Düzce Üniversitesi, Yükseköğretim Kurulu’nun (YÖK) başlattığı ‘Üniversitelerin Bölgesel Kalkınma Odaklı Misyon Farklılaşması ve İhtisaslaşma Projesi’ kapsamında 2016 yılında ‘İhtisas Üniversitesi’ olarak seçildi. Üniversite bu doğrultuda buğday samanı, Fındık zürufu (fındığın yeşil kabuğu) üzere ziraî atıklardan birinci olarak tıbbi ve yenilebilir bir Mantar olan şitaki mantarını üretti. Daha sonra yeniden bu şekil ziraî atıkların farklı kombinasyonları ile istiridye mantarı üretildi. Üniversite bu sefer farklı atıklarla istiridye mantarı yetiştirmeyi deneyerek yeni bir çalışma ortaya koydu. Bu proje ile ziraî atıkların değerlendirilmesini amaçladıklarını söyleyen Düzce Üniversitesi Ormancılık Meslek Yüksekokulu Öğretim Üyesi ve Düzce Üniversitesi Ziraî Atıkların Sanayiye Geri Kazanımı Araştırma ve Uygulama Merkezi (DÜTAGAM) Müdür Yardımcısı Doç. Dr. Çağlar Akçay, bölgede yaşayan insanların kullanmadığı atıl durumdaki ahır ve samanlıkların da mantarhaneye dönüştürüldüğünü söyledi.
PATENTE BAŞVURACAKLAR
Hürriyet’ten Melike Çalkap’ın haberine nazaran, Düzce bölgesinde bu biçimde yaklaşık 10 mantarhanenin olduğunu lisana getiren Akçay, merkezde yapılan çalışmaları şöyle anlattı: “Tarımsal atıklardan istiridye mantarı yaptık. Burada fındık budama atıkları birinci sefer kullandığımız bir eser oldu. İstiridye mantarı birçok ziraî atıktan üretilebiliyor ancak bunlar ortasında fındık budama atıkları yoktu. Artık önümüzdeki süreçte memleketler arası patent başvurusunu da yapacağız zira dünyada öteki bir örneği bulunmuyor. Bunun dışında istiridye mantarı yetiştirmede filtre kahve posasını da kullandık. Memleketler arası literatür taraması yaptığımızda filtre kahve posasından istiridye mantarı üretiminin çeşitli yerlerde yapıldığını gördük fakat ülkemizde daha evvel denenmediğini fark ettik. Bu sebeple Türkiye’de birinci sefer filtre kahve posasından istiridye mantarı üretimini de yaptık. Buradaki emelimiz günümüzde artan kahve tüketimine bağlı olarak kahve atıklarını verimli bir formda değerlendirebilmek. Bilhassa gelişmiş kentlerde kahve tüketiminin çok daha fazla arttığını görüyoruz. Gelecekte bu da yüksek oranda karşımıza çıkan bir Atık tipi olacak. İleride beşerler tükettiği filtre kahvenin posasıyla kendileri de istiridye mantarı üretimine başlayabilir.”
‘SERİ ÜRETİME GEÇECEĞİZ’
İstiridye mantarı üretiminde ziraî atıkların farklı kombinasyonlarının bulunduğunu da söyleyen Doç. Dr. Akçay, kelamlarını şöyle sürdürdü: “Örneğin mantarları yalnızca filtre kahve posasını kullanarak üretebileceğimiz üzere yarısını filtre kahve posası yarısını da fındık zürufu atığı ile birleştirerek de yapabiliyoruz. Şu an Ar-Ge evresindeyiz. Yaklaşık bir ay sonra kullandığımız bu ziraî atıkların hangisinden en yüksek randımanı elde ediyorsak onun üzerinde daha fazla duracağız. Ticari olarak da seri üretimine başlayacağız. Hasat vakti yüzde 30 oranında mantar elde edebiliyoruz. Örneğin 1 kilo ziraî atığımız varsa bundan 250-300 gram mantara sahip olabiliyoruz. Herkes kendi bahçesindeki, tarlasındaki ziraî atıkları mantar üretiminde kullanabilir.”
NASIL YETİŞTİRİYORLAR
Merkezde 5 öğretim üyesi olduklarını ve öğrencilerin de derslerde ya da stajlarında mantar üretim alanlarında çalıştığını söyleyen Doç. Dr. Çağlar Akçay, nasıl mantar üretildiğini de şöyle anlattı: “Mantarın içinde yetiştiği poşetlere biz kompost diyoruz. Kompost için atıkların uygun boyutlara getirilmesi gerekiyor. Küçük boyutlara getirdikten sonra nemlendiriyoruz. Akabinde içine asidik bazik dengeyi sağlamak için belirli oranda kireç ekliyoruz. Yetişmesini istediğimiz mantar tohumlarını bu poşetin içine yerleştirip poşetin ağzını sıkıca kapatıyoruz. Akabinde iklimlendirme odasında belirli bir nem ve sıcaklıkta bekletiyoruz. Sonrasında mantar, ziraî atıkları çürütüp şapka çıkarmaya başlıyor.”