Fehmi Koru*
Cumhur İttifakı içerisinde buluşanlar yapılacak birinci seçimde muhalefet cephesinin kimi/kimleri cumhurbaşkanı adayı çıkaracağını merak ediyorlar…
Bakanlar… Milletvekilleri… İktidar cephesinin prestij ettiği muharrirler ve yorumcular…
En çok da Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan…
Kendisinin adaylığını açıkladığı konuşmasında, AK Parti genel lideri sıfatı da bulunan Cumhurbaşkanı Erdoğan, CHP başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun da adaylığını açıklamasını beklediğini duyurdu.
İktidar cephesinin bu merakını anlamak kolay da, “Neden aday şimdiden açıklansın?” sorusuna yanıt vermek epey güç.
Özellikle, hem Cumhurbaşkanı Erdoğan hem de onun karşısına rakip olarak kimin çıkacağını merak eden iktidarın öteki ögeleri, seçimin vaktinde, -yani 2023 yılı haziran ayında- yapılacağını ısrarla vurgulama muhtaçlığı duydukları halde…
Henüz seçime bir yıl varken neden adaylık konusu sıcak tutuluyor?
Yoksa “Zamanında yapılacak” denildiği halde bir baskın seçim mi düşünülüyor?
Galiba o denli. Diğerlerini bilmem lakin ben eldeki datalara ve görünür alametlere bakıp seçimin bu yılın ikinci yarısında yapılma ihtimalinin oldukça yüksek olduğunu düşünüyorum.
Israrla “Zamanında” açıklamalarının yapılmasını da bunun ‘baskın seçim’ halinde olmasının istek edilmesine bağlıyorum.
Seçim tarihinin erkene alınması kararı için iki yol var: Cumhurbaşkanı Meclis’i feshedip seçimin yapılmasını sağlayabilir. Alışılmış Meclis de istenen çoğunluk bulunduğunda seçim tarihini istediği vakte değiştirebilir.
Cumhurbaşkanı tarafından re’sen verilecek seçim kararı işe fazla yaramaz. Şu sırada cumhurbaşkanlığında ikinci periyodunu tamamlamak üzere olan Tayyip Erdoğan’ın önümüzdeki seçimde aday olabilmesinin önünde anayasal mahzur var (m. 101) ve o pürüz tekrar anayasaya nazaran (m. 106) sadece seçim kararı TBMM tarafından alındığında ortadan kalkabiliyor.
TBMM’de iktidarın -AK Parti ile MHP’nin- seçim tarihini değiştirmek için gereken sayıda -360- milletvekili bulunmuyor; muhalefetin de dayanak vermesi koşul.
Bu yüzden, kimilerinin ileri sürdüğü üzere, seçimin 2023 haziranına yakın bir tarihe çekilmesi fakat bir fantezi olabilir.
Muhalefet o denli bir yaklaşıma neden yanaşsın?
Erken seçim olacaksa tarihinin makul bir vakte çekilmesini ister muhalefet.
“Millet İttifakı adayını açıklasın” ısrarından çok “Cumhur İttifakı hakikaten seçimin vaktinde yapılmasını mı, yoksa kendisinin uygun gördüğü bir vakitte yapılmasını mı arzuluyor, bunu açıklasın” ısrarında bulunmak gerekir.
Adaylık lakin bu husus açıklığa kavuştuğunda bir mana taşımaya başlar zira.
Yoksa Tayyip Erdoğan “Ben adayım” dedi de ne olduysa -veya olmadıysa- Millet İttifakı kendi adayını açıkladığında da tıpkı durum kelam konusu olacaktır.
O açıklama da hiçbir mana taşımayacaktır.
Seçim tarihine daha bir yıl varken kimlerin aday olacağı belirli hale geldiğinde, o günden seçim tarihine kadar geçecek 365 günde, her gün doğal olarak seçim atmosferi içerisinde geçeceği için, ülkede tansiyon had safhaya varmayacak mı?
Buna ne gerek var?
Kronolojiyi hakikat belirlemek koşul.
Önce seçim tarihi erkene alınsın… Aday/lar/ın belirlenmesine ondan sonra sıra gelecektir…
Doğrusu bu olan kronolojiyi “Önce adaylar aşikâr olsun, tahminen seçim tarihini erkene alırız” yanlışıyla değiştirmek hakikaten bir mana taşımıyor.
İlle bir mana aramak gerekirse, ülkeyi gereksiz bir gerginlik içerisine sokmak anlamsızlığından kelam edebiliriz. Bir yıl boyunca sürecek gergin ortam ülkeye ziyandan öbür bir şey getirmez.
Ülkenin ekonomik ıstıraplarla baş etmeye çalıştığı, Türkiye’yi ilgilendiren dış dünyada meydana gelen gelişmelerin her an sıcak çatışma doğurabileceği bir ortamda, bunlara ek olarak, bir de her anı adayların nitelikleri üzerinden cumhurbaşkanlığı tartışmasının gündeme gelmesi, aslında var olan sıkıntıları güzelce içinden çıkılmaz hale dönüştürür.
Birbirine rakip ittifaklardan birinin oburunun adayını da belirlemeye kalkması doğal değil. Şayet iktidar cephesi karşı ittifakın adayını kendisi belirleyecekse, o durumda karşı cephenin de kendisinin çıkaracağı aday üzerinde kelam sahibi olmasını kabul etmek zorunda.
Millet İttifakı çıkaracağı adayın karşısında aday olarak Tayyip Erdoğan’ın yer almasını ister mi bakalım?
Cumhur İttifakı’nın adayını ‘6’lı masa’ belirleyecek olsa tercihini herhalde Binali Yıldırım’dan yana kullanırdı.
O durumda değişik bir seçim yaşanırdı.
Millet İttifakı’nın seçtiği Cumhur İttifakı adayı ile Cumhur İttifakı’nın belirlediği Millet İttifakı adayı yarışırdı.
Komik mi geldi?
Ne palavra söyleyeyim, bunun tek taraflı yapılması, yani karşı ittifakın adayını ısrarla Cumhur İttifakı’nın belirlemeye çalışması bana çok daha komik geliyor.
*Bu yazı fehmikoru.com adresinden motamot alınmıştır.