Fehmi Koru*
Bir Avrupa ülkesinin eski başbakanı, yeni kurulan hükümetin başı acil sıkıntılarla boğuşmak zorunda kaldığından, onun yerine Mısır’da yapılan ‘iklim zirvesi’ne THY ile gittiği için, İstanbul’a da uğramış.
Aa, o da ne, adam sıradan beşerler ortasında -ekonomi sınıfında- seyahat etmiyor mu?
Çok şaşırılmış, çok.
Devlet ismine seyahat ettiğine nazaran hükümet kendisine devletin çok sayıda uçaktan oluşan filosundan bir uçağı tahsis edememiş mi?
Şaşıranların şaşkınlığı beni bile tesiri altına aldı.
O şaşkınlıkta ben şöyle düşündüm: Haydi eski başbakana uçak tahsis edilmedi, ona daha rahat seyahat etmesini sağlayacak business bileti almayı da düşünmediler, THY’nin yetkilileri listede ismini görünce, ‘uçağımızda eski de olsa bir lideri taşıyacağız, ona bir kıyak yapalım’ da demedi mi?
Sonra karşılığı yeniden kendim buldum: Muhtemelen teklif edilmiştir, fakat eski başbakan kabul etmemiştir.
Sütten ağzı yanan yoğurdu üfleyerek içer o ülkelerde.
Eskiden bizde de öyleydi; siyasetçiler daha dikkatli davranırlardı.
Hiç unutmadığım olaylardan birini hatırladım: Seçimlere gidilen bir ortamda, ana kanallardan biri, o sırada tek sıfatı parti genel başkanlığı olan Bülent Ecevit’le yapılacak canlı yayın için seçtiği gazetecilerden biri olarak beni de programa çağırmıştı. Program saatine uygun bir uçakla İstanbul’a indim, gazetenin aracı beni karşıladı ve kanala götürdü. Konuk odasında bekleyen Ecevit çifti ile selamlaştık, birbirimizin hatırını sorduk. Konuşurken birebir uçakta bulunduğumuz ortaya çıktı.
Rahşan Hanım, “İyi ancak sizi neden uçakta görmedik?” diye soruverdi.
THY vazifelileri, ‘CIP’ kartım bulunduğu ve yer olduğu için beni ön sıralarda seyahat ettirmişlerdi.
Ben en önde, vaktiyle bakanlık-başbakanlık yapmış Ecevit ve eşi ise gerilerde İstanbul’a uçmuş olmalıydık.
Eski-yeni milletvekilleri VIP olduklarından, Ecevitler pekala uçağın en ön sıralarında uçabilirlerdi; tercihlerini halkla birlikte olmaktan yana kullandıklarını anlamıştım.
[Bu ortada, program için konuklara makyaj yapılırken, Rahşan Hanım eşinin makyajını misyonlu bayana bırakmadı, yanlarında taşıdıkları malzemeyi kullanarak o vazifesi kendisi yerine getirdi.]
Aklımda iki öbür örnek daha var.
Yine bir İstanbul seyahatinde, uçaktan inip ana binaya götürecek araca bindiğimde, bir gün evvel görüştüğüm Almanya’nın Ankara büyükelçisini karşımda buluverdim. Dayanamayıp neden VIP aracında olmadığını sordum. Güldü. Adetleri öyleymiş, hiçbir ayrıcalık talep etmezlermiş…
Bir diğer seyahatte de, o sırada resmen büyükelçi atanmadığı için ülkesini Ankara’da temsil eden ABD büyükelçiliğinin 2 numarası da, iktisat sınıfı yolcusuydu.
Daha evvel de yazmıştım, ancak tıpkı örneği bir kere daha tekrarlamakta beis görmüyorum: ABD başşehrinde her yıl düzenlenen Türkiye merkezli bir toplantıdan çıkıp bir dostun aracıyla otelimize gerçek giderken, Ankara’daki büyükelçilik misyonu sonrasında ABD dışişleri bakanlığının 3 numaralı koltuğuna getirilmiş diplomatı otobüs durağında bekleşirken gördük de aracımıza alıp bakanlığına biz bırakmıştık.
Ertesi gün davetiyle gittiğim bakanlıktaki mütevazı makam odasında söyleşirken resmi araç kullanmadığını öğrenmiştim.
Meğer Amerika’da bakanlıkların sırf birinci iki koltuğunda oturanlara -bakan ile müsteşara- makam aracı tahsis edilirmiş.
Merkeze biraz uzak bir yerde oturduğunu, meskeninin yakınında oturan bakanlık mensuplarıyla her hafta değişik birinin aracıyla mesaiye gelip gittiklerini anlatmıştı, Amerikan dışişleri bakanlığı müsteşar yardımcısı…
İklim tepesine ülkesi ismine katılmak üzere İstanbul üzerinden Kahire’ye giden siyasetçinin İngiltere’nin eski başbakanı Boris Johnson olduğunu okumuş olmalısınız.
Boris Johnson aslında şatafata meraklı bir siyasetçi. Eşi -galiba üçüncü yahut dördüncü eşi- kendisinden daha da meraklı. Başbakanlar o ülkede makam olarak da kullanılan binanın üst katında otururlar. Mesut Yılmaz’ın başbakanlığı periyodunda gidildiğinde, ’10 Downing Street’ adresindeki binaya ben de girmiş, hatta içerisinde biraz dolaşmıştım da.
Sıradan ve küçük bir yerdi başbakanlık makam-konutu.
[Yeni başbakan ülkenin en zenginlerinden. Binaya taşınırken eşinin ayağında şıpıdık terliklerle eşyaları taşırken fotoğrafı gazetelerde yayımlandı. Galiba, ‘’Zenginiz lakin sizden farkımız yok’’ iletisi olmasını istemişler.]
Johnson ailesi yeni doğan çocuklarıyla binaya birinci taşındıklarında Bn. Johnson kendi oturdukları kısma çeki-düzen vermek için devlet bütçesinden harcama yaptı diye medya üzerlerine gitmişti.
Başbakanlıktan ayrılmasını getiren skandallar da Boris Johnson’un gevşek davranışına dairdi.
Yolsuzluk yok. Gereksiz harcama ve gevşek davranma.
Demokrasilerde başbakanı koltuğundan etmek için kâfi sebep bunlar.
Talep etseydi, kendisini Mısır’a gönderen yeni başbakan Rishi Sunak selefinin daha konforlu bir seyahat yapmasını sağlardı, eminim. Lakin gözü yine başbakanlıkta olan Boris Johnson, başına gelenden ders çıkarmışa benziyor.
Ara devirde yüksek fiyatlı işler yapar, günü geldiğinde tekrar eski misyonuna dönebilmek için para biriktirir.
Bizim gazetelerde kullanılan sıradan yolcularla tıpkı koltuklarda seyahat ettiğine dair fotoğraflar kesinlikle kendi ülkesi basınına da yansıyacaktır.
Angela Merkel de milletlerarası seyahatlerinde tarifeli uçaklarda uçmuyor muydu?
Kültür farkı mı? Olabilir.
Belki de demokrasi bizde yanlış anlaşılıyor.
*Bu yazı fehmikoru.com adresinden motamot alınmıştır.