ABD ve Avrupa’da bankaların batması, dünya ekonomik sisteminin gündeminde birinci unsur olarak tartışılıyor. Ekonomistler, “yıkılmayacak kadar büyük ve yok olmayacak kadar eski” bankaların krizinin yalnızca likidite kriziyle açıklanamayacağını, finansal sistemin daha büyük sıkıntıları olduğunu belirtiyorlar.
Ekonomim muharriri Onur Oğuz, çok fazla tesadüfün tesadüf olamayacağına değindiği yazısında, çok borçlanma, yenilikleri takip edememe, startup üzere geri dönüşü olmayacak alanlara yatırım yapma üzere nedenlerin bir ortaya geldiği çöküşte, FED’in faiz artırımlarının suratını kesmek üzere bir siyasetin da tesirli olabileceğine dikkat çekti. Oğuz’un “Şirketler dikkat; vefat, nakit akışından geliyor” başlıklı yazısının ilgili kısmı şöyle:
“Aşırı kâr iktisada ziyan mı?
Aşırı oluşan kârlar; iktisatların de kemirici virüsleri… Neden mi? Basılan paralar kriptolara, start-up’lara, yeni teşebbüslere aktı. Yüksek krediler, geri dönüşü olmayacak işleri besledi. Güya değişmezlik şartı varmış üzere toplanan paralar yanlış yönetildi. Sonuç; kaçınılmaz batış…
Likidite kahrı neden bankalar için kıymetlidir?
Bankalar, öbür şirketlerden daha fazla likiditeye muhtaçlık duyarlar, zira para biriktirirler ve daha sonra bu parayı kredi olarak verirler. Bankaların likidite külfeti yaşaması; kredi vermelerini ve mevduat sahiplerinin paralarına erişmelerini zorlaştırır. Bu nedenle, likidite kasveti, bankalar için büyük bir problemdir.
NOT: EN SAĞLAM BÜNYE DAHİ KAN KAYBINDAN ÖLEBİLİR
Batan bankalar buzdağının yalnızca görünen kısmı… Bankalarda paklık başladı. Ekseriyetle bunun tesiri birinci anda görülmez. Vakit alır. Basamak evre gerçekleşir. İşte bu nedenle izlenmesi gereken gösterge; ‘altın’ olmaya başladı. Altın üzerinden okuyacağız güvensizliğin boyutunu.
Peş peşe gelen banka krizi hiç de tesadüf değil… Neden mi? Hazır bir banka krizi patlak vermişken Credit Suisse de ortaya girdi. Pekala, neden artık? Oyun daha büyük olabilir mi? FED faiz artışlarının önü tıkanmak istenmiş olabilir mi? FED’in faiz artırımlarının suratını kesecek büyük atak mi bu?
Şu kadarını söyleyebilirim. Şimdi yeni başlıyoruz ve asıl dalga daha sonra gelecek. Unutulmasın ki en sağlam bankanın krize yakınlığı, en parlak demirin pasa yakınlığı kadardır. Zira ‘güven’, subjektif bir kavramdır, inşası yıllar sürer de kaybedilmesi anlıktır.
Güven giderse finansal yer sıvılaşır ve tüm finans dünyası, sarsıntı riskine maruz kalabilir. Yalnızca bankalar mı? Güçlü şirketler de finansın kan sirkülasyon sistemi olan nakit akışını yönetemezse batabilir. En sağlam bünyeli insanın bir falçata çiziğiyle kan kaybından ölebiliyor olması gibi…” (HABER MERKEZİ)