Pittsburgh’dan Heather Rendulic, dokuz yıl sonra bu halde birinci sefer kendi başına biftek kesip yiyebildi.
Pittsburgh Üniversitesi grubu, omurilik implantlarının yalnızca iki bireyde test edildiğini, bu teknikten kimlerin faydalanabileceğini görmek açısından daha fazla araştırmaya gereksinim olduğunu söylüyor.
Felç, beyindeki kan akışını bozar ve beyin hücrelerinin ölmesine yol açar. Beynin bir kısmına giden kan akışı azaldığında yahut kesintiye uğradığında, beyin dokusunun oksijen ve besin almasını önleyen bir inme (felç) meydana gelir ve beyin hücreleri dakikalar içerisinde ölmeye başlar. İnmenin oluştuğu bölgedeki işlevlerde süreksiz ya da kalıcı kayıplar oluşur. Bu da çoklukla hayatta kalanlarda uzun vadeli sıhhat meseleleri yaratır.
İnsanlar hareket etme isteğini korusa da beyinden gelen talimatlar o kadar zayıflar ki hiçbir şey olmaz.
20’Lİ YAŞLARIN BAŞINDA GEÇİRDİ
Heather’a 20’li yaşlarının başında, beyninde olağandışı kan damarı olduğu – kavernöz anjiyom – teşhisi konmuştu. Bu damarda birçok defa kanama olmuş ve büyük bir felce yol açmıştı. Bir sabah uyandığında bedeninin sol tarafını hareket ettiremiyordu.
Bunu takip eden dokuz yıl içinde Heather tekrar yürümeyi öğrendi fakat sol kolunun ve elinin denetimini geri kazanamadı. Ayakkabı giymek üzere en kolay işler bile zorlaştı.
Araştırma sürecinde Heather’ın omuriliğinin kimi kısımlarını uyarılabilmek için boynuna elektrotlar yerleştirildi.
Sinir sistemi bağlantısını elektrik sinyalleriyle kuruyor. Fakat Heather’ın Felç geçirmesinden sonra beyninden gelen elektrik sinyalleri, kol ve el hareketlerini denetim eden hudutları harekete geçiremeyecek kadar zayıflamıştı.
Elektrikle stimülasyon sonucu hudutların uyarılması nedeniyle bu zayıf bildiriler hareketi tetiklemek için kâfi hale geliyor.
Denemenin yapıldığı birinci günden bu stimülasyon işe yaramış ve Heather dokuz yıl sonra birinci sefer elini açıp kapatabilmişti.
AĞLAMAYA BAŞLADI
Pittsburgh Üniversitesi’nden Dr. Marco Capogrosso, “Kimse bu kadar süratli işe yarayacağını beklemiyordu” dedi.
“Heather ağlamaya başladı, ailesi oradaydı ve onlar da ağlamaya başladı; sonra hepimiz ağladık; çok duygusal bir andı.”
Heather “Kolumu ve elimi neredeyse 10 yıldır hareket ettirmediğim bir formda hareket ettiriyordum” dedi.
Ve bu biçimde bifteğini kesip çatalıyla yemeyi başarmıştı.
Araştırmanın detayları Nature Medicine mecmuasında yayımlandı. Aygıt Heather ve bir öbür gönüllüde denenmiş ve işe yaramıştı. Lakin deney yalnızca bir ay sürecek halde tasarlanmıştı. Sonrasında elektrotlar çıkarılınca hareketi sağlayan stimülasyon da ortadan kalktı.
Ancak araştırmacılar sonuçların, implantlar yoluyla insanların ömürlerinde kıymetli bir fark yaratılabilecek bir geleceğe bakış sağladığını söylüyor.
Dr. Marco Capogrosso “Hastalarımız düzgünleşiyor ancak büsbütün olağan hale gelmiyorlar. Muhtemelen piyano çalamayacaklar fakat artık kollarını ve ellerini kullanabildikleri için çok fazla bağımsızlık ve hayat kalitesi kazanabiliyorlar” diyor.
Ekip, şiddetli ağrıyı yönetim edebilmek için halihazırda onaylanmış teknolojileri kullandıkları için bu alanın süratle ilerleyebileceğine inanıyor.
Ancak şimdilik, kimlerin yararlanacağını ve ekipmanın laboratuvardan meskene nasıl taşınacağını belirlemek için daha fazla klinik çalışma yapılması gerekecek.
inme Derneği’nden Dr. Rubina Ahmed, “Araştırma şimdi erken basamaklarda ve cerrahi implantlar herkes için uygun olmayabilir. Daha geniş bir kitlenin kullanılabileceği noninvazif (fazla müdahale gerektirmeyen) stimülasyon yolları de test ediliyor” diyor.