin 103 gollü şampiyonluğuna frikiklerle can veren Şenol Ustaömer, bir çırpıda sayılan simgeleşmiş sol bekler…
100. yıl şampiyonu
Büyük kulüplerde 100. yılların değeri her vakit farklı olmuştu. Şu ana kadar Muhteşem Lig tarihinde 100. yılında şampiyon olabilen Beşiktaş ve Fenerbahçe oldu. Türk futbolunun unutulmaz sol ayaklarından Tümer Metin de bu iki güzide kulübün 100. yıl şampiyonluklarında takımda yer aldı. 2002-03 döneminde Beşiktaş şampiyon olurken Sergen Yalçın’a zafer golünün asistini yapan isim Tümer’di. 2006-07 döneminde Fenerbahçe doruğa çıkarken o dönemin 19 golle, gol hükümdarı Alex’e 6 asistle en fazla asist yapan yeniden Tümer’di.
Pele’yi hayran bıraktı
Türk futbolunun en büyük solaklarından Emre Belözoğlu, mesleği ve yeteneğiyle Brezilya efsanesi Pele’nin de beğenisini kazanmış, dünyadaki en yeterli 125 futbolcu listesine ismini yazdırmıştı.
Solak yıldızlar listesinde Türk futboluna damgasını vuran isimler ortasında Emre Belözoğlu kesinlikle yer alır. Türk Ulusal Takımı’na yıllarca hizmet eden Fenerbahçe, Galatasaray, Başakşehir, Inter, Newcastle United ve Atletico Madrid formalarıyla 40 yaşına kadar profesyonel futbol oynayan Belözoğlu, sihirli bir sol ayağa sahipti.
Hatta o denli ki Brezilya futbolunun gelmiş geçmiş en büyük efsanelerinden Pele’nin FIFA için hazırladığı dünyanın en âlâ 125 futbolcu listesine ismini yazdırmıştı.Emre Belözoğlu mesleği boyunca 6 lig şampiyonluğu, 1 UEFA Kupası, 2 UEFA Üstün Kupası, 4 Türkiye Kupası, 2 TFF Üstün Kupa, A Ulusal Kadromuzla da 2002 Dünya Kupası’nda 3.’lük elde etti.
Arda Güler’den Rıdvan Yılmaz’a
Son devirde Türk futbolunda herkesi heyecanlandıran yeni sol ayaklar da yetişiyor. Fenerbahçe’de taraftarların sevgilisi 17 yaşındaki Arda Güler, Beşiktaş’tan yetişip Rangers’a giden Rıdvan Yılmaz, Trabzonspor’un yetiştirdiği Abdülkadir Ömür, Ahmetcan Kaplan ve Yusuf Yazıcı, Galatasaray’ın yeni yıldızı Yunus Akgün, Altay’dan yetişip Olympique Lyon’a giden Cenk Özkaçar ve Marsilya’da oynayan Cengiz Ünder beklentilerin yüksek olduğu solaklar.
Balkan rüzgarı Elvir Baliç
Bosna Hersek’teki savaşın sonrasında 20 yaşında bir genç iken Türkiye’ye Bursaspor’a gelen Elvir Baliç, kısa müddette Bursa Atatürk Stadı’nda unutulmaz bir sembole dönüşmüştü. Fevkalade sol ayağıyla Bursaspor’un Inter Toto Kupası’nda fırtına üzere estiği yıllarda isminden kelam ettiren Baliç, daha sonra rekor bir bedelle Fenerbahçe’ye imza atmıştı. Kadıköy’de de çok sevilen Bosna Hersekli yıldız solak, 1999 yılında İspanyol devi Real Madrid’e transfer oldu.
Fenerbahçe mesleğine bir şampiyonluk da yazan Baliç’in sol ayağı için en hoş tanımı 1998’de Fenerbahçe ile UEFA Kupası’nda eşleşen Parma’nın hocası Alberto Malesani söylemişti: “Baliç’in sol ayağını tutarsak tipi atlarız.”
Monaco fatihi Prekazi
Galatasaray tarihinde unutulmaz anıların başrolünde hiç kuşkusuz Cevad Prekazi her vakit birinci sıralarda gelir. 15 Mart 1989 tarihinde Almanya’nın Köln kentinde oynanan Şampiyon Kulüpler Kupası’nda çeyrek finalde tarih yazan sarı-kırmızılılarda Prekazi’nin Monaco’ya 33 metreden attığı enfes frikik golü her vakit anılarda olacak.
‘O gol Türkiye içindi’ diyerek o günü anımsayan efsane Prekazi, fevkalade sol ayağıyla bugün bile lisanlarda.
Büyük efsaneler
Fenerbahçe tarihine isimlerini yazdıran Lefter Küçükandonyadis ve Can Bartu, sol ayaklarıyla efsaneleşmiş isimlerdir. Yolları İtalya futbolundan geçen iki efsane bugün bile büyülü yetenekleriyle hafızalardadır. Bilhassa ‘Sinyor’ Can Bartu’nun 1968 yılında Fenerbahçe’nin 5 kupalı unutulmaz döneminin akabinde Şampiyon Kulüpler Kupası’nda İngiliz devi Manchester City karşısında sol ayağının büyüsünü göstermiş, İngilizleri kendine hayran bırakmıştı.
‘Dozer üzere oyna’
Trabzonspor’un 70’li yıllardaki efsane takımlarına kaptanlık yapan, unutulmaz şampiyonluklara liderlik eden sol bek Cemil Usta namı öteki ‘Dozer’ Cemil, Türk futbolunun efsaneleşen isimlerindendi.
“Ben Trabzonspor kaptanıyım. Öbür bir kaptanın gerisinden nasıl alana çıkarım” kelamlarıyla bordo-mavili formayı terk etmeyen büyük efsane, ülke futbolunda sol bekin ne kadar değerli olduğunu da herkese ezberletmişti. Hatta Muhteşem Lig’in 2019-20 dönemine 2003 yılında hayatını kaybeden Cemil Usta’nın ismi verilmişti. Trabzonspor tribünlerinin söylediği üzere: “Kazım üzere sev, Dozer üzere oyna.”
Ünlü yıldızlar
Süper Lig’de birçok dünya yıldızı forma giyerken bu isimler ortasında ünlü solaklar da yer aldı. Roberto Carlos, Mesut Özil, Van Persie, Milan Rapaic Fenerbahçe’de, iz bırakırken Ricardinho, Talisca, Adriano, Negredo Beşiktaş’ta, Harry Kewell, Riera, Galatasaray’da, Sörloth, Marcelinho, Malouda Trabzonspor’da forma giyen isimlerdi.