Finansal Piyasalar Uzmanı İris Cibre, Borsa İstanbul’da bankacılık endeksinde yaşanan gelişmeleri kıymetlendirdi.
Cibre, Gazete Duvar’daki yazısında “Pay vadeli kontratların son günü 30 Eylül. 5 Ekim’de ya birtakım kurumların temerrüde düştüğünü ya da tahtalar taban devam ettikçe takasa para yatırdıklarını yahut takasın tıkandığını göreceğiz. 3 Ekim zurnanın zırt dediği yer olacak. Akşam piyasa kapanacak, fiyatlar uzlaşılacak ve sonraki iş günü uzun durumda olanlar şayet durum kapatmadılarsa pay senetleri hesaplarına fiziki olarak teslim edilecek” dedi.
Cibre yazısında şunları kaydett:
“Pazartesi günü TSPB ve SPK’da gerçekleşen acil toplantıda Vadeli piyasa kontratlarında nakdi uzlaşma talep edildi lakin bu talep reddedildi. Nedenleri kolaydı; nakdi uzlaşma istisnasını vatandaşa anlatamazlardı ve Arbitraj Fonlarını sıkıntı durumda bırakırlardı. Arbitraj fonları nasıl güç durumda kalır ki dediğinizi duyar üzereyim.
Öncelikle bu fonlar ne iş yapar? Bunlar ismi üzerinde arbitraj yapar. İki piyasa ortasındaki farkları yakalayarak kar elde etmeye çalışırlar. Bizim örneğimizde 2 aylık süreçte banka vadeli hisselerde spota nazaran çok daha süratli gerçekleşen çıkışlar münasebetiyle yüksek faiz marjları yakalandı. Arbitraj fonları da doğal olarak VİOP’ta satış, spot payda alış süreci yaparak iki taraf ortasında gerçekleşen bu yüksek faizi değerlendirdiler. Şayet nakdi uzlaşı gerçekleşirse Cuma günü bu fonlar Vadeli paydan gelen kârını alacak ve lakin spot taraftaki pay portföylerinde kalacak. Olağanda gerçekleşmesi gereken netleşme gerçekleşmeyecek. Bahse mevzu pay senetlerinde durum almış fonlar ise bu payları taban olduğu sürece satamayacak ve bu paylar özelinde ziyan yazılacak. Şu an büsbütün varsayımı konuşuyoruz, hangi fonların elinde bu paylar kaldı bilmiyoruz, yazdığımız büsbütün teorik lakin mantıken kimi fonların elinde kalmış olduğunu düşünüyorum.
5 Ekim’de ya birtakım kurumların temerrüde düştüğünü ya da tahtalar taban devam ettikçe takasa para yatırdıklarını yahut takasın tıkandığını göreceğiz. Ta ki tahtalar çözülüp satış imkânı bulana kadar. Olumlu senaryo ise o güne kadar tahtaların tabanının çözülmesi…
Şu an hiçbir kuruma bu durumun maliyetini bilmiyoruz. Ama, şayet muahede gerçekleşmezse, 3 Ekim yani fiziki teslimat günü zurnanın zırt dediği gün olacak…”