ABD’de beklentilerin altında kalan ekim ayı enflasyon datalarının akabinde ABD Merkez Bankası’nın (Fed) faiz artırım suratını yavaşlatacağı görüşleri güçlenirken, analistler, Banka’nın tek bir dataya bakarak en son gayesini değiştirmeyeceğini, ne kadar müddet sıkı duruşun sürdürüleceğinin kıymetli olduğunu vurguluyor.
ABD’de ekim ayında yıllık enflasyonun yüzde 7.7 ile 9 ayın en düşük düzeyine gerilemesi ve çekirdek enflasyonun yıllık yüzde 6.3 ile 40 yılın tepesinden geri çekilmesi, agresif sıkılaşma sürecinin yavaşlayacağı beklentilerini artırdı.
Beklentilerin altında kalan enflasyon dataları Fed yetkililerini de cesaretlendirirken, yapılan kelamla yönlendirmelerde para siyaseti sıkılaştırma suratında yavaşlama sinyalleri verilmeye başlandı.
Veri öncesi belirsizliğini koruyan Banka’nın aralık ayı toplantısına ait beklentiler ise yüzde 81’lik ihtimalle 50 baz puan lehine şekillendi.
“Sıkılaşma süreci daha küçük adımlarla da olsa devam edecek”
Fed, enflasyondaki artış karşısında birinci faiz artırımını bu yılın mart ayında 25 baz puanla gerçekleştirmişti. Sonraki süreçte gitgide agresifleşen Banka, mayısta 50 baz puan, haziran, temmuz, eylül ve kasımda ise 75’er baz puanlık faiz artırımına gitti. Böylelikle federal fon oranı, toplamda gerçekleştirilen 375 baz puanlık artırımla 3.75-4.00 bandına çıktı.
ABD’de enflasyon, haziranda yıllık yüzde 9.1 ile Kasım 1981’den bu yana en yüksek düzeye ulaşmasının akabinde temmuzda yüzde 8.5’e, ağustosta yüzde 8.3’e, eylülde yüzde 8.2’ye gerilese de beklenti üzeri bir görünüm sergilemeye devam etti.
Analistler, yapılan agresif faiz artırımlarına karşın enflasyonda yüksek düzeylerin korunması nedeniyle Fed’e yönelik tenkitlerin arttığı bir devirde, son açıklanan dataların Fed yetkililerine rahat bir nefes aldırdığını söyledi.
Uygulanan siyasetlerin tesirinin görülmeye başlandığı umutlarıyla cesaretlenen yatırımcıların hisse piyasalarında durumlarını güçlendirdiğini anımsatan analistler, lakin fotoğrafın tamamına bakıldığında iş gücü piyasaları, şirket karlılıkları ve fiyatlar konusunda istenilen sonuca varılamadığını, Fed’in baskıya devam etmekten öbür dermanı olmadığını kaydetti.
Analistler, sıkılaşma sürecinin daha küçük adımlarla da olsa devam edeceğinin unutulmaması gerektiğini belirterek, Fed’in enflasyon beklentileri açısından en son gayeye ne vakit ulaşacağının kritik olacağını vurguladı.
“Ücret, talep ve enflasyon sarmalı konusundaki tasalar artabilir”
Piri Reis Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Erhan Aslanoğlu, ABD’de ekim ayı enflasyon verisinin beklentilerin altında kalsa da Fed’in, gelecek devir sayılarını ve öteki enflasyon göstergelerini izlemeye devam edeceğini söyledi.
Beklentilerin altında gelen bilginin, borsa ve öbür finansal piyasalardaki risk iştahını güçlü tutarak servet tesiri yaratabileceğini aktaran Aslanoğlu, şunları kaydetti:
“İnsanlar alım gücünün arttığını düşünerek ABD’deki talebi daha canlı tutabilir. Bu da fiyat, talep ve enflasyon sarmalı konusundaki tasaları artırabilir. Münasebetiyle Fed, tek bir bilgiye bakarak kararında bir değişikliğe gitmeyecektir. Baktığımızda gelecek ayki toplantıya yönelik Fed’in 50 baz puanlık faiz artıracağı beklentileri geçmişe nazaran arttı fakat bir ay sonraki enflasyon, büyüme ve fiyat bilgileri yakından izlenecek ve para siyaseti bunlara nazaran şekillenecektir diye düşünüyorum.”
Aslanoğlu, Fed’in son maksadının enflasyon beklentisinin önüne geçmek olduğunu vurgulayarak, şu anda 12 ay sonrası için enflasyon beklentilerinin yüzde 5-5.5 seviyesinde bulunduğunu, gelecek aylarda bunun yüzde 4.5-5 bandına düşebileceğini söyledi.
Fed’in faiz oranlarını muhtemelen yüzde 5’in üzerinde dengelemeye çalışacağını aktaran Aslanoğlu, “Fed’in sonuncu maksadının değiştiğini zannetmiyorum fakat bilgiler destekleyici tarafta gelmeye devam ederse, fiyat, talep baskısı görmezse o vakit Fed’in faiz artırımlarında daha fazla sürat kesme ve siyaset faizinde yüzde 5’in üzerine çıkmama ihtimallerini konuşabiliriz diye düşünüyorum.” diye konuştu.
“Faizin gideceği nokta ve ne kadar mühlet sıkı kalınacağı belirsiz”
Deniz Yatırım Strateji ve Araştırma Kısım Müdürü Orkun Gödek de Fed’in aralık toplantısında faiz artırım suratını 50 baz puana yavaşlatmasını beklediğini, genel piyasa konsensüsünün de bu tarafta olduğunu tabir etti.
Fed’in izlediği birkaç değerli kriter olduğunu vurgulayan Gödek, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Bunlardan birisi enflasyonun yapısal seyri. Enflasyonda 40 yılın tepesindeki imaj, erken gevşeme ve siyasete olan güvensizlik üzere riskleri doğurabiliyor. Fed de bunu dikkate alıyor. Bu nedenle faizin artış suratından bir adım öteye faizin gideceği nokta ve ne kadar mühlet sıkı kalınacağı belirsizliklerine dair sorulara yanıt aramak gerekiyor. Fed’in izlediği bir başka husus ise yavaşlama sinyallerine karşın istihdamdaki dengesizliklerin ve güçlü piyasa imajının devamı. Bu; hem fiyatlar hem de uygulanan siyasetin nihayete ermesi açısından değerli. Şimdilerde piyasa swap fiyatlamalarına baktığımızda, siyaset faizinde üst noktanın mayıs-haziran üzere yüzde 5 ila 5,25 aralığına gelmesi bekleniyor. Kelam konusu beklentiler 1-2 ay evvel daha geride bir takvim ve düzeye sahipti. Buna da önemli belirsizlik katsayısı diyoruz.”
(AA)