BURSA (İGFA) – Bursa’nın kuşatması sırasında Osmanlılara yardım eden ve daha sonra Müslüman olup, yöneticilik yapan Bizanslı Philippos’un (Filiboz) oğlu Hayrettin’e ilişkin mescidinin gün yüzüne çıkartılması için çalışmalar başladı.
Osmangazi Belediyesi, 2400 yıl öncesine dayanan tarihi ile Bitinya, Roma, Bizans ve Osmanlı’ya konut sahipliği yapan Hisar’da yürüttüğü çalışmalarla tarihi bölgeyi adeta açık hava müzesine dönüştürüyor. Saltanat Kapı’dan başlayıp, Pınarbaşı Meydanı’na kadar devam eden ve içerisinde Bursa’nın en eski 5 mahallesinin yer aldığı 40 hektarlık alanda 2009 yılından bu yana çalışmalar yürüten Osmangazi Belediyesi, surların ayağa kaldırılması, Sümbüllü Bahçe Konağı, Sur Üstü Konağı üzere Cumhuriyet periyodu sivil mimari örneği yapıların onarımı, Haraççıoğlu Medresesi, Oruç Beyefendi Türbesi üzere manevi mirasın ayağa kaldırılması, Arkeopark hafriyatlarının yanı sıra Oruçbey Caddesi’nde yer alan 28 binanın cephe düzenlemesini yaptı. Cadde yeri granit bazalt kaplamalı parke taşı ile yenileyerek bölgedeki tarihi doku ortaya çıkartıldı. Osmangazi Belediye Lideri Mustafa Dündar’ın ‘tarihi kenti ortaya çıkarma’ vizyonuyla Hisar bölgesinde bugüne kadar yaptığı çalışmalar, Kavaklı Mahallesi’ndeki Üftade Tekkesi etraf düzenleme projesi ile farklı bir boyut kazandı.
Osmangazi Belediyesi, bir yandan Hisar’ın özgün özellikleriyle geleceğe aktarılması ismine çalışmalar yürütürken, başka yandan da tarihi dokuya pürüz olan Kavaklı Mahallesi’ndeki binaları da yıkarak Hisar’ın hoşluğunu her açıdan ortaya çıkartıyor. ‘Üftade Pak Cadde Kamulaştırma ve Uygulama’ projesini hayata geçirerek geçtiğimiz yıl yaşanan heyelanın akabinde riskli görülen binaları kamulaştırmak için çalışma başlatan Osmangazi Belediyesi, 239 hak sahibinden 220’si ile muahede sağladı. Kamulaştırmalar için hak sahiplerine yaklaşık 50 milyon TL ödeme yapıldı. Kamulaştırması tamamlanan binaların yıkılması ile birlikte Hisar’daki tarihi doku ortaya çıktı.
FİLİBOZ MESCİDİ GÜN YÜZÜNE ÇIKIYOR
Osmangazi Belediyesi, artık de tıpkı bölgede, 15’inci yüzyılda inşa edilen, lakin vakitle doğal afetlerle yıkılan Filiboz Mescidi’ni ortaya çıkarmak için çalışma başlattı. Mescidin olduğu bölgede toplam 3 bin 884 metrekarelik alanı kamulaştıran Osmangazi Belediyesi, mescidi tekrar inşa ediyor. Kamulaştırılan parsellerde yer alan mescidin, yapılan hafriyatlar sonucunda ortaya çıkan kalıntıları dikkate alınarak hazırlanan Sanat Tarihi ve Restitüsyon Raporu doğrultusunda rekonstrüksiyon projesi hazırlandı. 70 metrekare alan üzerinde kareye yakın formda inşasına başlanan tarihi mescit, moloz taş duvar olarak uygulamasına başlandı. Vücut duvarlarının örülmesi devam eden Filiboz Mescidi, etraf düzenleme uygulaması ile birlikte Hisar’a kazandırılacak.
Osmangazi Belediye Lideri Mustafa Dündar, Osmanlı Devleti’nin kurucusu Osman Gazi’nin dahi vefatında Hisar’da bulunan ‘Gümüşlü Kümbet’e gömülmek için oğlu Orhan Gazi’ye vasiyette bulunması kadar büyük ehemmiyete sahip Hisar bölgesini, Osmanlı Devleti’nin kurucusunun ismini taşıyan belediye olarak yine hak ettiği bedele kavuşturmanın gururunu yaşadıklarını söyledi.
Hisar bölgesinin Bursa tarihinin omurgasını oluşturduğunu söz eden Lider Dündar, “Hisar’da 5 sur kapısı, 16 cami ve mescit, 17 türbe ve mezar, 4 medrese, 6 tarihi çeşme, 3 hamam, 167 SMÖ yapı olduğunu biliyoruz. Tophane, Üftade Cami ve Türbesi, Arkeopark, Aladdin Beyefendi Cami ile Muradiye Devlet Hastanesi’nin bulunduğu bölgeleri odak noktası olarak belirleyerek bölgedeki çalışmalarımızı başlattık. Ayrıyeten Oruçbey Caddesi’nde yaptığımız çalışmalarla bölgeye hareket kazandırdık. Arkeopark çalışmalarımız da devam ediyor. Panorama 1326 Bursa Fetih Müzesi’de sanal ortamda 1326 yılı Bursa’sını resmettik. Artık de Hisar’da Fetih Müzesi’nin içerisindeki sanal dünyayı, gerçeğe dönüştürüyoruz. Hisar, herkesi cezbedecek, dünyada görülmesi gereken yerler ortasındaki yerini alacak” dedi.
Filiboz Mescidi’nin ortaya çıkartılması için yürütülen çalışmalar hakkında da bilgiler veren Lider Dündar, “Filiboz Mescidi, 1862 Suphibey haritasında gözükmektedir. Lakin bu mescid 1855 yılında Bursa’da meydana gelen büyük zelzelede yıkılmış ve yerine yenisi yapılmamıştır. Günümüze ulaşamamış olan Osmanlının birinci periyotlarından kalan bu tarihi mescidi yine gün yüzüne çıkartmak için çalışma başlattık. Bizanslı bir yönetici olduğu söylenen Filiboz, Osmanlı’nın Bursa kuşatması sırasında Türklere yardım etmiş ve daha sonra da Müslüman olarak Osmanlı’da yöneticilik yapmıştır. Tarihi kaynaklarda Filiboz’un oğlu Hayrettin’in şimdiki Alaaddin Mahallesi’nde bir mescidi bulunduğunu ve bu nedenle mahalleye de bu ismin verildiğini muharrir. Bursa Kadı Sicilleri’nde bulunan bir Vakıf Muhasebe Defteri’nden, Filiboz Mahallesi Mescidi’nin bulunduğu anlaşılmaktadır. Bizler, başlattığımız çalışma ile Hisar’ın tarihinde değerli bir pozisyona sahip olan bu tarihi yapıyı gün yüzüne çıkartıyoruz” diye konuştu.