Fehmi Koru*
Türkiye’nin gözbebeği İstanbul’un kalbi mesabesindeki ’nde meydana gelen ve altı insanın vefatına, çok sayıda insanın yaralanmasına yol açan patlamadan sonra, hem hareketçi bayanın yakalanması hem de onunla irtibatlı olduğuna inanılan 50’den fazla kişinin gözaltına alınması bana eski bir sloganı hatırlattı:
“Olur bu türlü hadiseler, Türk polisi yakalar” sloganını…
Güvenlik güçlerinin kendilerinden beklenen cevvaliyeti göstermesi ülke açısından sevinilecek bir durum.
Eylemin çabucak akabinde devletin öteki ünitelerinin de hiç vakit kaybetmeden devreye girdikleri fark ediliyor.
Mesela bir mahkeme olayın üzerinden dakikalar geçmeden yayın yasağı koyabildi.
O yasağın konulmasını bir bakanlığın talep ettiği öğrenildi.
Gazeteleri, TV kanallarını misyonlarını yerine getiremez hale getiren yayın yasağıyla birlikte, devletin bir öteki ünitesinin de interneti erişilmez kılan bir uygulamayı devreye soktuğu anlaşıldı. Toplumsal medya kullanıcıları bu durumdan etkilendi.
Herkes, ne olup bittiğini, o sırada bir yurtdışı seyahate gitmek üzere olan Cumhurbaşkanı ile tıpkı sıralarda hudut ötesi bir ziyaretten dönen mevzunun birinci elden sorumlusu bir bakanın yaptığı açıklamalardan öğrenmeye çalıştı.
Verdiğim kronoloji, devletin bu tıp olağandışı bir gelişme sonrasında yapılacaklarla ilgili bir ‘tedbirler akışı’ bulunduğuna işaret ediyor.
Her birinin karşısında bir ‘tık’ kutusu bulunan bir önlemler akışı…
’ndeki patlama olayında o kutucukların her birine hiç vakit kaybetmeden birer ‘tık’ konulabildi.
Devlet çarkı olağandışılık durumlarına hazırlıklıymış…
Çark olay sonrasında çalıştı.
Peki ya öncesinde?
Ülkemizde beş milyon kadar yabancı -bir bölümü ‘mülteci’ statüsünde- insan yaşadığını biliyoruz. Bunların birçok Suriye’de patlak veren savaştan kaçan beşerler. Onlar için inşa edilmiş özel bölgelerde yaşayanlar yanında ülkenin dört bir köşesine yayılmış Suriyeliler de var.
Yalnız Suriyeliler mi ortamızda?
Ankara’da evvel ilaçla uyutulmuş sonra da bıçakla öldürülmüş beş Afgan’la ilgili haber bu hafta medyaya yansıdı. Katil tekrar bir Afgan’mış ve ülkesine kaçarak izini kaybettirmiş…
Bu haberden Suriyeli -ve bir dereceye kadar Iraklı- Arap yanında, sayıları tam bilinmeyen bir de Afgan nüfusun ülkemizde yaşadığı anlaşılıyor.
İstanbul’da kırmızı bültenle aranan bir Sırp uyuşturucu baronunun yakalandığı haberini de okumuş olmalısınız. Adamın İstanbul’da yaşadığı villanın bahçesinde cesetler arandı. Birebir ülkeden diğerleri da İstanbul’u mesken tutmuş.
Listeyi uzatmayayım. Anlatmaya çalıştığım, ülkemizde ‘vatandaş’ statüsü bulunmayan yabancıların kıymetli bir yekuna ulaştığıdır.
Beş milyondan fazla yabancı.
İstanbul’daki patlama sonrasında bilgimiz dahiline giren bir yeni gerçek daha var: Ülkemiz hudutlarından içeriye girdiklerinde kayıt altına alınan ‘mülteci’ statüsündekiler ile turistik yahut diğer gayeyle Türkiye’ye gelmiş ve burayı mesken tutmuş insanlara ek olarak, bir de hiçbir yerde kaydı bulunmayan yabancılar da ortamızda yaşıyorlar.
Eylemci bayan o denli biri.
Bir rivayete nazaran dört ay evvel, bir öbür rivayete nazaran de bir yılı aşkın bir mühlet evvel Suriye’den gelip İstanbul’a yerleşmiş o aksiyoncu bayan.
Üstelik, kalacağı bir yer bulma imkanına kavuşması yanında bir dokuma atölyesinde çalışmaya da başlayabilmiş…
Hiçbir yerde kaydı bulunmadığı halde…
Patlatıldığında canlar alacak bomba gerecine de sahip olabilmiş bayan aksiyoncu.
Oturduğu semtten ’ne, oradan da meskenine gidip gelecek kadar yaşadığı kenti de tanıyabilmiş…
Kendisiyle irtibatlı oldukları için gözaltına alınan bireylerin bayağı fazla sayısı -50’den fazla oldukları haberleşti- eylemcinin oldukça toplumsallaşmış olduğuna da işaret ediyor.
Eylemini gerçekleştirene kadar bu türlü bir potansiyel aksiyoncu bayanın varlığının ve niyetinin farkına varılmamış olmasını nasıl izah edebiliriz?
Ciddi bir soru bu.
Olan olduktan sonra devletin evvelden belirlediği ‘tedbirler akışı’ mükemmel çalıştı, alınması gereken önlemler -hatta fazlasıyla- alındı. Yayın yasağı, internetin felç hale getirilmesi, bakanlığın, yargının, BTK’nın devreye girmesi, olağan yoldan insanlara ulaşması engellenmiş bilgilerin Cumhurbaşkanı ve bir bakan tarafından yapılan tek taraflı açıklamalarla aktarılması… Bunların hepsi birbiri gerisine uygulamaya konuldu.
Ancak öncesi büyük bir boşluk.
O boşluk yüzünden de zihinler karışık.
PKK/PYD/YPG ile irtibatlı görülen aksiyonun, bir Arap bayan ve sayıları 50’yi bulan ve çabucak hepsinin Arap kökenli olduğu anlaşılan işbirlikçileri tarafından gerçekleştirilmiş olması şablona tam uymuyor.
Kendisinin suçlandığı hareketleri kabulde hiç nazlanmadığı bilinen PKK’nın bu hareketi üstlenmediği de görüldü.
PYD/YPG örgütleriyle bağları sebebiyle hareketle ilgili olarak ABD de suçlanmaktaydı; ABD büyükelçiliği o ithamları iddiayı yalanlayarak kabul etmedi.
Canlar alan hareket var, faili ve onun işbirlikçileri de aşikâr, lakin eylemciye atfedilen itiraflar dışında örgütsel bağ tam kurulamıyor.
Ne olacak artık?
Bu soruya son 10 yıl öncesinin rastgele bir diliminde sağlıklı bir karşılık bulmak mümkündü; artık ise bilgi alma ve bilgiyi yayma kanalları olması gereken açıklıkta çalışmadığı için baş karışıklığından kurtulmak çok sıkıntı.
Göreceksiniz, bunun ziyanı en fazla siyasi ortamı etkileyecek.
*Bu yazı fehmikoru.com adresinden motamot alınmıştır.