Pandemiyle birlikte uçuşa geçen mesken kiraları, ekonomik krizin derinleşmesiyle daha da içinden çıkılmaz bir hale geldi.
Ev sahipleriyle kiracılar ortasındaki tansiyon de giderek büyüyor. Son olarak sarsıntı bölgesinden 1 milyon insanın batıya göç etmesi ile kira fiyatları tekrar artışa geçti.
İstanbul’un birtakım bölgelerinde kiralar 50 bin ile 70 bin ortasına çıktı. Kentin çeperleri olarak isimlendirilen bölgelerde bile 10 bin TL’ler söylem ediliyor.
Emlak değerleme şirketi Endeksa’nın raporuna nazaran Türkiye’de Ocak 2023 sonu prestijiyle konutların kiraları bir evvelki yıla nazaran yüzde 176.53 artış gösterdi.
En çok bedel kazanan kentler
Ocak 2023 sonu prestijiyle konut için Türkiye genelinde en fazla paha kazanan vilayetler sırasıyla Antalya, Karabük, Denizli, Hakkari, Trabzon oldu.
Dünya gazetesinin haberine nazaran emlak uzmanları kiraların daha da artacağını öngörüyor. Emlak ve Yatırım Danışmanı Mert Başaran ise büyük kentlerinde fiyatların uçacağını söylüyor. Başaran, “Sadece İstanbul değil bütün büyük kentlerde fiyatlar uçacak. Zira ülkenin yüzde 15’i yıkıldı. Herkesin muhtaçlığı olacak o bölgede. Parası olmayan ya da orta derece olanlar büyük kentlerin varoşlarında konut isteyecek. Parası çok olanlar da büyük kentlerde düzgün yerlerde isteyecek. Münasebetiyle her yere önemli formda bir talep olacak. Türkiye genelinde bu da fiyatları maalesef artıracak” dedi.
Depremin etraf vilayetlerdeki fiyatları artırdığına dikkat çeken Başaran, “Mersin’de kiralıklar uçtu. Göç hareketliliğinin yaşandığı tüm vilayetlerde fiyatlar yükseliyor. Her yerde İstanbul’da da birebir formda uçacak. Beşerler şu an bir kaygıyla tahminen konut almak istemeyecekler. Bilhassa kiralarda barınma gereksinimi inanılmaz olacağı için çok artacak” diye konuştu.
Enflasyonda yaşanan artışla birlikte geçtiğimiz yıl hükümet harekete geçmiş kira artış oranlarına sınırlamaya gidilmişti. 8 Haziran 2022’de yürürlüğe giren düzenlemeyle 1 Temmuz 2023 tarihine kadar kira artışları yüzde 25 ile sonlandırıldı.
İstanbul Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ali Hepşen, Türkiye’de kira fiyatlarında yaşanan artışın da bölgesel cari kira kıymetlerinin belirlenmesi ve paha haritalarının oluşturulması gerektiğini söylüyor.
Gayrimenkul Hukuku Enstitüsü Lideri Av. Ali Yüksel de “Semtlerin, sokakların ve binaların emlak vergisi ve pahalı konut vergisi belirlendiğine nazaran, kira sınırlamasına ait bir sınıflandırma da yapılabilir. Burada toplumsal konutlar, orta konutlar ve lüks konutlar ile yazlıkları da başka sınıflandırmaya tabi tutmak gözetilebilecektir” sözlerini kullandı.
Dünyada kira denetimi uygulayan ülkeler ise şöyle: Avusturya, İngiltere, İtalya, Hollanda, Danimarka, Malta, ABD.
Avusturya modelinin Türkiye için uygun olabileceği lisana getiriliyor.
Avusturya’da 1981 yılında çıkarılan bir kira denetimi kanunu ile taşınmaz kira bedelleri sonlandırılmıştır. Bu kanun ile apartman daireleri A, B, C ve D olmak üzere dört sınıfa ayrılmış ve (taşınmaz maliki ile kiracı ortasında öbür türlü bir muahede olmadığı sürece) her sınıfın metrekare fiyatı muhakkak oranlarda sonlandırılmıştır.